Geruzie over ‘pilotenpresentjes’ zet noodsteun KLM op scherp

Elbers verzocht de bonden om de rijen te sluiten. “Het bedrijf ziet afbrokkelende steun in Den Haag door geruzie, waarbij de akkoorden ter discussie kunnen komen te slaan,” zegt FNV-bestuurder Jan van den Brink. “Het verzoek was om vaart te maken.”

“Elbers heeft de bonden gevraagd de akkoorden op hoofdlijnen af te ronden,” aldus Michiel Wallaard van CNV. “Zijn oproep is: bekijk de grote lijnen. Zie het als geheel en niet alleen het eigen perspectief. Dat vinden wij ook. Maar er zit spanning op de lijn tussen de akkoorden, vooral over de overeenkomst met de vliegers.”

Terwijl alle bonden begin september, voorafgaand aan het crisisoverleg, tekenden voor ‘gelijkwaardige akkoorden’, heeft KLM met de vliegers afwijkende afspraken gemaakt. Volgens vliegersverbond VNV is dat niet meer dan logisch, omdat piloten volgens de steunvoorwaarden van het kabinet tenminste 20 procent van hun loonsom (salaris en arbeidsvoorwaarden) moeten inleveren.

Vooral de kortere looptijd van de afspraken met de vliegers steekt veel andere bonden. De overeenkomst met de vliegers heeft een looptijd tot voorjaar 2022, terwijl de andere akkoorden tot het einde van dat jaar duren. Bovendien komt er niet alleen een nieuwe vrijwillige vertrekregeling, maar kunnen piloten ook tijdelijk overstappen naar een andere maatschappij zonder hun werkplek bij KLM te verliezen.

Reisregeling

Daarnaast worden de eindejaarsuitkeringen voor de komende jaren omgezet in dertig vrije dagen, die gebruikt moeten worden als KLM op dat moment geen werk voor de piloten heeft. Ook geldt bij de reisregeling voor KLM-personeel dat vliegers voorrang krijgen en zonder bijkomende kosten businessclass kunnen vliegen als daar plek beschikbaar is.

Zulke afspraken gelden niet voor het kantoorpersoneel, grondmedewerkers of cabinepersoneel. Een aantal vakbonden wil dat KLM, of minister Hoekstra van Financiën, alle bezuinigingsakkoorden gelijk trekt.

Dat is weer tegen het zere been van de vliegers, blijkt uit een brief die vliegersbond VNV maandag aan de andere bonden heeft gestuurd. ‘Sommige werknemers zijn aangemerkt als de ‘breedste schouders’ en leveren een groot individueel financieel offer, terwijl bij andere medewerkers zelfs loonsverhogingen en uitkering van de winstdeling aan de orde is,’ schrijft vicepresident Camiel Verhagen van de VNV. Hij doelt daarmee op maatregelen die voor KLM’ers met een salaris tot één en anderhalf keer modaal zijn gemaakt.

Gelijke behandeling

‘Méér moeten inleveren dan anderen, voelt oneerlijk omdat in gunstige tijden de loonsverhogingen tussen de verschillende groepen bij KLM wel gelijkwaardig waren. Maar een beroep doen op gelijke behandeling zoals FNV recent heeft gedaan, getuigt van weinig realiteitszin. Gelijke behandeling betekent niet alleen dezelfde lusten, maar ook gelijke lasten. Dat zou beteken dat al het personeel procentueel hetzelfde inlevert,’ zo valt te lezen in de brief, die in handen is van Het Parool.

Zulke afspraken zijn volgens het vliegersverbond ook nodig om de benodigde draagkracht voor de bezuinigingsovereenkomst bij de vliegers te krijgen. ‘Jaarlijks 20 procent inleveren, komt voor iedereen hard aan, vlieger of niet. Dat daar dan een andere, niet-financiële waardering tegenover staat, is niet meer dan logisch. Wij nodigen iedereen uit die daar ontevreden over is, om de deal van de vliegers integraal over te nemen.’

CNV-bestuurder Wallaard vindt aparte afspraken ‘onverstandig’. Met de kortere looptijd zet KLM volgens hem veel vroeger dan raadzaam is de deur open naar nieuwe akkoorden. “De vliegers moeten na februari 2022 nieuwe afspraken maken. Als die afwijken van de overeenkomst die wij dan nog hebben lopen, dan zullen we die op dat moment openbreken.”

“Als je nu tegen de bonden zegt dat er gezamenlijk moet worden opgetrokken, dan hoort erbij dat alle akkoorden gelijk starten en eindigen,” zegt FNV-bestuurder Van den Brink. “Anders stoppen wij ook in maart 2022. Daarnaast moet iedereen die inlevert, daar een gelijke beloning voor krijgen. Iedereen levert de bijdrage die de overheid eist, alleen de hoogste salarissen krijgen en presentje. Wij laten dit akkoord niet vallen op een verkeerd presentje. Maar onze leden kunnen hierdoor tegenstemmen.”

Voortrekken

Bij KLM’ers zet vooral de aparte reisregeling voor vliegers kwaad bloed, zegt CNV-bestuurder Wallaard. “Wij vinden het in deze tijd niet verstandig om een deel van het personeel voor te trekken. Wij bevelen ons eigen akkoord bij onze leden aan, maar zullen de afspraak met de vliegers niet verdedigen. Het is nu aan onze leden om daarover te oordelen. Zij staan voor een duivels dilemma. Dit kan leiden tot proteststemmen, maar we hopen dat de grote lijn overwint.”

Ook de VNV roept in zijn brief op tot vakbondseenheid. ‘Het is nu tijd om gezamenlijk in te zetten voor de toekomst van KLM en te stoppen naar elkaar wijzen. Elke wijziging in het eigen akkoord zet weer druk op een ander akkoord en dat kunnen we ons niet permitteren. Laten wij er samen voor zorgen dat wij op korte termijn het akkoord uit Den Haag kunnen krijgen om van daaruit eendrachtig te bouwen aan een gezond KLM.’

KLM laat weten geen mededelingen te doen over het overleg.