Jan Roos had als eerste het nieuws over de machtsstrijd in de Partij voor de Toekomst, tussen Henk Krol (ex-50Plus) en Henk Otten (ex-FVD). Voor conflicten in rechtse partijen moet je bij hem zijn. Hij maakte ze van dichtbij mee en noemt ze „de rechtse ziekte”. Politici van die partijen zijn volgens hem „egocentrische ruziezoekers” die elkaar niet willen helpen.
Roos is oud-verslaggever van PowNed en GeenStijl. In 2017 was hij lijsttrekker van de mislukte politieke partij VNL, en vorig jaar werd hij lid van Forum voor Democratie. Hij was ook de mediatrainer van die partij. Maar afgelopen zomer kreeg hij van Thierry Baudet te horen dat hij „de verkeerde bloedgroep” had, Jan Roos vertrok bij FVD.
Na de zomer vroeg ik hem hoe hij daar op terugkeek. En of hij nog steeds de politiek in wilde. In een café in Bergen, waar hij woont, vertelde Roos dat hij spannende debatten in de Tweede Kamer altijd volgt. Soms tot diep in de nacht, in bed met zijn laptop op schoot. Ze kennen hem nog in Den Haag: er zijn Kamerleden die hem om advies vragen, er is ook weleens een minister of staatssecretaris die dat doet. En als Baudet hem had gevraagd om Kamerlid te worden, zou hij erover hebben nagedacht. Maar nu was het klaar. „Ik zal nooit in een pak en met een aktetas onder mijn arm dat gebouw in lopen.”
Jan Roos had zich bij FVD aangesloten om te laten zien dat je rechts kon zijn en toch goed kon samenwerken. Hij had Baudet zijn excuses aangeboden omdat hij een keer had geschreven over Baudets „semi-filosofisch gereutel, zijn immer elitaire gewauwel, zijn neerkijken op het gewone volk”. Dat vond hij later een rancuneus verhaal van een slecht verliezer. VNL, denkt hij, was wél in de Tweede Kamer gekomen als Baudet in 2017 niet had meegedaan aan de verkiezingen.
Het ging toch mis. „Ik vind Baudet een ijdele flapdrol en hij vindt mij ordinair en platvloers, een volksjongen.”
Roos denkt dat linkse politici vaak „emotioneel” zijn, en rechtse „rationeel”. Maar je hebt gevoel nodig, zei hij in het café, om je in te leven in een ander. Anders kun je niet samenwerken. „En juist op empathie scoort rechts heel slecht.”
Na het nieuws over de Partij voor de Toekomst bel ik hem op. Een uitbraak van de rechtse ziekte? Nee, zegt Roos. „Krol en Otten zijn niet echt rechts. Krol waait met elke wind mee die hij lekker vindt, Otten wil een betaald baantje.”
Roos zegt ook dat hij blijft hopen op een „gezond verstand-partij” die wél succes heeft. Hij vindt Code Oranje, van ex-PVV’er en oud-wethouder in Den Haag Richard de Mos, een „mooie partij”. Zou hij, als De Mos hem vraagt, misschien wel weer de politiek in willen?
„Nee”, zegt Roos na, denk ik, lichte aarzeling.
Nooit? „Nooit.”