‘Ik voel nu echt hoe verdeeld de VS zijn – mensen zien elkaar als landverrader’

Je bent maandag aangekomen in de Verenigde Staten. Had je verwacht dat president Trump er nog zo op handen wordt gedragen?

‘Ik schrijf al een tijd vanuit Amsterdam over de Amerikaanse verkiezingen en ik wist natuurlijk dat het land enorm gepolariseerd is, maar ik had niet verwacht dat het zo erg zou zijn. Ik vroeg bijvoorbeeld waar het kantoor van de Democraten is en dat wist niemand. Maar ja, ik zit in het plaatsje Rome, diep in ‘Trump country’. Bij de verkiezingen van 2016 stemde 75 procent van de bevolking hier op Trump. 

‘Ik voel nu echt hoe verdeeld het land is. En hoe bitter mensen over elkaar spreken. Ze hebben echt een hekel aan elkaar. Ze zien elkaar als landverrader. Ik was op een bijeenkomst van Republikeinse vrouwen en daar vertelden ze me dat ze niet eens Democraten kennen. Ja eentje had er een als buurman, maar daar had ze dan ook altijd ruzie mee.’

Hoe kijken de Amerikanen zelf aan tegen die verdeeldheid. Lijkt me toch niet fijn?

‘Dat vinden ze zelf natuurlijk ook niet fijn. Ze erkennen het, maar zien ook geen oplossing. En als je doorvraagt, geven ze al snel de schuld aan de andere partij. Ik vraag aan mensen sinds wanneer het land volgens hen zo verdeeld is geraakt. Veel mensen zeggen dat het is ontstaan na de verkiezingen in 2000 toen George W. Bush een nipte overwinning behaalde op Al Gore en de Democraten de uitslag betwistten. 

‘Amerikanen merken op dat de media sindsdien steeds meer verdeeld zijn geraakt en dat er parallelle werelden zijn ontstaan. Dat is ook zo. Als je alleen maar naar Fox News kijkt, of alleen maar naar CNN, krijg je een totaal ander wereldbeeld voorgeschoteld. Ik sprak iemand die zei dat Amerika sinds de burgeroorlog niet zo verdeeld is geweest.’

Maar is er dan helemaal geen kritiek op Trump?

‘Er zijn wel mensen die vinden dat hij verdeeldheid zaait en zijn agressieve toon niet verdragen. Maar dat valt in het niet bij de dingen die deze Republikeinen overeind willen houden, zoals het recht op het dragen van wapens of de pro-life beweging. Ik sprak een hoogopgeleide vrouw op een schietvereniging die me dat goed duidelijk maakte. Ze zei: ‘natuurlijk is het een idioot.’ En toen ik vroeg waarom ze dan toch op hem stemde, noemde ze al die zaken op uit het typisch conservatieve Republikeinse gedachtegoed. 

‘Het gaat hen niet om de poppetjes, maar om het behoud van hun manier van leven. Als een partijleider in Nederland je niet aanstaat, kun je overstappen naar een vergelijkbare partij. Hier heb je maar twee partijen die diametraal tegenover elkaar staan, dan heb je veel te verliezen. Dat maakt ook dat de maatschappij zo is verhard. In Nederland moet je na de verkiezingen toch weer samen door een deur om een coalitie te vormen. Dat houdt het debat toch nog wel beschaafd. Hier gaan alle remmen los.’

Je liep in een hamburgertent aan tegen het onlangs verkozen kandidaat-congreslid Marjorie Taylor Greene. Zij was toch lid van QAnon. Deinst niemand daarvoor terug?

‘Ja het was gek dat ik haar tegenkwam, gewoon aan de bar in een jeans met een petje op. Echt one of the guys, dat is ook haar aantrekkingskracht. Ik probeerde haar al weken tevergeefs te bereiken voor een interview. Greene heeft echt dingen gezegd die vele wenkbrauwen hebben doen fronsen. Later heeft ze dat een beetje ontkend, maar ze schurkte dicht aan tegen het complottheorienetwerk QAnon waar de gekste dingen worden beweerd over pedofielennetwerken en politici die het bloed van kinderen zouden drinken. 

‘Mensen worden gewoon niet meer tegengesproken. Als je mensen ernaar vraagt zeggen ze dat ze er niets van weten of dat het ze niets kan schelen. Met die tactiek komt Trump ook overal mee weg: net doen alsof hij niets weet van de extremiteiten, er dus geen expliciete afstand van doen en zo die kiezers binnenboord houden. Hij zegt dan ‘QAnon? Dat is toch die club die tegen pedofielen is?’ 

Maar blijkbaar zijn er toch twijfelaars; de staat Georgia lijkt voor het eerst sinds 1992 naar de Democraten te gaan?

‘In steden en verschillende districten in Georgia zijn Amerikanen veel progressiever. Daar hebben mensen echt genoeg van de verdeeldheid en de verharding in de samenleving.  Zij houden niet van die ophitsing en de toon van de huidige president, maar ook zij vinden dan weer bijvoorbeeld dat Trump het economisch heel goed doet en twijfelen daarom alsnog. Alles hangt hier nu af van de opkomst van de zwarte kiezers.’

Hoe kijken ze tegen jou als journalist aan?

‘Mensen zijn echt heel vriendelijk. Ik word als buitenstaander overal hartelijk ontvangen en welkom geheten. Het enige verschil is dat Republikeinen me een hand geven en Democraten vaker een gezichtsmasker dragen. Het is hier eigenlijk net alsof corona niet bestaat en daar ga je je al snel naar gedragen. Ik betrap mezelf er ook op dat ik het soms vergeet en hun gedrag ga overnemen. Als iemand me een hand geeft, dan schud ik die dus toch maar. Als ik terugga naar de auto ontsmet ik dan mijn handen. Maar ik begrijp nu wel waarom het aantal besmettingen hier zo hoog blijft.’

De corona-aanpak heeft Trump toch waarschijnlijk wel in de problemen gebracht, zeker in die andere swing state waar je naartoe gaat: Florida.

‘Trump won Florida vorige keer dankzij ouderen en conservatieve latino’s. Het is zeer de vraag of hij die nu weet te behouden. Ouderen zijn nu natuurlijk toch kritisch, omdat er onder hen veel doden zijn gevallen. Latino’s probeert hij bij zich te houden door Biden af te schilderen als een socialist die het recht op abortus wil vastleggen. Trump vecht nu als een leeuw voor zijn herverkiezing in deze staten. Aan hem zal het in elk geval niet liggen.’