Multinationals met de billen bloot: 2,6 miljard euro belasting over 24,8 miljard euro winst
Nederlandse multinationals maakten in 2016 in totaal 24,8 miljard euro winst. Hierover betaalden zij 2,6 miljard euro aan winstbelasting (vpb), blijkt uit een rapportage die D66-staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Het is voor het eerst dat het kabinet een uitgebreid overzicht geeft over de omvang van de belastingafdracht van in totaal 155 Nederlandse multinationals. Deze internationale bedrijven waren in 2016 goed voor een totale omzet van 225 miljard euro. Zij hadden in dat jaar 554.000 personeelsleden in dienst op Nederlandse bodem. Van de 155 multinationals sloten er 108 het jaar af met winst.
Volgens Vijlbrief kan uit de cijfers niet de conclusie worden getrokken dat multinationals over hun winsten slechts 10,6 procent belasting betalen, terwijl het tarief voor winsten boven 200.000 euro momenteel 25 procent bedraagt. In de gehanteerde, internationale methode wordt volgens Vijlbrief geen rekening gehouden met winsten die door deelnemingen (zoals dochterbedrijven) worden behaald, waardoor dubbeltellingen ontstaan. Daarnaast miskent de gehanteerde methode de mogelijkheid in Nederland om verliezen uit het verleden met de winst te mogen verrekenen.
21,7 procent
Houd je rekening met die afwijkingen, dan komt de effectieve belastingdruk voor multinationals volgens Vijlbrief uit op 21,7 procent. Dat dit percentage nog altijd lager is dan het vpb-tarief van 25 procent, komt doordat bedrijven specifieke aftrekposten hebben (zoals de liquidatieverliesregeling) of aanspraak kunnen maken op de zogeheten innovatiebox, waarin winsten uit innovatieve activiteiten lager worden belast.
De liquidatieverliesregeling wordt overigens per 2021 beperkt en ook het tarief in de innovatiebox gaat omhoog, van 7 naar 9 procent. Tegelijkertijd daalt het vpb-tarief volgend jaar naar 21,7 procent, al is hier vanuit de oppositie fel verzet tegen.
Belasting ontwijken
De cijfers die Vijlbrief aan de Kamer meldt zijn afkomstig uit een rapportage die Nederland heeft verstrekt aan de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Het gaat om gegevens die multinationals zelf verplicht hebben aangeleverd. Elk bedrijf dat in meerdere landen actief is en meer dan 750 miljoen euro omzet maakt is daartoe verplicht.
De getallen kunnen door de belastingdiensten in de OESO-landen worden gebruikt om informatie over omzet, winst en belastingafdrachten onderling uit te wisselen. Door deze info te delen krijgen landen beter inzicht in het risico dat grote bedrijven belasting ontwijken.
Het is voor het eerst dat in OESO-verband zo uitgebreid wordt gerapporteerd over belastingafdracht door multinationals. Toch zal het rapport verre van compleet zijn: van de 35 landen die mee zouden moeten doen hebben er maar 26 data aangeleverd. Onder meer Duitsland, Spanje, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk hebben dat niet gedaan.