Direct naar artikelinhoud
Opinie

‘Een stressvrij, gezond en dus rijk leven met minder prikkels’

Volle spaarpotjes zullen ons niet beschermen tegen het coronavirus, schrijft Nadine Ridder. Nu pas zien we in dat gezondheid ons belangrijkste goed is.

‘We missen niet zozeer de cafés, maar vooral de aan­wezig­heid van de mensen met wie we ernaartoe gingen.’Beeld REUTERS

Ik ben opgegroeid in een tijd waarin het consumentisme hoogtij vierde. Ons is verteld dat we recht hebben op geluk en dat dat bereikbaar is in de vorm van producten en diensten. Gebombardeerd met commerciële boodschappen die ons illusies verkopen en problemen aanpraten zijn wij onze identiteit in materiële zaken gaan uitdrukken. Wij zijn gaan geloven dat wij zijn wat we kopen, wat we doen en wat we hebben.

Dat de wereld één grote snoepwinkel is, is nergens zo voelbaar als in Amsterdam. De verleiding is overal. Elk leeg moment van de dag moet worden opgevuld met een consumeer moment. Marketeers zijn continu bezig ons het idee te geven dat we iets nodig hebben, van eten tot een zogenaamde ervaring. En we besteden een deel van onze eigenwaarde hierover uit aan online validatie. Door deze stroom prikkels en verwachtingen zijn we collectief opgebrand.

Het centraal stellen van het eigen ego en het ontlenen van onze identiteit aan spullen en imago kost inspanning en levert weinig voldoening op. Een gevaarlijke combinatie, die kan leiden tot chronische stress en een grote bedreiging voor onze gezondheid. Het geeft een verhoogd risico op allerlei ziekten en aandoeningen en wordt niet met man en macht bestreden zoals het coronavirus, maar juist geaccepteerd in onze maatschappij. Een 80-urige werkweek en een bomvolle agenda worden geassocieerd met succes. Wie ambieert directeur, politicus of advocaat te worden, ziet zich genoodzaakt deze vaak ziekmakende levensstijl voor lief te nemen.

Spaarpotje

Onze overtuiging dat succes ten koste van een ander moet gaan, is gevormd door het neoliberale gedachtegoed. Groei is oneindig en concurrentievoordeel is dé manier om dit te bewerkstelligen. We zijn daardoor blind geworden voor de oneindige waarde die elkaar helpen

kan opleveren. Opmerkelijk, want een onderneming begint altijd met een idee om een ander te helpen met een product of dienst, dat is immers hoe marktpotentie wordt bepaald.

De ellende wordt veroorzaakt doordat wij niet streven naar een opbrengst waarvan wij prima kunnen leven, maar alles in werking stellen om zoveel mogelijk te verdienen. The sky is the limit is het motto en om de concurrentie de baas te blijven, moeten kosten worden gedrukt.

Wij worden ons er in toenemende mate van bewust dat voor goedkope grondstoffen of diensten systematisch mensen worden uitgebuit en de natuur zwaar wordt belast, maar omdat het ons persoonlijk niet raakt, blijft het bewustzijn veilig verborgen onder een beschermlaag van excuses en wegkijken.

Zo kunnen wij voor onszelf verantwoorden dat er dagelijks duizenden mensen sterven van de honger, terwijl wij een lekker spaarpotje op de bank hebben. Dat spaarpotje maken we liefst zo vol mogelijk, zodat onze angst voor lijden onder controle kan worden gehouden. Deze angst is een erfenis van onze ouders, die hem op hun beurt van hun ouders hebben geërfd.

Leidseplein

Het idee dat we onze angst voor de toekomst met financiële middelen kunnen dempen is door toedoen van het nieuwe coronavirus achterhaald. Er zijn genoeg tegeltjes te vinden die ons vertellen dat niet geld, maar onze gezondheid goud waard is, maar voor het eerst in ons leven ervaren we wat dit werkelijk betekent.

In de quarantaineperiode nemen we waar dat de lucht opklaart zonder vliegverkeer en zo leren we dat we direct invloed kunnen uitoefenen op het klimaatprobleem. We beseffen tijdens het sociale isolement dat we niet zozeer de cafés op het Leidseplein missen, maar vooral de fysieke aanwezigheid van de mensen met wie we daarnaartoe gingen. En we ervaren hoe essen­tieel en natuurlijk het is elkaar te helpen zonder er iets voor terug te verwachten.

Het coronavirus is niet alleen een manier van moeder natuur om zich te beschermen tegen onze overdaad, het is ook een boodschap om ons te laten inzien dat een behoorlijke reductie van prikkels en het terugbrengen van een flinke dosis collectivisme in de maatschappij nodig is voor een minder stressrijk, gezonder en dus ­rijker leven. 

Nadine Ridder, creatief strateeg, opiniemaker en oprichter van het platform weareallactivists.com.