Jaap van Dissel mocht een keer over lepra in plaats van corona praten

Het duurt zeker tien jaar voordat we een virus een beetje kunnen doorgronden, vertelde Jaap Goudsmit zondag bij Zomergasten. Bij lepra gaat het niet om een virus, maar een bacterie. Toch viel het Lips lelijk tegen dat we bijna anderhalve eeuw na de ontdekking van de leprabacterie nog heel veel niet weten over de ziekte die het veroorzaakt.

In De kennis van nu gingen we aan de hand van hoog­leraar wetenschapsgeschiedenis Toine Pieters na hoe lepra ooit in Suriname was neergestreken. Er was een bijrol voor Jaap van Dissel; niet als RIVM-chef, maar als internist-infectioloog. Hij en Pieters bleken al in 2012 de handen ineen te hebben geslagen.

Er was een bezoek aan een voormalige leprozerie, waar de zieken in isolatie zaten. In de 19de eeuw was dat het lot van 1 procent van de Surinaamse bevolking. Wie stiekem probeerde weg te komen, werd in z’n kladden gegrepen door een daar ook gestationeerde agent. De parallel met de verplichte quarantaine waar de Tweede Kamer zich gisteren over opwond, lag voor de hand.

Ook de discussie over de vraag of lepra alleen van mens op mens wordt doorgegeven – uitgangspunt van de WHO – of ook van dier op mens, deed denken aan de actualiteit. Net als de verzuchting van een onderzoeker: “We begrijpen nog niet alles van de transmissie.”

Hoewel er medicatie tegen lepra bestaat, komen er jaarlijks 200.000 zieken bij. De Surinaamse missie van Pieters droeg extra bouwstenen aan voor de veronderstelling dat vooral gordeldieren de ziekte gaande houden.

Aan het einde waarschuwde Van Dissel dat we in de toekomst nog andere infectieziekten kunnen krijgen. Dat was een overbodige poging nog een extra connectie met de actualiteit te maken. Een schoonheidsfoutje in een fascinerende uitzending.

Reageren? hanlips@parool.nl.