Direct naar artikelinhoud
AnalyseCorona in de VS

Corona wil maar niet wijken in de VS en piekt nu vooral in het zuiden

Ziekenhuizen in Houston, Texas, kunnen de toestroom van coronapatiënten amper aan. Er moeten hardes keuzes worden gemaakt wie gered wordt.Beeld Foto Mark Felix / AFP

In het zuiden van de Verenigde Staten woekert de corona-epidemie zonder al te veel beperkingen door. President Trump probeert zoveel mogelijk te doen alsof er niets aan de hand is. 

Het aantal slachtoffers van het coronavirus vertoont in de Verenigde Staten weer een stijgende lijn, doordat de ­ pandemie in de maand juni zonder al te veel beperkingen heeft kunnen voortwoekeren. Sommige staten in het zuiden zitten tegen een crisissituatie aan.

Het aantal doden in de VS kwam donderdag uit op 874. In Florida, Texas en Arizona, de zwaarst getroffen staten, waren de aantallen hoger dan op enig ander moment dit jaar. De pieken in die staten zaten allemaal rond de honderd doden per dag. Ook de weekgemiddeldes blijven stijgen.

Het dagelijkse dodental komt nog niet in de buurt van de eerste nationale pandemiepiek, toen vooral in het noordoosten 2.700 doden per dag vielen. Want hoewel meer inwoners van de zuidelijke staten het virus lijken te hebben (zo’n 20 procent van de bevolking test positief), is de kans dat zij sterven lager.

Virusdragers jonger

Ten eerste zijn de virusdragers ­gemiddeld zo’n vijftien jaar jonger. In Arizona is ongeveer 60 procent van de besmette personen jonger dan 44 jaar; in New York was dat in april maar 20 procent. Deze ‘jongeren’ hebben een veel grotere kans de ziekte te overleven, al ondervinden sommigen van de overlevenden blijvende schade. Ten tweede weten artsen nu beter hoe ze de ziekte moeten bestrijden, onder meer met het anti­virusmiddel remdesivir. Fabrikant Gilead meldde vrijdag een daling van 62 procent van de sterftekans ­onder ernstig zieken die met het middel worden behandeld.

Die twee factoren zijn echter niet voldoende om de crisis te temmen. Tientallen ziekenhuizen in Arizona, Florida, Mississippi en Texas melden dat er geen plek meer is voor covid-patiënten. Ook blijken er tekorten aan personeel en remdesivir, waardoor er soms harde keuzes moeten worden gemaakt wie er gered wordt en wie niet.

‘Ernstig voortdurend probleem’

‘Als land, wanneer je ons vergelijkt met andere landen, kun je niet zeggen dat we het geweldig doen’, zei Anthony Fauci, de directeur van het Amerikaanse nationale gezondheidsinstituut en de belangrijkste adviseur van het Witte Huis, donderdag tegen Fivethirtyeight, de website voor statistiekliefhebbers. In een ­interview met de Financial Times zei Fauci dat de VS ‘een ernstig voort­durend probleem’ hebben.

‘Ernstig voortdurend probleem’
Beeld Los Angeles Times via Getty Images

Fauci zei dat met name de zuidelijke staten veel te veel haast hebben gemaakt met het heropenen van hun economie, begin mei. ‘Sommige staten hebben de richtlijnen en aanbevelingen om veilig en voorzichtig te openen, in de wind geslagen. Zeker Florida is over een paar slagbomen heen gesprongen.’

De arts zei dat hij president Trump sinds 2 juni niet meer heeft gesproken. In een reactie op het interview zei Trump dat Fauci ‘grote fouten’ heeft gemaakt.

Republikeinse gouverneurs

Arizona, Texas en Florida worden geleid door Republikeinse gouverneurs, die net als de president dachten dat het vanzelf wel over zou gaan en de problemen negeerden of bagatelliseerden. ‘Als je kijkt naar de draconische maatregelen die zijn genomen in sommige staten... dan zie je dat Florida het beter heeft gedaan’, zei gouverneur Ron DeSantis eind april, toen hij door Trump in het Witte Huis was uitgenodigd om de heropening van het land te vieren.

In Arizona, op dit moment de staat met de meeste doden in verhouding tot het aantal inwoners, moedigde gouverneur Doug Ducey eind mei zijn inwoners aan de draad zo enthousiast mogelijk weer op te pakken. ‘Het is veilig buiten. Ik wil de mensen aanmoedigen eropuit te gaan, een geliefde mee uit eten te nemen, lekker te gaan winkelen.’

In veel zuidelijke staten wilden burgemeesters en andere plaatselijke ­autoriteiten wel maatregelen nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, maar dat werd verboden door de gouverneurs.

Mark Felix / AFPBeeld Hollandse Hoogte / AFP

Mondkapjes politiek symbool

Inmiddels denkt Ducey er anders over. Op 29 juni sloot hij de cafés, theaters en fitnesscentra in Arizona weer. Restaurants mogen nog maar voor de helft worden gevuld. Ook in Texas werden de cafés gesloten. Maar een mondkapjesgebod, zoals New York in april voor openbare plekken invoerde, is nergens in het zuiden van toepassing.

Mondkapjes zijn een politiek symbool geworden door de weigering van president Trump er een te dragen. Hoewel ze de laatste dagen ook door prominente Republikeinen worden aanbevolen, zoals Senaatsleider Mitch McConnell, blijven veel conservatieven ze zien als een middel om hun de mond te snoeren.

Trump zelf probeert nog steeds zo veel mogelijk te doen alsof er niets aan de hand is. Hij drong afgelopen week fel aan op de volledige heropening van de scholen in het najaar, los van de virussituatie (hij dreigde anders de financiering in te trekken, voor zover dat mogelijk is). Wel stelde hij een voor zaterdag geplande verkiezingsbijeenkomst in New Hamp­shire, waartegen zelfs plaatselijke ­Republikeinen hadden geprotesteerd, ‘uit veiligheidsoverwegingen’ voor onbepaalde tijd uit. Vanwege een dreigende storm.