Zorgkosten voor rekening huiseigenaar

Voor huiseigenaren gaan de gemeentelijke belastingen dit jaar weer stevig omhoog. Tientallen gemeenten voeren een verhoging door van de onroerendezaakbelasting (ozb) en de afvalstoffenheffing, blijkt uit een inventarisatie door Vereniging Eigen Huis (VEH). Die organisatie behartigt de belangen van huizenbezitters. Gemiddeld stijgt de ozb met 5,3 procent en de afvalstofheffing met 7,8 procent, flink meer dan de door het Centraal Planbureau voorziene inflatie van 1,3 procent.

Het is het vierde jaar op rij dat de gemeentelijke belastingen stijgen. De afgelopen vijftien jaar nam de belastingdruk jaarlijks toe, met uitzondering van 2017. De stijging dit jaar is opvallend groot, aldus VEH. „Normaal zien we de belastingen jaarlijks met 2 tot 3 procent toenemen”, zegt een woordvoerder.

Bezuinigen of belasten

De belangrijkste verklaring voor de stijging van de ozb-belasting is de groei van de kosten voor uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de jeugdzorg, zeggen gemeenten. Die zouden jaarlijks met 7 procent toenemen. Om toch aan de verplichting te kunnen voldoen een sluitende begroting af te leveren, kunnen gemeenten maar twee dingen doen, zegt een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG): bezuinigen of belastingen verhogen. „Gemeenten hebben de laatste jaren voortdurend bezuinigd. We zijn nu op het punt aangekomen dat we niks anders kunnen doen dan de ozb te verhogen. Het is het enige knopje waar we nog aan kunnen draaien.”

Uit onderzoek van NRC blijkt dat een op de drie gemeenten in Nederland – meer dan honderd van de circa 350 – in geldnood zit en moeite heeft de begroting rond te krijgen. Door de coronacrisis is de financiële positie van veel gemeenten verder verslechterd. VEH zegt overigens nog niet te hebben vernomen dat de coronacrisis een rol speelt.

Stijgende huizenprijzen

Naast toenemende zorgkosten spelen ook de stijgende huizenprijzen een rol. Het ozb-tarief wordt deels bepaald door de WOZ-waarde van vastgoed. „Die zijn hard gestegen, dus huiseigenaren worden dubbel geraakt als de gemeente het ozb-tarief daar niet evenredig naar beneden aanpast”, zegt de woordvoerder van VEH. De belangenorganisatie zegt steeds meer reacties over de groeiende belastingdruk binnen te krijgen. „We zien nog niet dat mensen in de problemen komen, maar dit is wel een hele slechte ontwikkeling.”

Zowel VEH als VNG zegt dat door de ozb te verhogen, twee groepen opdraaien voor de gestegen zorgkosten: huiseigenaren en gebruikers van bedrijfspanden. „Dat is scheef. De rekening zou voor iedereen moeten zijn”, zegt de woordvoerder van VEH, die pleit voor een eerlijker systeem van lastenverdeling, bijvoorbeeld in de vorm van een inwonersheffing.

De VNG pleit voor meer geld vanuit het Rijk om de zorgkosten te compenseren. „Dat is al jaren onze noodkreet. De rekening komt nu bij huiseigenaren te liggen, maar wij weten niet hoe we dit anders moeten doen.”

Dat ook de afvalstoffenheffing is gestegen, schrijft VEH toe aan de hogere belasting die gemeenten moeten betalen voor het storten en verbranden van afval. Die belasting steeg het afgelopen jaar van 13 naar 31 euro per ton afval, ter bevordering van recycling. De verhoging wordt door gemeenten doorberekend aan de inwoners.

Vorige maand concludeerde het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit van Groningen al dat de gemeentelijke woonlasten harder gaan stijgen dan de inflatie. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat de ozb komend jaar met 5,2 procent toeneemt en de afvalstofheffing met 9,1 procent.

Volgens Vereniging Eigen Huis verhogen 53 gemeenten de onroerendezaakbelasting dit jaar met meer dan 10 procent. De grootste toename constateert de belangenvereniging in de West-Friese gemeente Opmeer, waar de heffing met 41 procent stijgt. Ook in Amsterdam, Ermelo, Renkum en Nunspeet gaat de lokale belasting met meer dan 20 procent omhoog.

In een klein aantal gemeenten – waaronder Venlo, Goeree-Overflakkee en Weesp – daalt de gemeentelijke belasting.