Banken delen transactiedata ter bestrijding van witwassen

Vijf Nederlandse banken bundelen hun krachten in de aanpak van witwassen. Zij richten, met hulp van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), Transactie Monitoring Nederland (TMNL) op, waarin zij hun transactiedata gaan delen.

Een gezamenlijke databank met deze gegevens moet de opsporing van fraude, witwassen en terrorismefinanciering vergemakkelijken. Door ongebruikelijke patronen van betalingen tussen verschillende banken te analyseren, is de kans om criminelen te pakken groter. Om het nieuwe platform mogelijk te maken, moet de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) worden aangepast. De banken zijn daarover in overleg met de ministeries van Justitie en Financiën.

Vooruitlopend op die wijziging beginnen de vijf aangesloten banken (ING, ABN Amro, Rabobank, Triodos en de Volksbank) nu vast met de bouw van het gezamenlijke platform. Als dat eenmaal draait, kunnen andere banken zich erbij aansluiten.

Criminelen doen er alles aan om de herkomst van hun geld te verhullen. Daarvoor misbruiken zij vaak meerdere banken, waardoor een individuele bank op basis van de eigen data niet altijd de mogelijkheid heeft deze transacties als crimineel te bestempelen. Jaarlijks wordt naar schatting voor zo’n 16 miljard euro witgewassen via Nederlandse rekeningen.

Het plan voor een gezamenlijke onderzoekseenheid bestaat al langer en sluit aan bij het Plan van aanpak witwassen dat het kabinet medio vorig jaar heeft gepresenteerd. Na de aankondiging in september 2019 hebben de vijf banken en de NVB onderzocht of gezamenlijke transactiemonitoring technisch en juridisch haalbaar is. Daarnaast is onderzocht of TMNL een meerwaarde zou hebben in de strijd tegen het witwassen.

Banken nemen steeds meer maatregelen om witwassen aan te pakken. Twee jaar geleden moest ING een schikking van 775 miljoen euro treffen met het Openbaar Ministerie omdat de bank tekort was geschoten in haar rol als poortwachter.