Terug naar de krant

Beroepsscepticus James Randi (92) overleden

Leeslijst Nieuws
1928-2020 Beroepsscepticus James Randi voerde strijd tegen charlatans die zich voordeden als paragnosten en helderzienden.
Leeslijst

James Randi, ook wel bekend onder zijn artiestennaam The Amazing Randi, is dinsdag op 92-jarige leeftijd overleden. Hij stierf aan „aan ouderdom gerelateerde klachten”, heeft zijn stichting woensdag bekendgemaakt. Randi, die zijn carrière begon als goochelaar, stond bekend als beroepsscepticus en voerde jarenlang strijd tegen charlatans die zich voordeden als helderzienden. Zo bood hij een miljoen euro aan iedereen die kon bewijzen over paranormale gaven te beschikken. Het geld is nooit uitgekeerd.

Randi begon als tiener al met optreden, nadat hij was gestopt met de middelbare school. Hij voorspelde de toekomst en toerde in de jaren 40 met een kermisgezelschap door Canada. Hierna legde hij zich toe op ontsnappingskunst en deed hij trucs als The Amazing Randi. Zo ontsnapte hij uit een doodskist op de bodem van een zwembad en wist hij zich te bevrijden uit een dwangbuis terwijl hij boven de Niagarawatervallen bungelde. Optredens sloot hij af met de boodschap: „Alles wat je hier hebt gezien is een truc. Er is niets bovennatuurlijks aan.”

Lees ook De onwaarschijnlijke scepsis van de Ongelofelijke Randi
Foto Thinkstock

Strijd tegen charlatans

Hij merkte hoe goedgelovig het publiek was en hoe gemakkelijk beweringen over bovennatuurlijke gaven werden geslikt. Daarom voerde hij campagne tegen paragnosten en helderzienden. In 1974 bood hij voor het eerst geld voor iedereen die wetenschappelijk bewijs kon laten zien over bovennatuurlijke gaven te beschikken. Randi voerde onder meer strijd tegen de bewering van illusionist en ‘lepelbuiger’ Uri Geller die zei dat zijn gaven echt waren.

De laatste jaren maakte Randi een podcast en behandelde hij op zijn eigen YouTube-kanaal onderwerpen van Nostradamus tot koude fusie. Ook hield hij een TED-lezing over kwakzalverij. Desondanks wilde hij geen ontmaskeraar genoemd worden. „Als ik zou beginnen met stellen dat iets niet waar is, en dat vervolgens zou willen bewijzen, dan zou dat betekenen dat ik vooringenomen ben”, zei hij in 2015 in een interview met NRC. „Het kan uitlopen op een ontmaskering, en meestal is dat ook zo. Maar het is nooit mijn intentie.”

Trailer van de documentaire An Honest Liar over James Randi. De film was enige tijd in Nederland op Netflix te zien.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in