Direct naar artikelinhoud
NieuwsRusland

Kremlin noemt massale demonstraties marginaal, maar pakt betogers hard aan

Door het hele land hebben de Russische autoriteiten rechtszaken aangespannen tegen deelnemers van de grootste anti-Poetinprotesten in jaren. De meeste van de 3,7 duizend arrestanten moeten hun deelname aan het protest van afgelopen zaterdag bekopen met geldboetes of korte celstraffen, maar een kleine groep kan jarenlang achter de tralies belanden.

Russische politie houden activist Pavel Krysevich aan, nadat hij oppositieleider Aleksej Navalny openlijk steunde.Beeld AP

De zwaarste aantijgingen zijn gericht tegen demonstranten die verantwoordelijk gehouden worden voor blokkering van wegen, overtreding van quarantaineregels en geweld tegen agenten – op sommige plekken vochten demonstranten terug toen oproeragenten vreedzame betogingen uit elkaar sloegen met knuppels.

Het Kremlin probeert de massale demonstraties af te doen als marginale acties die georganiseerd zijn door westerse geheime diensten. Maar het hoge aantal vervolgingen en opmerkelijke aandacht voor de protesten op de staatstelevisie suggereren dat het Kremlin ongerust is.

Tegen zijn gewoonte in reageerde president Poetin maandag in het openbaar op de protesten en corruptieaantijgingen van oppositieleider Aleksej Navalny, tot voor kort de Hij-Die-Niet-Genoemd-Mag-Worden van de Russische staatstelevisie. Poetin noemde de protesten ‘illegaal’ en ‘gevaarlijk’. Hij omschreef Navalny’s razendpopulaire documentaire over een tsaristisch paleis voor Ruslands president als ‘saai’. 

Het paleis is volgens Poetin niet in het bezit van hem of zijn naaste familieleden. Daarmee ontkende hij het onderzoek niet: dat stelt dat het paleis niet op Poetins eigen naam staat en via ingewikkelde constructies gefinancierd is met gemeenschapsgeld.

Poetin slaagde er nog in om Navalny niet bij naam te noemen, maar de staatstelevisie lieten die huisregel vallen. Dmitri Kiseljov, de bekendste presentator van staatskanaal Rossija 1, wijdde 40 minuten van zijn avondprogramma aan Navalny, die hij neerzette als een CIA-agent en ‘een politieke pedofiel’ die minderjarigen de politiek indrijft.

De aandacht voor Navalny van Poetin en de staatskanalen laten zien dat de autoriteiten niet meer geloven in hun jarenlange negeertactiek. Daarvoor is het bereik van Navalny kennelijk te groot geworden: 87 miljoen mensen hebben Navalny’s documentaire bekeken en zaterdag gingen meer dan 100 duizend mensen de straat op, ondanks het gevaar van vervolging.

Het Kremlin lijkt beducht voor de mogelijkheid dat de protesten groter worden, bijvoorbeeld door woede over politiegeweld – een scenario dat werkelijkheid werd in buurland Belarus. Een oproeragent in Sint-Petersburg werd maandag naar een ziekenhuis gestuurd om zich te verontschuldigen tegenover een vrouw die hij in haar buik geschopt had. Maar het Kremlin kon niet voorkomen dat video’s van politiegeweld massaal over het internet gingen.

Ondertussen kondigde Navalny’s team nieuwe demonstraties aan: komende zondag wil de oppositie weer demonstreren voor de vrijlating van Navalny, die door verschillende rechtszaken 13,5 jaar in een strafkolonie kan verdwijnen.