De sportschool is dicht. Kun je nu je abonnementsgeld terugvragen?

Sinds 16 maart hebben sportscholen de deuren moeten sluiten om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Ze blijken sindsdien erg verschillend om te gaan met het innen van abonnementsgelden. Uit een rondje langs fitnessclubs blijkt dat er grofweg drie opties zijn: ‘bevriezen’, halveren of gewoon de volle mep innen. 

Veel sportscholen, waaronder Fit for Free en Sportcity hebben het abonnement tijdelijk bevroren, wat betekent dat het abonnementsgeld niet wordt geïnd totdat ze weer open zijn. Andere, zoals Trainmore, rekenen de helft van de abonnementskosten door aan hun leden. Dit doen ze uit financiële nood en ook omdat ze vaak een alternatief als online lessen bieden. Een paar scholen incasseren nog steeds het volledige abonnement. Dit zijn vooral kleine scholen die anders omvallen. 

“Er zijn veel verschillende ‘winkelformules’ en niet alle ondernemers hebben een financiële buffer om abonnementen te bevriezen,” zegt directeur Ronald Wouters van NL Actief. De branchevereniging adviseert de 2200 leden aan de hand van voorbeelden te kijken wat het best bij hun situatie past: dit varieert van het abonnementsgeld als donatie te zien, het ‘lenen’ van het abonnementsgeld tot de financiële situatie van de sportscholen weer wat beter is, tot zoeken naar alternatieven als het uitlenen van apparatuur.

Veel vragen

De Consumentenbond krijg ‘best veel vragen’ van mensen over wat ze moeten doen met doorlopende abonnementen. “We merken dat de meeste grote clubs zoals Fit for Free en Sportcity de abonnementen inmiddels bevroren hebben. Maar kleinere scholen hebben daar meer moeite mee en gaan er soms wat meer rigide mee om,” zegt Joyce Donat van de Consumentenbond. “Die zitten vaak zelf in nood en vragen leden of ze een donatie willen doen.”

Mag je als consument het abonnementsgeld terugvragen van je sportschool? “Ja,” zegt Marco Loos, hoogleraar privaatrecht aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in consumentenrecht. “Dat is juridisch gezien niet zo ingewikkeld. Er is een overeenkomst tussen de klant en de sportschool en beide partijen moeten presteren. De sportschool levert niet, dus hoeft de klant niet te betalen. Daarvoor moet de klant wel tegen de sportschool zeggen dat hij de overeenkomst wil ontbinden gedurende de periode dat hij niet volgen de voorwaarden kan sporten.” 

Opzeggingen

Toch riep minister Koolmees dinsdag in de persconferentie op om nu geen abonnementen op te zeggen. “We vragen consumenten om zoveel mogelijk alles door te betalen: de muziekschool, de sportschool en de hulp in de huishouding. Zo helpen we elkaar.” Daar blijkt niet iedereen naar te luisteren.

Branchevereniging NL Actief gaat ervan uit dat met de sluiting tot 28 april de schade voor de fitnesssector oploopt tot 300 miljoen euro. In een onderzoek onder de leden, waarop 165 fitnessondernemers met 400 locaties reageerden, zegt ruim 86 procent meer opzeggingen te verwachten. Een derde ziet iets meer opzeggingen, bijna een derde meer, en ongeveer een vijfde veel meer. 

Geen nieuwe klanten

Fit for Free kreeg in de eerste paar dagen van de sluiting ongeveer de helft meer opzeggingen dan gewoonlijk. “Maar dat was na de pauzering van de incasso’s voorbij,” zegt commercieel directeur Jorrit Pijlman. “Het enige verschil is dat er nu geen nieuwe inschrijvingen bijkomen.” De meeste leden reageren erg begripvol en switchen naar online sporten. “We breiden het aanbod virtuele lessen komende dagen fors uit, daar investeren we nu in.”

Volgens website 123opzeggen, die klanten helpt met het stopzetten van een abonnement, is BasicFit een van de sportscholen met de meeste opzeggingen. De sportschool incasseerde het abonnementsgeld voor de maanden maart en april zonder de leden in te lichten. Op de website staat: ‘Omdat al onze leden nu niet kunnen sporten in één van onze clubs hebben wij besloten om alle abonnementen na 1 mei, als de clubs na 1 mei nog gesloten zijn, te bevriezen.’ BasicFit was niet bereikbaar voor een reactie. 

Het aantal opzeggingen valt Vondelgym tot nu toe mee, zegt woordvoerder Marije Boomsma. De gym met drie locaties in Amsterdam heeft de abonnementen van leden direct gepauzeerd toen de scholen sloten. “Ongeveer honderd mensen hebben hun abonnement gestopt, maar dat is eigenlijk niet veel meer dan in een ‘gewone’ maand en sowieso niet veel op 5800 leden. Het enige verschil is dat er normaal gesproken weer nieuwe mensen bijkomen, die zijn er nu niet. Maar ik verwacht dat iedereen direct weer wil komen sporten, als we weer open zijn. En voor nu bieden we online lessen.” 

Negentig procent van de fitnessondernemers biedt online training en advies op het gebied van bewegen, voeding en leefstijl, volgens Wouters van Actief NL. Sommige sportscholen lenen zelfs fitnessapparatuur zoals een spinningfiets uit aan hun vaste klanten. 

Individuele zaak

Of je in ruil voor online klasjes je abonnementsgeld moet blijven betalen ligt juridisch ingewikkelder. “Dat verschilt per geval,” zegt Loos. “Je kunt nu natuurlijk niet op de apparaten trainen, maar een vorm van personal training is wel mogelijk. De rechter zal per zaak moeten bekijken of wat er wordt aangeboden voldoet aan de afspraken tussen de klant en de sportschool zoals ze in de overeenkomst staan.” 

“Strikt genomen geldt: Als je niet krijgt wat je beloofd is, hoef je niet te betalen. Maar het is helder dat niemand hier wat aan kan doen; sportscholen zijn verplicht gesloten. Wat ze bijvoorbeeld zouden kunnen aanbieden is: we bieden niet alles, mogen we in ruil de helft incasseren? Dan ga je in het midden zitten.” 

Uitzonderlijke situatie

Daar is Joyce Donat van de Consumentenbond het mee eens. “Juridisch gezien heb je inderdaad recht op geld terug, want je krijgt niet waar je voor hebt betaald. Maar dit is een uitzonderlijke situatie, dus het is de vraag of je dat moet opeisen.”

Veel sportscholen denken na over een creatieve oplossing: het geven van online lessen, kadootjes of het verlengen van het seizoen. “Beweeg naar elkaar toe, ga in overleg. Want uiteindelijk wil je tevreden klanten, ook als je weer open mag.”

De Consumentenbond vraagt zowel de sportclubs als de consumenten om coulant te zijn. “We moeten niet het einde van een sportclub willen. Want als een sportschool failliet gaat, krijgt niemand geld.”