Hoe we massaal verliefd werden op Hamza’s ‘koekelekoek’

Maandag zat garagehouder Hamza Karaman in de talkshow van Beau van Erven Dorens en vertelde hoe het voelde om voor het eerst zijn garageluik te openen zonder dat een stel kippen hem tokkend verwelkomde. “Ik keek om me heen, geen koekelekoek, niks.” Hij draaide demonstratief zijn hoofd naar links en rechts. “Geen kip te vinden”, zei Beau. “Geen kip te vinden”, zei Hamza.

Het was niet helemaal duidelijk of Hamza was uitgenodigd om te vertellen over de kippen, of over zijn nieuwe positie als volks-meme (of ‘nationale held’, zoals Beau het noemde). De dagen ervoor had Twitter hem leren kennen als hoofdrolspeler in een reportage van RTV Rijnmond, over de kippen op het bedrijventerrein bij De Kuip. Al twintig jaar scharrelen ze daar, maar vorige week moesten ze weg van stadsbeheer.

Viraal

De repo had alles in zich om viraal te gaan: 

Belachelijkheid: terwijl een ‘faunabeheerder’ de bosjes in kruipt, klaagt een ondernemer over hanengekukel en kippenpoep. “Hebben ze niks beters te doen?”, vraagt Hamza.

Relativering: “Geen probleem”, zegt hij over het vertrek van de kippen. “Dan koop ik er twee en over drie maanden zijn ze weer met vijftig.” Grijnzend: “Kost maar vijf euro, een kippetje”.

En een moraal: aan de ene kant zien we de regelzucht en de uitsluiting door Monique en Hans, ondernemers die spreken van ‘vreemde kippen’, ‘inteeltkippen’ zelfs. “Dat ik denk van, die familie is wel heel dicht bij elkaar gekomen.” Daar tegenover staan het pragmatisme en de inclusiviteit van Hamza, die zegt: “Ze horen gewoon erbij. Als ze koekelekoek doen is het leuk om te horen”. Hij eet graag hun eitjes.

Het filmpje bevat ook gevleugelde uitspraken, die beklijven omdat ze nét afwijken van officieel Nederlands en gereproduceerd kunnen worden in andere memes (‘koekelekoek’). Dat is eens wat anders dan griezelige, antisemitisch whatsappende jongerenpartijleden! 

Twitter liep over van bewondering. ‘Ik ben verliefd op Hamza!’; ‘Hamza is de held van 2020!’ En maandag zat hij dus in de late night, met blozende wangen en glanzende ogen, een BALR.-shirt en een nieuw kapsel. Beau had hem eigenlijk vrijdag al willen hebben, maar toen kwam Hamza niet omdat hij op zijn kinderen moest passen (nationale held, ja toch). “Wat zeiden je kinderen ervan?”, vroeg Beau. “Papa, zeg koekelekoek voor me.”

Pronken met Hamza

En zo namen we Hamza tot ons. We genoten van hem, leerden van hem, pronkten met hem op onze tijdlijn. Wie dan nog niet genoeg had, achterhaalde zijn TikTok. Daar laat hij hartjes dartelen rond zijn dochters en zien we zijn hond naar de kippen blaffen (over een voederbak met roerei heen – we weten allemaal waar dat van is gemaakt).

Menselijke memes bieden een bijzondere, eigentijdse vorm van consumptie: het opslorpen van andermans fifteen minutes of fame, voor ons plezier en als inzet voor onze eigen fame. Soms worden er actiepunten aan verbonden, voor het goede gevoel. Zo kreeg Hamza van fans eieren cadeau, of een briefje van vijf euro om een ‘nieuw kippetje’ te kopen. “Hoe zou Nederland jou kunnen helpen?’ vroeg Beau. ‘Wat heb je nodig?’

Hamza had niets nodig. Wij hebben hem nodig. Althans, tot de volgende talkshow-waardige meme, waarna we ons afvragen waar dat koekelekoek-grapje ook alweer vandaan kwam. Hopelijk herinneren we ons hem dan even, en waarom we zo massaal verliefd op hem werden.

Swipen & klikken - alle columns van Kelli van der Waals vindt u hier.