Opstoot van agressie in winkels: ‘Mensen worden coronamoe’

Een bewakingsagent van een Carrefour-supermarkt in Koksijde is dinsdagochtend zwaargewond geraakt na een duw van een klant. In het kader van de coronamaatregelen is een winkelkar verplicht, maar daar had die klant blijkbaar geen trek in. Het kwam daardoor tot een discussie met een bewakingsagent. De 59-jarige man kreeg hierbij een duw en kwam met zijn achterhoofd op de grond terecht. Het slachtoffer werd met een hersentrauma overgebracht naar het ziekenhuis van Veurne. De klant is voorlopig spoorloos, maar de politie is een onderzoek gestart om de verdachte op te sporen.

“Gij moet zwijgen, juffrouwtje. Het winkelpersoneel krijgt steeds vaker dergelijke zaken naar het hoofd geslingerd”, zegt Kristel Van Damme, algemeen coördinator distributie bij ACV Puls. “Klanten die zich niet aan de regels houden en dan maar uithalen naar het personeel. Als winkelpersoneel in een supermarkt kan je weinig afdwingen. Het enige wat we vragen is een respectvolle omgang. Helaas neemt de agressie almaar toe, gelukkig voornamelijk verbaal. Ik kan begrijpen dat mensen gestrest zijn, maar dat hoef je niet af te reageren op het personeel”, zegt Van Damme.

Verbale uithaal

“Zware agressie zoals in Koksijde is gelukkig heel uitzonderlijk, maar we merken wel dat de mensen coronamoe worden”, zegt Filip Horemans van zelfstandigenorganisatie Unizo. Dat leidt links en rechts tot woordenwisselingen, of een verbale uithaal. “Het gaat niet altijd om echte overtredingen tegen de coronamaatregelen. Vaak gaat het om een toenemende polarisatie”, duidt Horemans. “Neem het voorbeeld van de mondmaskers. Het is wettelijk geen verplichting, maar er is een opbod ontstaan tussen de absolute voorstanders van die mondmaskers, die dan diametraal tegenover de mensen komen te staan die er niet van moeten weten. En zo ontstaat er irritatie, langs beide zijden.” 

In het uitgaansleven valt het nog wel mee, zegt Matthias De Caluwe van Horeca Vlaanderen. “Natuurlijk leidt de sluiting van een caféterras al eens tot gemor, maar het zijn echt maar enkelingen. Het gros van de mensen begrijpt dat de maatregelen er zijn voor ieders bestwil, en dat ook de horeca-uitbater gewoon de regels opvolgt. Mijn oproep is dan ook: maak het hen niet moeilijker dan het al is, volg de regels en dan komen we hier allemaal sneller uit.”

“In het begin van de lockdown hebben we wel wat gevalletjes gekend van mensen die de opgelegde maatregelen niet wilden respecteren. Alleen winkelen, verplicht een kar nemen, handen ontsmetten, het was voor enkelen blijkbaar te veel gevraagd”, zegt Roel Dekelver van Delhaize. Nu is dat minder het geval, meent hij. “Wat we nu wel merken is dat sinds de versoepelingen mensen iets minder alert zijn. Dat leidt er dan toe dat mensen het wat minder nauw nemen met bepaalde maatregelen.” 

Delhaize hanteert de norm dat het niet aan het personeel is om de mensen daarop aan te spreken. “Onze mensen zijn geen politieagenten, en het is bijgevolg moeilijk om klanten aan te spreken op bepaald gedrag. We afficheren wel de verschillende maatregelen, en rekenen bijgevolg op het gezond verstand van iedereen om deze op te volgen.” 

Juiste toon vinden

Professor Geert Crombez (UGent) is lid van de expertengroep psychologie en corona, die de overheid bijstaat voor advies. Hij zegt niet verbaasd te zijn. “Mensen die coronamoe zijn, zijn gefrustreerd. Als je hen daar dan op aanspreekt, kan dat snel escaleren. Het is heel belangrijk om de juiste toon te vinden om hen aan te spreken. Ik heb veel respect voor het winkelpersoneel dat ervoor moet zorgen dat alles een beetje vlot blijft lopen. Ze hebben geen makkelijke taak.” 

Bij handelsfederatie Comeos zegt Hans Cardyn dat het een kleine minderheid is die van in het begin al problemen stelde. “Het is niet eens zozeer dat ze de maatregelen beu zijn, ze willen er gewoon niks van weten. Als je hen daarop aanspreekt loopt de discussie nogal snel uit de hand. Sommigen vinden het niet fijn en voelen zich in hun vrijheid belemmerd. Maar het geval in Koksijde is wel een heel flagrant geval, natuurlijk.”