De voorbije uren waren er opnieuw hevige clashes tussen betogers en politie in Washington D.C., New York City en Philadelphia. Al in meer dan veertig steden werd een avondklok ingesteld, onder meer in Chicago, Los Angeles, Miami en Seattle. Ook na de avondklok gingen op verschillende plaatsen nog betogingen door, weet CNN. Er is sprake van brandstichtingen en vandalisme. De politie reageerde met traangas en in totaal honderden arrestaties afgelopen nacht. Onder meer Chiara de Blasio, de dochter van de democratische New Yorkse burgemeester Bill de Blasio, werd kort in de boeien geslagen. Het is al dagen onrustig in de VS, sinds George Floyd, een 46-jarige zwarte man, op 25 mei om het leven kwam tijdens een hardhandige arrestatie door de politie van Minneapolis.

Derek Chauvin, de (ontslagen) officier die volgens de videobeelden zijn knie in Floyds drukte nek tijdens de arrestatie, verschijnt volgende maandag voor de rechtbank. Op 8 juni moet hij zich verantwoorden voor de tenlastelegging ‘doodslag’ en ‘third degree murder’, vergelijkbaar met dood door schuld. Er zouden 18 vroegere klachten zijn opgedoken tegen de man.

Doden bij protesten

Verschillende Amerikaanse media berichten over dodelijke slachtoffers. In Davenport, in de Amerikaanse staat Iowa, zouden twee mensen het leven hebben gelaten in de rellen. In Louisville, Kentucky, raakte een man dodelijk gewond toen politieagenten het vuur openden om een bezetting op een parkeerterrein te beëindigen. De politie van Kentucky heeft intussen laten weten dat er een onderzoek wordt geopend naar de dood van de man.

Betogers voor het Witte Huis/AP

In de bunker

‘In normale omstandigheden zou je verwachten dat de president in zo’n situatie oproept tot kalmte’, aldus CNN-journalist Stephen Collinson, ‘of op zijn minst een boodschap uitstuurt vanuit de Oval Office.’ Maar Trump geeft er de voorkeur aan om nog meer te polariseren, door de betogers ‘misdadigers’ en ‘anarchisten’ te noemen. Op Twitter bedreigt hij de betogers: als ze het Witte Huis zouden binnendringen, zullen daar de meest kwade honden en zware wapens op hen wachten.

Fysiek laat hij zich niet zien of horen. Hij blijft veilig achter de gesloten deuren van het Witte Huis. In de nacht van vrijdag op zaterdag werd hij naar verluidt korte tijd overgebracht naar de beveiligde ondergrondse bunker, op last van de Secret Service, zondag verschanste hij zich opnieuw toen het geweld toenam bij protesten van Minneapolis tot Miami en van Portland tot Philadelphia.

'Leiders moeten leiden'

Personeelsleden van het Witte Huis zouden opgedragen zijn om zo veel mogelijk thuis te werken, de stafleden die toch komen worden verzocht hun toegangspassen te verbergen totdat zij bij een geheime ingang zijn.

De burgemeester van Atlanta, Keisha Lance Bottoms, roept Trump op om zijn houding te veranderen. Want wat hij nu zegt en (niet) doet, helpt niet. 'Leiders moeten leiden, en dat doet hij niet. Hij verergert alleen maar de disruptie in onze steden. Geef ons gewoon de steun die we vragen. (aan Trump:) Als we niet om je advies of je discours vragen, geef het dan niet want het helpt ons totaal niet om deze crisis te managen', klinkt het vandaag op CNN.

Betoging in LA/epa

Protest van sterren

’s Mans houding leidt tot ongenoegen bij zowel de media als een groeiende groep Bekende Amerikanen. Zondag al verspreidde basketlegende Michael Jordan een boodschap om te zeggen dat hij er ‘genoeg’ van had. Ook de Britse F1-ster Lewis Hamilton trekt aan de alarmbel. Sportmerk Nike springt mee op de kar met de slogan: ‘Just don’t’. Op Instagram liet zangeres Beyoncé weten er kapot van te zijn en riep ze haar volgers op een petitie te ondertekenen tegen politiegeweld. ‘We kunnen deze pijn niet normaliseren.’ Ook sterren als Dr. Dre, Billie Eilish, Rihanna, Oprah, Ariana Grande, Taylor Swift en Harry Styles plaatsten berichten.

Ook grote platenlabels reageren vol afschuw op de dood van George Floyd. Maatschappijen als Sony Music, Universal Music, Columbia Records en Warner Music Group laten weten dat ze morgen de ‘Black Out Tuesday’ steunen, en dus ook dinsdag een dag stil blijven op sociale media.

Behalve het steunen van de actie om ‘een dag afstand te nemen van werk’ en samen te komen als gemeenschap, nemen labels ook andere maatregelen. Zo brengt Interscope Records deze week helemaal geen muziek uit. Bij Universal Music komt een speciale projectgroep om meer te doen voor ‘inclusiviteit en sociale gerechtigheid’. Bij Apple Music gaan meerdere radioshows dinsdag niet door.

Vreedzame betogingen

Ook in heel wat andere landen werden de voorbije dagen betogingen georganiseerd bij wijze van protest tegen politiegeweld en/of onder de noemer 'Black Lives Matter' (BLM). Onder meer in de Duitse steden Berlijn en München, in het Canadese Toronto en in de Britse hoofdstad Londen waren er manifestaties. In Brussel verzamelden ondanks de afgelaste BLM-betoging zo'n 40 à 50 mensen op het Muntplein voor een vreedzame sit-in.

Ook in de VS zelf lopen overigens niet alle betogingen uit de hand: er zijn heel wat vreedzame protesten, waarbij ook politieagenten hun respect betuigen aan de familie van Floyd door met één been te knielen. De familie roept wél op tot kalmte en vreedzame acties.

Protest in Washington/epa