Veiligheidsberaad en Grapperhaus: demonstratieverbod kan echt niet
Hubert Bruls, voorzitter van Veiligheidsberaad, stelt dat een demonstratieverbod niet aan de orde is. De politie deed eerder maandag een dringend beroep op burgemeesters geen demonstraties meer toe te staan of tenminste heel strenge voorwaarden te stellen, zoals een klein aantal bezoekers.
De oproep van de politie heeft als doel om te voorkomen dat relschoppers de demonstraties kapen en de confrontatie zoeken met de politie, zoals afgelopen weekend gebeurde.
Demonstreren is een grondrecht, maar volgens plaatsvervangend politiechef en hoofd operatiën Willem Woelders moet er na de rellen van zondag door de burgemeesters echt serieus gekeken worden of dat in deze coronacrisis moet gelden. “Je kunt demonstraties ook tijdelijk verbieden, zeker als daarvoor een medische noodzaak is. Ik hoop echt dat burgemeesters daar serieus naar willen kijken. Die bijeenkomsten vragen een enorme politie-inzet waardoor we andere dingen niet kunnen doen, zoals het handhaven van de avondklok.”
Het Veiligheidsberaad, dat uit voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s bestaat, wil daar niet aan. “Op dit moment kunnen we goed genoeg optreden,” zo verklaart voorzitter Bruls na afloop van het overleg. “Als de rellen te lang duren, dan moet je wel gaan kijken wat je prioriteiten zijn.”
Hij benadrukte meermaals dat niet alle demonstranten op één hoop moeten worden gegooid met de relschoppers. “Het is belangrijk dat er onderscheid wordt gemaakt. Echte demonstranten moeten we de ruimte blijven geven. Een demonstratieverbod kan echt niet. Dat moeten we niet willen.”
Ook demissionair minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid en Justitie) stelt dat er geen demonstratieverbod moet komen. “Wat we zondag en vorige week hebben gezien, heeft niks met een demonstratie te maken.” Ook hij benoemt het duidelijke verschil tussen gewone demonstranten en relschoppers. “Het was crimineel gedrag. Politie aanvallen, plunderingen, vernielingen. Dat staat ver van demonstreren af.”
Al verboden
Zondag liepen twee demonstraties in Amsterdam en Eindhoven uit de hand. De rellen sloegen later over naar andere dorpen en steden. De demonstraties in Amsterdam en Eindhoven waren overigens al door de burgemeesters verboden, maar de demonstranten kwamen toch.
Volgens plaatsvervangend politiechef Woelders moet met een verbod duidelijk worden gemaakt dat het nergens in het land kan. “Als je dat op voorhand helder hebt, dan kunnen wij daarop aan de voorkant beter anticiperen. Iedereen weet dan dat ze niet op massale bijeenkomsten mogen zijn. Dus wie toch afreist naar een plek, krijgt met de politie te maken. Daarmee kunnen we beter voorkomen dat de situatie uit de hand loopt.”
Een verbod voorkomt volgens Woelders ook dat agenten van hun andere taken moeten worden afgehaald. Zo konden er zondag veel minder agenten worden ingezet om de avondklok te handhaven. Ze moesten bijspringen in de brandhaarden om de orde te handhaven.
Nieuwe protesten
Op sociale media gaan diverse oproepen rond om maandagavond opnieuw te protesteren tegen de avondklok, onder meer in Amsterdam, Leeuwarden, Apeldoorn en Utrecht. De politie houdt alle oproepen in de gaten om in te schatten waar extra inzet nodig is. Facebook zegt de oproepen die aanzetten tot geweld te verwijderen.
Oproepen tot protest is geen strafbaar feit, maar oproepen tot geweld wel. De politie zegt alle berichten die rondgaan op sociale media te volgen. Dat geldt ook voor de berichten, waarin niet expliciet wordt aangezet tot geweld.
Veel bezorgde inwoners willen de politie tippen over mogelijk op handen zijnde rellen. De politie wordt overspoeld met telefoontjes, maar adviseert meldingen via internet te doen. “Houd de lijnen vrij voor degene die het echt nodig hebben,” is de oproep.