Ineens is de gamer een modelburger

Corona? Sociale onthouding? Binnenblijven? Ha! Er was de afgelopen weken een grote groep mensen die zich weinig gelegen liet liggen aan de belemmeringen die ons van overheidswege zijn opgelegd. Ze speelden potjes voetbal met 22 man, en trokken ook nog toeschouwers. Ze gingen naar de Franse Alpen om lekker te snowboarden. Ze bezochten de bowlinghal, hielden een paintballgevecht en vlogen doodgemoedereerd naar virushaard New York en terug.

Voor u in woede ontsteekt: die ‘asocialen’ deden dit alles virtueel. Als gamers. Miljoenen liefhebbers van computerspellen wereldwijd beleven ondanks de crisis topdagen – al was het maar omdat ze zeeën van tijd hebben, nu we allemaal tot thuisblijven zijn veroordeeld.

De bezoekcijfers aan de virtuele ontmoetingsplekken voor gamers bevestigen het beeld van een stijgend verblijf achter pc en Playstation. Toen drie weken terug veel landen een (semi-)lockdown afkondigden, zag de onlinespeelplaats Steam een nooit eerder vertoonde piek in het aantal gebruikers dat inlogde voor een partijtje schieten, racen of voetballen – 20 miljoen gamers tegelijk. Normaal schieten de statistieken alleen de hoogte in als er een nieuwe, populaire game wordt geïntroduceerd. Dat was dit keer niet het geval.

De laatste dagen is het aantal gelijktijdig inloggende spelers op Steam zelfs opgelopen tot 23,5 miljoen. Ook Microsoft meldt een toename van het bezoek aan de onlinedienst van zijn Xbox One-spelcomputer. ‘Het is hartverwarmend om te zien dat zoveel mensen gamen beschouwen als een manier om in deze tijden met elkaar in contact te blijven’, twitterde Xbox-baas Phil Spencer. ‘Spelen is een fundamentele menselijke behoefte. Ik ben er trots op deel uit te maken van een branche die juist nu lol en ontsnapping biedt. Hou je haaks.’

Buitenstaanders zullen hier wellicht meewarig naar kijken. Het cliché wil dat gamers Red Bull-slurpende stakkers zijn die zich avonden en nachten opsluiten op hun zolderkamertje, hun ogen vastgeplakt aan hun beeldscherm, de duimen vergroeid met toetsenbord of gamecontroller. Gamers, zo lees je vaak, verwaarlozen hun opleiding, hebben IRL (in real life) geen sociale contacten van betekenis en ontwikkelen een verknipt wereldbeeld door gewelddadige games als Battlefield en Grand Theft Auto V. Kortom: niets om een voorbeeld aan te nemen.

Niets uitzonderlijks

Maar je kunt gamers ook anders bezien. Als de jongens en meisjes, mannen en vrouwen die van ons allemaal misschien wel het best zijn toegerust voor een crisis als deze.

Want hoe uitzonderlijk en onwennig het leven binnen vier muren voor de meeste mensen ook is, voor gamers is het een fact of life. Velen van ons moeten zich nu voor het eerst zien te bekwamen in onlinevergaderen, online-onderwijs, en het online onderhouden van een sociaal leven. Gamers doen dit al jaren.

De populairste games hebben een onlinecomponent, waarbij spelers van over de hele wereld elkaar virtueel treffen, of ze nu het slagveld betreden in Call of Duty of gezamenlijk mierzoete figuurtjes verzorgen op een pastelkleurig eiland in Animal Crossing: New Horizons – een ‘sensatie in het tijdperk van social distancing’, aldus The New York Times. Je zult gamers ook niet zien klungelen met Skype, Facetime of Google Hangouts, zij zijn gewend urenlang met elkaar te audiobellen in het computerprogramma Discord.

Vanuit huis je geld verdienen? Kijk naar de gamingwereld, waar e-sporters rijk worden met het spelen van Fortnite-toernooien en Fifa 20-kampioenschappen. Leren en doceren van achter je laptop? Neem een voorbeeld aan de streamers, die een leergierig miljoenenpubliek aan zich weten te binden door hun verrichtingen in games live uit te zenden via websites als Twitch en YouTube.

Dat zoveel gamers een groot deel van hun leven binnenshuis doorbrengen, mag dezer dagen een inspiratiebron heten. Wie niet of nauwelijks kroegen, fitnessruimten of bioscopen bezoekt, loopt immers minder kans om enge virussen op te doen of te verspreiden.

Gewend aan dreiging

Met enige verbeeldingskracht zou je kunnen stellen dat gamers ook in ander opzicht beter dan gewone stervelingen zijn toegerust op de boze buitenwereld die corona heeft voortgebracht. Veel games spelen zich af in werelden waar chaos regeert, waar de ondergang dreigt, waar de samenleving onder de voet wordt gelopen door degenen met de grootste wapens en de meeste munitie.

Juist deze maand kwam er een remake uit van Resident Evil 3, een Japans spel waarin de hoofdpersoon probeert te ontsnappen uit een stad waar een door mensen ontwikkeld virus is losgebroken. Weliswaar gaat deze Jill Valentine het gevaar niet te lijf met een vaccin maar met kogels en granaten, maar de overlevingsdrift is dezelfde.

Een situatie die parallellen vertoont met de corona-uitbraak deed zich in 2005 voor in de populaire game World of Warcraft. In het spel werd een nieuw element geïntroduceerd, waarmee onlinedeelnemers elkaar ziek konden maken. Wat de gameontwikkelaars over het hoofd hadden gezien, was dat het ‘virus’ hele dorpen en steden in de fantasiewereld bleek te kunnen verlammen, wat al snel gebeurde. Spelers probeerden daarop wanhopig te voorkomen dat ook hun avatars ‘geïnfecteerd’ raakten. De ontwikkelaars moesten eraan te pas komen om de plaag vanuit de controlekamer te remmen. Het ‘corrupted blood incident’ trok zelfs de aandacht van epidemiologen. Die bestudeerden de reactie van gamers om na te gaan of mensen in het echt op dezelfde manier zouden reageren.

Gamers, zou je dus kunnen zeggen, wisten zo’n beetje wat ze konden verwachten toen de eerste berichten over corona naar buiten kwamen.

Behulpzaam

Op een praktisch niveau dragen gamers en games werkelijk bij aan de bestrijding van deze epidemie en andere virusuitbraken. Er bestaan computerspellen die hulpverleners en ambtenaren leren hoe ze bij grote crises moeten handelen, en games waarmee chirurgen kunnen oefenen op snijtechnieken. Het AMC bracht in 2015 het educatieve spel Dr. Game uit om artsen te leren alerter te reageren op onvoorziene omstandigheden tijdens operaties.

Op dit moment proberen Amerikaanse onderzoekers het coronavirus te ‘kraken’ met behulp van de ‘gedoneerde rekenkracht’ van computers wereldwijd, via het platform Folding@Home. Een van de grootste fabrikanten van grafische kaarten riep gamers aller landen via Twitter op zich zo te verenigen in het gevecht tegen corona.

Zelfs de de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft haar hoop deels op gamers gevestigd, door samen met een aantal grote namen uit de industrie een campagne te starten om sociale onthouding te bevorderen. Onder de slogan ‘Playing Apart Together’ organiseren uitgevers en studio’s nu virtuele samenkomsten in gamewerelden, als alternatief voor het echte samenzijn. Dezelfde WHO inderdaad, die vorig jaar nog – tot groot chagrijn van game-uitgevers en -ontwikkelaars – waarschuwde voor ‘gameverslaving’, een aandoening die in klinieken zou kunnen worden behandeld.

Die kennis moet nu kennelijk wijken voor een andere wijsheid. ‘Panem et circenses’, zeiden de oude Romeinen al. Geef het volk brood en spelen, opdat het geen oog heeft voor het verval van het Romeinse Rijk. Geef het volk brood en games, zeggen we nu, om te helpen voorkomen dat de wereld ten onder gaat.