Waarom Kroatië wel, maar Spanje niet? – en andere vragen over de gebieden met een ‘quarantaineplicht’
Reizigers uit risicogebieden wordt dringend verzocht veertien dagen in thuisquarantaine te blijven. Die risicogebieden krijgen de ‘oranje status’. Zo werd Malta woensdag nog aan dat lijstje toegevoegd. Maar waarom dan? En waarom een land als Luxemburg niet?
Wanneer geeft het ministerie van Buitenlandse Zaken een land code oranje?
Reisadviezen in de kleuren groen, geel, oranje en rood bestonden al vóór de coronacrisis. Het ministerie van Buitenlandse Zaken was en is verantwoordelijk voor die adviezen en gaf deze op basis van bijvoorbeeld de politieke situatie, de mate van criminaliteit of het risico op natuurrampen. Oranje betekent: reis alleen als het moet.
Sinds het uitbreken van de coronacrisis zijn er drie redenen bijgekomen om het reisadvies op te schalen. Zo zijn er landen waar het aantal besmettingen zo hoog is dat reizigers daar volgens het ministerie gezondheidsrisico’s lopen. Ook heeft de EU voor een aantal landen een inreisverbod ingesteld, vanwege de coronabesmettingen aldaar. Deze landen krijgen ook de oranje status. Een derde categorie betreft landen die Nederlanders niet toelaten of juist verplichten in quarantaine te gaan bij binnenkomst. Ook die landen krijgen de oranje status.
Op dit moment geldt voor ieder land buiten Europa de oranje status, volgens een woordvoerder van Buitenlandse Zaken, omdat op ieder land een van de drie redenen van toepassing is.
Moet iedereen uit een land met de oranje status in Nederland in quarantaine?
Zeker niet. Reizigers uit landen die in de derde categorie vallen, hoeven niet in quarantaine.
In het onderstaand kaartje staan alle Europese landen waarvanuit de quarantaineplicht geldt zodra je terug in Nederland komt én de landen waar je als Nederlandse reiziger bij aankomst in quarantaine moet. Ook zijn er landen buiten Europa waar voor Nederlanders bij terugkomst in Nederland juist géén quarantaineplicht meer geldt: Australië, Canada, Georgië, Japan, Nieuw-Zeeland, Rwanda, Zuid-Korea, Thailand, Tunesië, Uruguay en China. Dit zijn dezelfde landen waar het EU-inreisverbod is opgeheven.
Hoe wordt bepaald of er een quarantaineplicht voor reizigers uit een land of regio komt?
Daar is nogal wat verontwaardiging over. Want hoe kan het dat reizigers uit Luxemburg, het land met relatief de meeste nieuwe besmettingen in Europa, niet in quarantaine hoeven, maar ging Kroatië, waar het relatieve aantal nieuwe besmettingen eigenlijk best meevalt, van geel naar oranje?
Wat betreft gezondheidsrisico’s, laat het ministerie van Buitenlandse Zaken zich adviseren door het RIVM. En dat kijkt niet alleen naar de besmettingscijfers van het ECDC (het Europese RIVM). ‘Luxemburg is een land met een kleine bevolking, waarvan we weten dat er heel veel getest wordt’, zegt een woordvoerder van het RIVM. ‘Daar is gewoon een groot deel van het aantal besmettingen bekend. Van andere landen is bekend dat zij minder testen, of is het testbeleid niet duidelijk en dan wordt het lastiger een advies te geven. Dan neem je eerder zekere voor het onzekere.’
Hoe meer kennis, hoe specifieker het advies. Zo is Spanje na Luxemburg het land met relatief de meeste nieuwe uitbraken, maar toch heeft het land als geheel nog steeds de gele status. Daar geldt alleen voor zes provincies een quarantaineplicht, omdat duidelijk is dat het brandhaarden zijn en dus dat die provincies voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de hoge aantallen. Wel waarschuwt het ministerie van Buitenlandse Zaken waakzaam te blijven bij vakanties in Spanje omdat de ontwikkelingen elkaar in hoog tempo kunnen opvolgen. Over andere landen ontbreekt deze regionale kennis.
Moeten ook buitenlandse toeristen in Nederland in quarantaine?
Als zij uit een gebied komen met een quarantaineplicht, wel. De Nederlandse overheid heeft voor toeristen die van plan zijn naar Nederland te komen een Engelstalige website in het leven geroepen, met uitleg over de quarantaineplicht. Het ministerie van Volksgezondheid, dat verantwoordelijk is voor de voorlichting, heeft voor luchtvaartmaatschappijen bovendien informatiepakketten in het Engels, Frans en Spaans samengesteld die in het vliegtuig worden uitgedeeld. Piloten roepen die informatie tijdens de vlucht ook nog om en op Schiphol wordt de boodschap wederom herhaald.
Die quarantaineplicht, kun je die niet gewoon omzeilen door via een ander land Nederland binnen te komen?
Los van de vraag of je dat wel moet doen, is het vraag of het de moeite wel waard is. Het gaat namelijk niet om het land van waaruit je Nederland binnenkomt, maar waar je geweest bent. Als je via Parijs op Schiphol landt, zul je misschien niet herinnerd worden aan de quarantaineplicht, maar het kan je toch moeilijk ontgaan zijn.
Omzeilen is vooralsnog ook wel erg omslachtig. Want hoewel het woord ‘quarantaineplicht’ een harde regel lijkt in te houden, spreekt het ministerie van Buitenlandse Zaken zelf nog steeds over een ‘dringend advies’. Er gelden geen sancties voor het negeren van dat advies. Minister De Jonge wil daar wel verandering in brengen. ‘Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een spoedwet om dit te regelen’, zo valt er te lezen op de website van de Rijksoverheid. Hoe die vervolgens gehandhaafd gaat worden, is nog onduidelijk.
Veiligheidsregio’s hebben grote twijfels bij uitvoerbaarheid quarantaineplicht
Veiligheidsregio’s onderschrijven de noodzaak van de quarantaineplicht, maar vragen zich sterk af of ze genoeg middelen hebben om deze maatregel te kunnen handhaven. Dit blijkt uit een rondgang van de Volkskrant.
Corona wereldwijd – cijfers over het coronavirus in alle landen op een rij
Alle landen in de wereld publiceren dagelijks cijfers over de uitbraak van het coronavirus. Maar in elk land zijn de problemen weer anders en bevindt de crisis zich in een andere fase. De statistieken op een rij.