Het woord empathie heeft Trump niet bij geboorte meegekregen

Van de martelgang van de zwarte Amerikaan George Floyd, die in een straat van Minneapolis onder de knie van de blanke politieagent Chauvin (!) stikte, hebben we maar een glimp opgevangen. En dit is maar goed ook voor onze geestelijke gezondheid. In werkelijkheid duurde deze martelgang 8 minuten en 46 seconden. Bijna negen minuten van leed en wanhopige roep om hulp. Wat ook ondraaglijk was voor de kijker die ik ben, is de steenharde emotieloosheid van de agent die je niet anders kunt noemen dan een geüniformeerde moordenaar. Alsof hij niets meer voelde dan de eerste de beste wachtende bij de bushalte, die met de linkerhand nonchalant in zijn broekzak gestoken, naar een volgende bus staat te turen. 

Politiekorpsen zijn door het racismevirus geïnfecteerd

Het is niet alleen de kracht van deze beelden die vervolgens het land van Floyd in lichterlaaie heeft gezet. Het is ook de wetenschap dat het hier niet om een geïsoleerd geval gaat. In vele steden en staten van het machtigste land ter wereld, zijn politiekorpsen door het virus van het racisme geïnfecteerd. Je kunt natuurlijk altijd je ogen voor deze werkelijkheid sluiten, of de vreedzame en massale demonstraties overdag met de nachtelijke rellen en plunderingen associëren om het protest te discrediteren. Maar niet als je de president van de Verenigde Staten bent. Als staatshoofd moet je naar de dichtstbijzijnde camera’s en ­microfoons rennen om in een ­lange toespraak aan de natie je ­medeleven te tonen, begrip voor de emoties te uiten. Je moet het land bij elkaar houden en je volk, in het ­bijzonder de zwarte gemeenschap, ­troosten.

Maar het woord empathie heeft Donald Trump niet bij geboorte meegekregen. Zijn narcisme en egocentrisme zitten hem te veel in de weg. In tijd van crisis, of het om corona of racisme gaat, is hij de tweede ramp die in een onwelriekende walm door de eerste wordt gebaard. Het beeld van de president die in een bunker onder het Witte Huis moet kruipen en zijn wereldvreemde tweets van onder het gewapende beton blijft afvuren, is catastrofaal voor zijn land. Donald Trump, in zijn onmetelijke cynisme, gokt misschien op een escalatie van deze crisis, zodat hij de kaart van ‘law en order’ straks op een tafel vol scherven kan smijten.

Surfen op het leed van iemand anders

Ik begrijp heel goed waarom elders in de wereld hiertegen en uit solidariteit met het slachtoffer wordt geprotesteerd. Maar toen ik hoorde dat in ­Amsterdam het protest door de club ‘Zwarte Piet is racisme’ (mede) georganiseerd werd, werd ik door twijfel overmand. Op Facebook trekt deze organisatie in zijn oproep een parallel tussen het land van Chauvin en Nederland: ‘Wanneer wij morgen wakker worden, zal onze huidskleur nog steeds als een gevaar worden gezien door velen, in de VS, wereldwijd en ook in Nederland. Wat de ervaring leert, is dat wij nog steeds over onze schouder moeten ­kijken om niet gewelddadig, verbaal of fysiek, ­bejegend te ­worden.’ Surfen op het leed van iemand ­anders om geforceerd je stokpaardjes te dienen, heet dit. Fraai is het niet.

Drie keer per week werpt columnist Sylvain Ephimenco zijn blik op de actualiteit. Lees zijn columns hier terug.