Zaak tegen kardinaal Pell was juridisch altijd zwak

Paus Franciscus had zich nooit publiekelijk uitgelaten over de beschuldigingen van seksueel misbruik door de Australische kardinaal George Pell. Hij wilde de rechtsgang niet beïnvloeden. Dinsdag kwam daar verandering in. Franciscus droeg zijn ochtendmis in het Vaticaan op aan „allen die als gevolg van onverzoenlijkheid lijden onder onterechte veroordelingen”. Pell was enkele uren eerder vrijgesproken door de hoogste rechtbank van Australië.

De kardinaal was tot dinsdag de hoogste katholiek die in een rechtbank schuldig was bevonden aan seksueel misbruik van minderjarigen. De veroordeling was niet alleen schadelijk voor de Katholieke Kerk in Australië, die twintig jaar onder zijn leiding heeft gestaan. Pell (78) was ook jarenlang een van de machtigste mannen van het Vaticaan. In 2013 had hij van Franciscus de taak gekregen om de financiën op orde te brengen.

Nu het hooggerechtshof de veroordeling heeft vernietigd, hoeft Franciscus zelf geen maatregelen meer tegen Pell te treffen. Gezien Pells leeftijd is het onwaarschijnlijk dat hij weer aan het werk gaat.

Miswijn

De zaak tegen Pell is juridisch altijd zwak geweest, omdat die voor een groot deel afhing van de geloofwaardigheid van één getuigenverklaring. Die komt van de man die zegt als dertienjarige koorknaap, samen met een andere koorjongen, door Pell te zijn misbruikt in de sacristie van de St. Patrick-kathedraal in Melbourne. Pell, toen aartsbisschop, betrapte de twee toen zij stiekem van de miswijn dronken. De man, nu in de dertig, zegt dat Pell hem weken later nog eens misbruikte. De ander is in 2014 gestorven aan een overdosis heroïne.

Lees ook Conservatief Australië blijft gevallen kardinaal steunen

De zeven rechters van het hooggerechtshof hebben niet vastgesteld wat er is gebeurd op die twee zondagen in 1996 en 1997. Zij hebben alleen bepaald dat er „gerede twijfel” mogelijk is op basis van de getuigenis. Dat is voldoende om de eerdere uitspraak te verwerpen.

In december 2018 had een jury verklaard dat de kardinaal schuldig is aan „seksuele penetratie” van een kind onder de zestien en vier aanklachten van „onfatsoenlijk gedrag” jegens een kind. Eerder had een andere jury naar de zaak gekeken, maar die had het onderling niet eens kunnen worden. Pell kreeg zes jaar cel, waarvan hij een jaar heeft uitgezeten.

In hoger beroep bleef de veroordeling van kracht, al was de uitspraak van het gerechtshof niet unaniem. Andere getuigen hadden verklaard dat de handelingen zoals geschetst door de man niet passen in de gebruikelijke reeks van gebeurtenissen na de zondagsmis, zoals het groeten van de gelovigen bij de uitgang van de kathedraal.

Twee van de drie rechters vonden dat dit niet per se betekende dat er nooit van de gewoontes werd afgeweken. De derde rechter was van mening dat de verklaringen bij elkaar genoeg waren voor gerede twijfel. Het hooggerechtshof oordeelde dinsdag dat die laatste mogelijkheid beter onderzocht had moeten worden.

‘Ik draag het hem niet na’

De rechtsgang tegen Pell heeft Australië de afgelopen jaren verdeeld, grofweg tussen conservatieven die vinden dat Pell als zondebok wordt aangewezen voor al het misbruik in de Kerk, en progressieven die vermoeden dat Pell bescherming geniet van machtige Australiërs. Zo hebben onder andere de oud-premiers Howard en Abbott de kardinaal fel verdedigd. „Ik draag het hem niet na”, verklaarde Pell na zijn vrijlating over zijn beschuldiger. „Ik wil niet dat mijn vrijspraak bijdraagt aan de pijn en verbittering die velen voelen.”

De familie van de vroegere koorjongen sprak op Facebook de hoop uit dat dit oordeel „niet afschrikwekkend werkt voor slachtoffers.” Pell wordt ervan beschuldigd dat hij, los van zijn eigen zaak, als kerkleider klachten over misbruik door andere priesters steevast heeft genegeerd. Dit terwijl een door de overheid aangestelde commissie in 2017 na vijf jaar onderzoek bekendmaakte dat zij 2.500 meldingen van misbruik in katholieke instituten had binnengekregen.

Lees ook Wat gaat de paus met George Pell doen?

Pell kan het onderwerp voorlopig nog niet achter zich laten. Er loopt ten minste één civiele zaak in Australië, waarin hij ervan wordt beschuldigd dat hij niet heeft opgetreden tegen een andere priester. En donderdag traden twee nieuwe mannen in de publiciteit, die zeggen dat Pell ze in de jaren zeventig heeft misbruikt.

Correctie: in een eerdere versie van dit artikel stond dat Pell in december 2018 door het gerechtshof schuldig was bevonden. Dit gebeurde echter door een jury. De getuigen waren door de aanklager opgeroepen, niet door de verdediging.