FNV: ‘Verbied nulurencontracten en oproepbaantjes’

Nulurencontracten en oproepcontracten moeten wat de FNV betreft worden verboden, zelfstandigen die eigenlijk gewoon meewerken in bedrijven moeten in dienst worden genomen. Het plan wordt zaterdag gepresenteerd door Tuur Elzinga,  vicevoorzitter en kandidaat om in maart voorzitter Han Busker op te volgen.

Elzinga sloot namens de FNV in 2019 het Pensioenakkoord op hoofdlijnen met werkgevers en kabinet. Deze zomer volgde een akkoord over de uitwerking. Het kabinet is nu in samenspraak met de sociale partners bezig een nieuwe Pensioenwet op te stellen.

Grote hervorming

Elzinga beoogt een grote hervorming van alle regels rond werk. ‘Daar wordt al jaren over gepraat, maar er gebeurt weinig. Het kabinet had bijvoorbeeld plannen de regels voor zelfstandigen aan te scherpen. Dat gebeurt niet. De coronacrisis maakt voor iedereen duidelijk dat het niet goed gaat. Er is sprake van een grote sociale crisis. De zwaksten, de flexwerkers en schijnzelfstandigen, kregen het meteen voor de kiezen. Zij raakten hun werk kwijt. Er is nog een vervolg op komst met reorganisaties die mensen met vast werk gaan raken.’

Er is volgens Elzinga een parallel met de pensioendiscussie. ‘Daar is ook tien jaar vruchteloos over gepraat. Tot duidelijk werd dat het echt niet verder kon. Over de arbeidsmarkt wordt al jaren gepraat. Er zijn stapels rapporten verschenen. Maar nu is het door corona voor iedereen duidelijk dat het anders moet. De FNV pleit al jaren voor een hoger minimumloon, nu heeft iedereen het erover. We moeten het ijzer smeden nu het heet is. Geen woorden maar daden.’

Lagelonenland

Hij beoogt een alomvattend ‘plan van de arbeid’. Dat moet beginnen met een visie op de toekomst van de Nederlandse economie. ‘We waren een land met hoge arbeidsproductiviteit en innovatie. Nu zijn we een soort lagelonenland geworden. Kijk naar de levensmiddelenindustrie. In de vleesproductie werken heel veel goedkope arbeidsmigranten tegen bar slechte arbeidsvoorwaarden. We moeten ons richten op innovatie. Zie Brainport Eindhoven, maar ook de energietransitie.’

Zo’n visie hangt voor Elzinga nauw samen met arbeidsvoorwaarden. ‘Neem een voorbeeld aan Duitsland. De lonen zijn daar veel hoger, de arbeidsproductiviteit ook. We moeten af van het Angelsaksische denken over lage lonen en het kortetermijnwinstdenken.’

Schijnzelfstandigen

Daarom wil Elzinga flexwerk beperken tot uitzendwerk voor ‘piek en ziek’, om pieken in de productie te verwerken en vervanging van zieke werknemers. ‘Schijnzelfstandigen’ die eigenlijk als goedkope arbeidskracht in organisaties meedraaien, moeten een vast contract krijgen. Ruim een miljoen flexwerkers en schijnzelfstandigen moet de komende vier jaar een vaste baan krijgen. Tegelijk moeten de belastingen op inkomen verlaagd en voor bedrijven verhoogd. ‘Shell meldde trots dat het 3 procent belasting heeft betaald. Dat is toch idioot. De bakker om de hoek betaalt meer.’

‘De vaste baan als norm geeft inkomenszekerheid. Dan kunnen mensen een huis kopen. De laagste lonen moeten omhoog door de verhoging van het minimumloon, de uitkeringen moeten dat volgen. De AOW gaat dan ook extra omhoog. Het midden- en kleinbedrijf profiteert, want deze mensen geven hun geld uit in winkels, bij de winkel om de hoek.’

Elzinga verwacht geen juichende recensies van politieke partijen of werkgevers. In het linkerdeel van de Tweede Kamer leven in grote lijnen dezelfde ideeën, maar met name bij VVD, CDA en D66 zullen ze op weerstand stuiten. ‘Maar na de Tweede Kamerverkiezingen in maart kunnen zaken gedaan worden’, denkt Elzinga toch. ‘Ongeacht de uitslag. We hebben met het Pensioenakkoord laten zien dat de FNV ook met een rechts kabinet zaken kan doen. Ik verwacht dat de werkgevers dan ook zo ver zijn.’