Brexit-sfeer iets beter, maar hervatting overleg laat op zich wachten

Na een paar dagen waarin de hoop op een brexit-akkoord voorgoed vervlogen leek, is de sfeer tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk toch weer wat verbeterd. De bereidheid om door te gaan met de onderhandelingen lijkt vooral aan Britse kant toegenomen. De EU wilde dat altijd al.

Na telefonisch overleg tussen hoofdonderhandelaars Michel Barnier (EU) en David Frost tweette die eerste dat ‘de EU beschikbaar blijft om de gesprekken te intensiveren, over alle onderwerpen, en gebaseerd op juridische teksten’.

Met die woordkeus reageert Barnier op de kennelijke Britse klacht dat de EU juist niet bereid zou zijn tot die intensivering (het woord werd, tot ergernis van de Britse regering, op een laat moment verwijderd uit de conclusies van de Europese top van vorige week) en dat Londen nog steeds wacht op die eerste juridisch dichtgetimmerde teksten.

“We wachten op de reactie van het VK”, aldus Barnier, de zoveelste uitspraak in ‘The Waiting Game’ die het brexit-proces is geworden.

Overlegronde geschrapt

De Fransman werd niet direct uitgenodigd om met zijn team meteen naar Londen af te reizen, wat deze maandag oorspronkelijk de bedoeling was geweest. Die overlegronde werd echter geschrapt nadat premier Boris Johnson vrijdag aankondigde een no dealbrexit voor te bereiden, tenzij de EU radicaal van haar standpunten afstapt.

In het Britse parlement reageerde minister Michael Gove maandag echter positief op de signalen uit Brussel. Hij noemde Barniers handreiking een ‘constructieve zet’. Zondag had hij al gezegd dat de ‘deur op een kier’ staat.

Eerder op de maandag was de sfeer ook al beter bij het overleg in Londen tussen Gove en bezoekend Europees commissaris Sefcovic in het zogeheten gezamenlijke comité. Dat staat los van de onderhandelingen over de toekomstige betrekkingen – het ziet toe op uitwerking van het vorig jaar gesloten terugtrekkingsakkoord.

Hoewel ook daar nog de nodige losse eindjes zijn, gaven beide partijen na afloop vriendelijk getoonzette verklaringen uit.

De spanning stijgt

Toch is dit alles voor de Britse regering nog geen reden om een snelle afspraak te maken voor nieuwe onderhandelingen. “Het VK denkt nog steeds dat er geen basis is om de gesprekken te hervatten, tenzij er een fundamenteel andere benadering is van de EU”, aldus een verklaring van het kantoor van premier Boris Johnson.

De spanning stijgt ook over de wetsvoorstellen van de regering-Johnson die, als ze worden aangenomen, een inbreuk zijn op het akkoord van vorig jaar, vooral van de afspraken over Noord-Ierland. Die voorstellen, al goedgekeurd door het Lagerhuis, zijn maandag voor het eerst besproken door het Hogerhuis. Daar wordt stevige weerstand verwacht tegen de in de voorstellen vervatte schending van internationaal recht. Het terugtrekkingsakkoord is begin dit jaar immers ook door het VK goedgekeurd en geratificeerd.

Mogelijk slaagt het Hogerhuis erin om de omstreden elementen uit de plannen te halen, waarmee een belangrijke angel uit de vertrouwenscrisis tussen Brussel en Londen zou worden gehaald. De behandeling in het House of Lords kan echter nog wel even duren.

Veel aandacht ging maandag uit naar een brief van enkele vooraanstaande anglicaanse bisschoppen, gepubliceerd in de Financial Times. Zij waarschuwen dat de wetsvoorstellen een ‘rampzalig precedent’ zouden scheppen en de vrede in Noord-Ierland in gevaar zouden brengen.

Volgens de vijf aartsbisschoppen zal de mogelijke schending van het akkoord met de EU ‘enorme morele, politieke en juridische gevolgen hebben’.

Lees ook:Londen houdt deur naar Europa op een kier: ‘De bal ligt bij de EU’

Maandag voerden de brexit-hoofdonderhandelaars overleg over de toekomst van hun overleg. Dat is nog steeds niet helemaal voorbij, al blijven Brussel en Londen elkaar eindeloos de bal toespelen.