Louis van Gaal: ‘De coronacrisis misbruiken voor eigen gewin − daar kan ik niet tegen’

In deze tijd van het jaar is hij altijd wel voor een lange periode in Portugal. April, mei en juni zijn de mooiste maanden aan de kust van de Algarve. Maar willen hij en zijn vrouw even naar ­Nederland voor een belangrijke afspraak of een familiebezoek, dan is een vlucht zo geboekt.

“Nu is dat voor het eerst anders,” zegt Louis van Gaal (68). “Wij zouden 7 april terugkeren met Transavia, maar die vliegen voorlopig niet op Faro. Op 10 april is mijn broer 50 jaar getrouwd, al is dat feest sowieso gecanceld. Jammer, maar het valt uiteraard in het niet bij al het échte leed door corona. Het mensonterende leed en het verdriet waar je over leest en dat je op televisie voorbij ziet komen.”

Maar de crisis biedt óók kansen, zegt Van Gaal. “Help je als ouders je kinderen met hun thuisstudie? Mooi, dan kun je ze dus beter leren ­kennen. En zo zie ik meer positiefs bij iets heel negatiefs. De saamhorigheid in het land. Het voor elkaar wat over hebben. Allerlei spontane initiatieven die ontstaan; dat had je een maand geleden toch niet kunnen denken in onze egocentrische maatschappij?”

Juist dát mag meer belicht worden, vindt hij. “Want die kant zit óók aan deze ergste wereldcrisis in weet ik veel hoeveel jaar. En gelukkig zie je het ook al meer belicht in kranten en op tv. Want anders zou je depressief worden.”

Oppepper

Vrolijk werd hij van de terugblikken bij de NOS op het EK voetbal van 1988 en het WK in 2014. Op dat laatste toernooi leidde hij Oranje zelf als bondscoach. Hij kijkt ‘eigenlijk nooit terug op het verleden.’ Oude wedstrijden of oude beelden? Aan hem niet besteed. “Simpelweg omdat ik niet in het verleden leef. Maar dit vond ik leuk. Rinus Michels in ’88 weer zien coachen. En onze wedstrijd tegen Spanje in 2014 zag ik pas voor het eerst op deze manier.”

Op beide zondagen keek hij de volle drie uur. Terwijl hij normaal bij een wedstrijd op tv nog weleens tussendoor wegloopt. “Ik heb zoveel reacties gehad van mensen die ook hebben zitten genieten. Mensen willen dat aan je schrijven. Het is iets positiefs, dit soort troost-tv, een oppepper in deze nare tijd. En dat past ook weer bij wat ik bedoel.”

In 2004 kochten Van Gaal en zijn vrouw Truus hun eerste huis in Portugal. Ze zijn net weer verhuisd, de dozen staan nog in de gang. Angst voor hun gezondheid heeft Van Gaal nu niet. “Maar ik ben wel bevreesd voor vrienden van ons van dezelfde leeftijd en ouder. Wij zijn toch de kwetsbare generatie.”

Hoewel sociale contacten nu op een laag pitje staan, hebben de Portugezen zijn hart gestolen. “De vriendelijkheid van de mensen. Het altijd klaarstaan voor een ander. Ik kan het allemaal zeer waarderen hier. Iedereen denkt dat wij voor de zon in Portugal zijn gaan wonen, maar het is veel meer dan dat. In Nederland is het egoïsme ver doorgeschoten. Ik kan het vergelijken. Ook met Engeland bijvoorbeeld. Daar is het duidelijk minder ver doorgeschoten. Ik weet het ook van Duitsland: ook minder ver. De sociale afhankelijkheid is daar groter. Het stemt wel tot nadenken. Maar in Nederland zie je nu dus ook dingen gebeuren. Een ernstige crisis en het kán dus wel, dat je ‘gewoon’ naar elkaar omkijkt.”

Of zoals Premier Rutte het dinsdagavond op tv verwoordde: “Klop een keer op het raam bij je buren, om te vragen hoe het gaat.” Van Gaal: “Dat is positief. Maar je moet afwachten wat er van overblijft na ‘corona’…”

Schandalig

Op dit moment is voetbal ‘totaal niet belangrijk’, maar zodra voetballen weer kan, heeft Van Gaal een duidelijke mening. “Als vaststaat dat het corona­virus is verslagen, moet je eerst de hui­dige competitie uitspelen. Sport is er om een winnaar aan te wijzen, op het veld. Niet om te zeggen: na 25 wedstrijden kappen we de boel achter een tafel af en is Ajax kampioen. Dat AZ op driekwart van een competitie evenveel punten heeft, dat doet er dan niet toe? Dat is onzin. Iedereen die sporter is, begrijpt wat ik bedoel.”

“Ik vind het ook schandalig hoe het gezondheidsvraagstuk in de discussie over uitspelen of stoppen wordt ingezet. Heel Nederland houdt zich aan wat het RIVM voorschrijft. Zíj zijn de specialisten. Maar terwijl de regering al weken de experts volgt, gaan wat voetbalclubs ineens zeggen dat het allemaal niet kan, Ajax voorop.”

Iets opsteken

“Wie willen de competitie niet uitspelen? Ga maar kijken: clubs die nu in de stand op een Europese plek staan – Feyenoord uitgezonderd – en clubs in de degradatiezone. De coronacrisis misbruiken voor eigen gewin, en het dan brengen als statement voor de volksgezondheid. Ik ben een jongen die daar niet tegen kan. Als het mag van de deskundigen van het RIVM hoop ik eigenlijk dat de middenmoot van de eredivisie kan zorgen dat de competitie wordt afgemaakt.”

Dat uitspelen kan ook in juni of juli, zegt hij. “Er is deze zomer tijd zat, het EK is van de kalender. En als de Uefa en de Fifa bereid zijn regels aan te passen en ruimte te bieden, nou: aan de slag dan. En volgend seizoen de competitie dan wat indikken, door meer doordeweekse duels. Kan prima in de belasting van spelers, want in deze weken rusten ze nu onbedoeld alvast uit.”

En wat betekent corona voor het voetbal in bredere zin? Voorziet Van Gaal nog transfers van 100 miljoen-plus? “Ik hoop dus dat positieve ontwikkelingen na deze crisis niet verdwijnen. En dat het voetbal er ook wat van opsteekt. Dat daar ook wat meer onderlinge solidariteit komt. Maar: uiteindelijk is de marktwerking in de voetbalwereld niet afhankelijk van corona. De rijken blijven de rijken. En de armen blijven arm, ook straks. Zoals er ondernemers zijn die deze crisis niet zullen overleven, zo kunnen er ook kleinere voetbalclubs omvallen.”

“Ajax, Feyenoord, PSV, die komen corona wel te boven. Maar je zal nu een club in de eerste divisie zijn, dan weet ik het zo net niet. En transfersommen van 100 miljoen-plus, ja, die blijven er straks volgens mij wel. Of dit moet té lang gaan duren. Dan droogt zelfs bij de Manchester Uniteds van deze wereld het geld een keer op.”