Zwevende kiezers over Forum: ‘Dit lijkt precies op de situatie met de LPF, alles valt ineens uit elkaar’
Ze overwogen serieus om op Forum voor Democratie te stemmen de komende verkiezingen, maar ze waren er nog niet zeker van. Hoe kijken drie zwevende kiezers aan tegen het tumult bij de partij? En wie moet nu het voortouw nemen?
Helen Mills (37), Leeuwarden
Zweeft tussen Partij voor de Dieren en Forum voor Democratie. ‘Het liefst zou ik zien dat Wybren van Haga een eigen partij begint.’
‘Met Baudet heb ik helemaal niks. Ik kan niets met zijn vrouwonvriendelijke uitspraken en wil ook absoluut niks te maken hebben met gedoe over antisemitisme. Maar deze ontwikkelingen vind ik wel interessant. Baudet was voor mij een reden om niet op Forum te stemmen, maar iemand als Wybren van Haga spreekt mij wel erg aan. Hij maakt zich sterk tegen de coronamaatregelen, die disproportioneel zijn. Voorheen stemde ik GroenLinks, maar die partij heeft me teleurgesteld omdat ze ineens voor de corona-spoedwet stemden.
Van Haga zet vraagtekens bij het gebruik van mondkapjes. Zelf ben ik faliekant tegen die dingen, ik zie er absoluut het nut niet van in. Ik heb me er ook hard voor gemaakt dat mijn zoon van twaalf zo’n masker niet op zijn middelbare school hoeft te dragen. Ik vind het zo belangrijk dat de coronaregels versoepeld worden dat ik bereid ben daarvoor andere principes naar de achtergrond te verschuiven. Ik neig dus naar Van Haga. Maar ik ben wel benieuwd hoe het nu zal gaan bij FvD. Dit lijkt precies op de situatie met de LPF, alles valt ineens uit elkaar. Het liefst zou ik zien dat Van Haga een eigen partij begint. Of zich aansluit bij de Partij voor de Dieren, dat kan ook. Onze uit-de hand-gelopen-bio-industrie en omgang met dieren zie ik als een erg groot probleem.’
Melvin Heersema (20), Groningen
Zweeft tussen VVD, CDA en Forum voor Democratie. ‘De FvD komt nu totaal niet stabiel over. Erg zonde.’
‘Het verbaasde mij hoe losjes er werd omgegaan met de jongerenclub JFVD. Als er geluiden binnenkomen over racisme en antisemitisme, dan ga je daar toch direct achteraan? Baudet had juist op dat moment zijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Zijn reactie om weg te gaan voelde voor mij heel abrupt. Hij is zo toonaangevend en heeft de belangrijkste functie. En nu is er weer een omslag, omdat hij toch weer lijsttrekker wil worden. Ik hoop wel dat er meer duidelijkheid komt. Er gebeurt zoveel en FvD komt nu totaal niet stabiel over. Erg zonde. Veel van de ideeën van de partij onderschrijf ik, zoals minder overheidsingrijpen en het belang van de vrijheid van meningsuiting, in zo ruim mogelijke zin. Maar ze moeten wel één lijn gaan trekken en zich duidelijk uitspreken tegen racisme en antisemitisme.
‘Over Nanninga heb ik me wel verbaasd. Tuurlijk moet je eerlijk zijn, maar ze kwam wel erg hard uit de hoek. Baudet royeren lijkt me een slecht idee. Plus: het is niet aan Nanninga om dit te beslissen. Als er dingen misgaan in een partij, dan kun je dat ook op een andere manier aan de mensen overbrengen. Voor veel kiezers staat Thierry op nummer één, al was ook Hiddema iemand waarop ik zou kunnen stemmen. Ik was teleurgesteld toen ik hoorde dat hij ook opstapte, liever had ik gezien dat hij gewoon zijn termijn had afgemaakt.’
Mieke van Nistelrooij (62), Baarn
Zweeft tussen SP, Partij voor de Dieren, PVV en Forum voor Democratie. ‘Ik had op Hiddema willen stemmen, maar de FvD zegt me niet veel meer’
‘Baudet en Hiddema waren een leuk stel, ze gaven het politieke landschap extra kleur. Nu zegt FvD mij niet veel meer. Ik had wel een voorkeursstem op Hiddema willen uitbrengen. Hij maakte indruk op mij doordat hij in de Kamer zaken echt benoemde en ophelderde. Zoals rondom het vluchtelingenbeleid, het oppakken van misdadigers en het benoemen van de vreselijke details waar de moordenaar van Anne Faber eerder voor veroordeeld was. Veel politici hebben de neiging zaken te verzwijgen voor het volk. Op dat soort momenten voel ik mij als burger betutteld en niet serieus genomen. Het schaadt ook mijn vertrouwen in de politiek, omdat er een bepaalde openheid ontbreekt.
‘Het opkomen voor de Nederlandse cultuur, wat ze bij FvD deden, vind ik goed en nodig. En Baudet had veel lef. Denk aan zijn leuke fratsen, zijn piano in zijn werkkamer en zijn bombastische taalgebruik. Dat hij daarvoor enkele keren is uitgelachen door de Kamer zegt veel over de intolerantie van veel volksvertegenwoordigers. Het is het pesten wat we bij kinderen zo veroordelen maar wat hier in feite ook gebeurt. Wilders is ook regelmatig hard aangepakt, maar dan werden later sommige van zijn standpunten gewoon door andere partijen overgenomen. Door uitlachen of aanvallen verdwijnt het begrip voor elkaar en het vinden van creatieve oplossingen.’
Hoe het extreemrechtse gedachtegoed steeds meer vat kreeg op de jonge achterban van FvD
Baudets stijl van politiek bedrijven, in combinatie met zijn intellectuele pretenties, vallen in de smaak bij Erkenbrand. Dat schreven we in 2017 in dit profiel over de extreemrechtse groepering.
‘Thierry mag Europa niet dominant blank willen houden.’ Het prominente FvD-lid Yernaz Ramautarsing kwam eind 2017 in het nieuws met uitspraken over IQ en volkeren. Die waren volledig uit zijn verband gerukt, volgens Forum voor Democratie. Maar conversaties in besloten appgroepen scheppen helderheid.
Op extreemrechtse internetplatforms is antisemitisme heel gewoon. Maar ook in mainstream geachte kringen is het wijzen naar Joden niet langer taboe. De Volkskrant kon in 2018 maandenlang meekijken op afgesloten chatgroepen op Discord en Whatsapp en trof deze nieuwe Jodenhaat ook aan in online discussies tussen Forum voor Democratie-leden en -aanhangers.
Op extreemrechtse fora werd in maart 2019 opgewonden gereageerd op het nieuws van de aanslagen in Utrecht en Christchurch en de winst van Thierry Baudet. Dit, schreven gebruikers, kon weleens het langverwachte begin van de rassenoorlog zijn.
In de onder-onssfeer van appgroepen bieden leden van jongerenpartijen tegen elkaar op met extreme berichten. Die lekken nogal eens uit - met vergaande consequenties. Ook in de appgroepen van de jongerenafdeling van FvD gingen kwestieuze memes rond.
De jongerenorganisatie van Forum voor Democratie, JFVD, heeft meerdere klokkenluiders geroyeerd. Eerder dit jaar waarschuwden deze leden voor rechts-extremistische ideeën onder partijleden.