Ziekenhuizen hebben weinig ruimte om te investeren

Ziekenhuizen hebben financieel weinig ruimte om te investeren. Gemiddeld halen ze een rendement van 1,5 procent. Veel te krap, vinden onderzoekers van het accountantskantoor BDO, dat alle jaarverslagen van ziekenhuizen heeft geanalyseerd.

BDO deelt jaarlijks rapportcijfers uit aan ziekenhuizen. Gemiddeld kregen ziekenhuizen een 7,3 voor hun jaarrekeningen, vorig jaar was dat een 7,4. Tien ziekenhuizen haalden dit keer onvoldoendes.

De accountants zijn er vooral bezorgd over dat het ziekenhuizen steeds minder goed lukt te investeren. „De marges zijn superdun”, zegt Chris van der Haak, partner bij BDO. „We zien ziekenhuizen die een nieuw elektronisch patiëntendossier implementeren meteen in de rode cijfers belanden.”

Vorig jaar zijn vooral de personeelskosten en de patiëntgebonden kosten relatief snel gestegen vergeleken met de opbrengsten. Dat er toch zoveel voldoendes worden gescoord, komt vooral door een daling van de rentelasten. Sommige ziekenhuizen wisten (een deel van) de leningen opnieuw te financieren tegen een lagere rente. Het komt dus niet doordat ziekenhuizen efficiënter zijn gaan werken.

Vorig jaar stegen de personeelskosten maar liefst met 5,7 procent. Ziekenhuizen geven ook steeds meer geld uit aan inhuur van personeel. De kosten voor personeel dat niet in loondienst is, stegen van 415 miljoen in 2018 naar 439 miljoen in 2019.

Komende jaren stijgen de loonkosten van ziekenhuizen alleen maar verder. In december werd er namelijk een nieuw en zwaarbevochten cao afgesloten, waardoor de personeelskosten komende jaren nog flink zullen stijgen.

Ondanks dat ziekenhuizen gemiddeld een ruime zeven krijgen, maakt het accountantskantoor zich grote zorgen over de impact van de coronacrisis. De steunregelingen die zijn afgesproken met zorgverzekeraars „zijn mogelijk niet voldoende om ziekenhuizen volledig te compenseren voor de extra kosten door de pandemie”, schrijven de accountants. „Dit kan leiden tot lagere resultaten volgend jaar en het jaar erna.”

Lees ook Stijgende zorgkosten beperken nu al het volgende kabinet

Financieel zwak

Tien ziekenhuizen worden door het accountantskantoor aangemerkt als financieel zwak. Vier daarvan scoren al meerdere jaren slecht. Het Ommelander Ziekenhuis in Groningen bijvoorbeeld, scoort voor het tweede jaar achtereen een 4. De accountant van het ziekenhuis heeft bij de jaarrekening van 2019 zelfs een toelichtende paragraaf moeten opnemen vanwege onzekerheid over de continuïteit. Over het algemeen is het risico op faillissementen juist fors minder dan andere jaren, schrijft BDO, bijvoorbeeld door betere ondersteuning van zorgverzekeraars.

Een opvallende daler is Ziekenhuis Rivierenland. Het Gelderse ziekenhuis zakt van een 9 vorig jaar naar een 4. Dat heeft te maken met de implementatie van een duur elektronisch patiëntendossier.

Onderaan de lijst bungelt Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer, dat scoort voor het tweede jaar achtereen een 2.