Oud-voorzitter turnbond over kritisch rapport: ‘Nooit de intentie gehad rapport geheim te houden’

Het intern gehouden rapport Turnonkruid uit 2015, van de gedragswetenschappers Annelies Knoppers, Froukje Smits en Frank Jacobs, beschrijft de veelal pijnlijke en zeker ongelijke verhouding tussen jonge turnsters en coaches van de oude school. Het pleit voor verbetering van het topsportklimaat via de meer pedagogisch geschoolde route.

Geukers, vorige week met een voetblessure uitgevallen in zijn pelgrimstocht naar Santiago, is stellig over de houding van zijn bestuur in dezen. Zijn hand in het vuur is voor ‘het volledige bestuur’, onder wie Huite Zonderland, de vader van olympisch kampioen Epke, en Fieke Willems, in 2001 succesvol turnster op de legendarische WK in Gent. ‘Er heeft nooit de intentie achter gezeten, omdat de inhoud ons onwelgevallig was, dat weg te houden, geheim te houden’, aldus Geukers.

De ex-voorzitter die zich na een eerste publicatie van de Volkskrant dinsdag serieus inlas in het dossier Turnonkruid zegt dat hij niet weet wat er met de interne verspreiding van het document (ondertitel: Gemaaid maar niet gewied) is gebeurd. Onderzoeker Smits zegt dat de KNGU het stuk niet wilde vrijgeven aan de buitenwereld. Slechts in buitenlandse wetenschappelijke publicaties is de Engelse tekst van het Nederlandse onderzoek terug te vinden.

Intern binnen de KNGU krijgen de toptrainers, van de geschorste Gerben Wiersma tot de zwaar beschuldigde Vincent Wevers, de meeste kritiek. Maar ook de managementlaag die veranderingen in het topsportklimaat zou kunnen bewerkstelligen, krijgt verwijten. Uit die kringen komt de term geheimhouding overgewaaid. 

Trainers stemmen daarmee in. Topcoaches, zeggen zij, moesten het bestaan van het rapport uit de wandelgangen vernemen. Nico Zijp, hoofdtrainer van CTO Zuid in Den Bosch en persoonlijke coach van topturnster Tisha Volleman: ‘Ik heb alleen geweten dat het rapport er was, maar nooit van dichtbij gezien. Ik weet dat er toentertijd verhalen rondgingen, maar details erover heb ik nooit gehoord.’

In de kringen van de gymnastiekunie zou in 2015 teleurstelling en zelfs lichte irritatie hebben bestaan over de wetenschappelijk boven water gehaalde feiten en de aanbevelingen voor een kindvriendelijker koerswijziging. Geukers: ‘We wilden een spa dieper gaan dan ons eigen onderzoek dat in het kort geding met Frank Louter (coach Almelo, red.) volgens de rechter beter, vollediger en onafhankelijker had moeten gebeuren. Het was niet goed genoeg, lees je in de onderliggende conclusies van de rechter.

‘Zo zouden we, in de verdere vormgeving van ons Beleid Veilig Sportklimaat, gezegd hebben, samen met het ministerie van Sport dat er geld voor geeft, dat het verstandig zou zijn nog eens een onafhankelijk onderzoek te doen. Ik denk dat het zo gegaan is. De KNGU zou de bestuursnotulen wat dat betreft vrij moeten geven. Maar wat er uit is gekomen, voegde weinig toe. Daar was onvrede over. Er stond in wat wij al wisten, alleen met een wetenschappelijk sausje eroverheen.’

Geukers, in het bewuste bondsjaar 2015 druk met financiële problemen (min 2,3 miljoen euro), reorganisatie en het verwerven van een WK, eindigt kritisch in de beschouwing van het verzwegen rapport dat in de huidige wanorde in turnland hard is aangekomen. ‘Ik wil het rapport zeker niet bagatelliseren maar het mag ook niet groter worden gemaakt dan de werkelijke betekenis, zeker in operationele zin.’

Geukers omzeilt de vraag of hij spijt heeft dat hij het rapport niet heeft voorgelezen op een persconferentie of jaarvergadering. ‘Misschien vonden we toen dat we er domweg weinig mee konden naar buiten toe. Nu zeg ik, Me Too, Athlete A (Netflixserie over turnen, red.) en Beltmanniaanse ontboezemingen voorbij, dat we daarmee toch met meer empathie hadden moeten omgaan. Als jij het woord spijt wilt gebruiken, dan is dat voor mij hetzelfde.’