Was Aziz A. betrokken bij de moord op zeventien Syriërs?

De videobeelden zijn gruwelijk. In een desolaat gebouw gaat de camera langs zeventien lijken, mannen liggen op hun buik met het gezicht roerloos op de grond, of op hun rug, met bloed uit de mond. Ze lijken niet gedood in de strijd, maar geëxecuteerd. In beeld loopt een vrolijke teller mee die bij ieder lijk verspringt: 1, 2, 3,.... 17. Er klinkt een strijdlied, boven in beeld prijkt een jihadistisch logo. Twee mannen (nummers 18 en 19) zijn nog in leven, ze liggen gekneveld op hun buik en kijken angstig in de camera.

De video is gemaakt in 2012 in Syrië, ergens in de buurt van een grensovergang. De mannen in het gebouw zouden door een jihadistische groep zijn vermoord, omdat ze tot het Assad-regime behoorden. Een aansluitend beeld laat buitgemaakte uniformen en wapens zien.

De beelden werden vandaag vertoond in de rechtbank in Rotterdam, omdat justitie de Syrische vluchteling Aziz A. (35) verdenkt van betrokkenheid bij de moordpartij. A. is sinds 2014 in Nederland, heeft een verblijfsvergunning en kwam in 2017 in het nieuws toen hij door andere Syriërs in debatcentrum De Balie werd herkend als jihadist. In 2018 werd hij opgepakt. Deze week begon het proces tegen Aziz en zijn broer Fatah die allebei worden verdacht van lidmaatschap van de terroristische organisatie Jabhat al-Nusra, voordat ze Syrië verlieten eind 2012.

Het Openbaar Ministerie denkt dat Aziz A. met de moordpartij te maken heeft, omdat hij dat zelf zegt in een afgeluisterd gesprek. In de woning van de Syriër in Amsterdam hingen microfoons van inlichtingendienst AIVD. Daar ontving hij op een dag een vriend, samen keken ze naar de video met de lijken. Aziz leverde commentaar, de twee lachten. ,,Was jij daarbij?” vraagt vriend Ahmad. ,,Ja”, zegt Aziz. ,,Maar ik ben bedekt, ik kom niet tevoorschijn.” Iets later zegt Aziz over een persoon in de video: ,,En hij... met hem zat ik in de leiding.”

De politie vond de betreffende beelden terug op YouTube en legde het tapgespek over de video. Het resultaat daarvan werd vertoond in de rechtszaal: het commentaar dat Aziz en zijn vriend leveren, past precies op de beelden. Ahmad, die in Duitsland woont, heeft het gesprek bevestigd.

Aziz ontkent niet naar de video te hebben gekeken, maar hij ontkent wél dat hij bij de moordpartij was. ,,Ik heb gelogen tegen Ahmad. Ik wilde indruk op hem maken”, zei hij vandaag. ,,Ik wilde tegenover hem doen alsof ik wraak had genomen op het Assad-regime.” Een motief voor wraak heeft Aziz wel: hij zat als tegenstander van het regime nog voordat de burgeroorlog uitbrak zes jaar in de beruchte Sednaya-gevangenis, hij werd er gemarteld. ,,Maar ik ben egoïstisch geweest, ik zag wat er met Syrië aan de hand was, maar heb aan mezelf gedacht en ben gevlucht.”

Wat is de waarheid? Aziz is op de video niet zelf te zien. En er zijn, zegt zijn advocaat Peter Plasman, in het hele dossier geen andere mensen die verklaren dat ze Aziz in 2012 op die plek hebben gezien of die hebben verteld dat hij erbij was. De Syriër ontkent niet dat hij de leider van Jabhat al-Nusra kende, maar zegt dat hij zelf nooit lid van de groep is geweest.

Aziz A. is niet de enige Syriër in Nederland die van betrokkenheid bij oorlogsmisdaden in de Syrische burgeroorlog wordt verdacht. Er loopt nog een handvol processen. In enkele van die gevallen lijkt er duidelijker bewijs: video’s waarop de verdachte zelf te zien is, terwijl er executies plaatsvinden. Dat is bij de ‘Balie-jihadist’ niet het geval. Getuigen proberen te vinden of horen in Syrië is onmogelijk, stelt het OM. Er is geen juridische samenwerking met dat land.

Het proces tegen Aziz en Fatah A. gaat vrijdag en volgende week nog verder. Een strafeis wordt pas in juli verwacht.

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: