Meer dan dertig Turkse militairen gedood in Syrië

Donderdagavond werd een Turks konvooi dat in Idlib gestationeerde troepen moest bevoorraden vanuit de lucht aangevallen. Daarop volgde de beschieting van een gebouw van het Turkse leger, eveneens vanaf boven. Daarbij kwamen 33 militairen om het leven.

Dat is het grootste verlies dat Turkije – een van de twee in Idlib aanwezige grootmachten en bondgenoot van de gewapende rebellen – tot nu toe heeft geleden. De andere grootmacht in het gebied is Rusland, dat zijn leger mee laat vechten aan de zijde van de Syrische regering.

Ankara wees vrijwel meteen naar het leger van president Bashar al-Assad. Het is moeilijk in te schatten in hoeverre de Syrische troepen daar daadwerkelijk toe in staat zouden zijn geweest. Vooral de Russische luchtmacht heeft slagkracht in het gebied.

Niettemin heeft de Turkse regering in de nacht van donderdag op vrijdag gezegd dat alle Syrische regeringsdoelen in Idlib vanaf nu vogelvrij zijn. Als troepen van Assad zich niet terugtrekken uit de buurt van Turkse posten, zegt Ankara een volwaardig offensief niet te zullen schuwen. Vrijdagochtend zijn volgens de Turkse Defensieminister Hulusi Akar al 200 Syrische bastions onder vuur genomen met een kleine 400 dodelijke slachtoffers aan de zijde van het Syrische leger.

Onomwonden oorlogstaal

Moskou heeft betrokkenheid bij de aanval van donderdag ontkend, maar liet het ministerie van Defensie wel verklaren dat de gedode Turkse militairen zich op verboden terrein begaven en dat een toename in agressie bovendien slecht zou aflopen voor Turkije. De onomwonden ­oorlogstaal is uitzonderlijk. Hoewel de landen ondubbelzinnig zijn over hun aanwezigheid in Syrië, ontzagen ze elkaar tot nu toe steeds.

In de nasleep van de aanval haalde Turkije ­donderdag ook een ander, beproefd, pressiemiddel tevoorschijn Ankara zal niet langer moeite doen de dik vier miljoen vluchtelingen die het opvangt, tegen te houden en opent de grenzen voor in elk geval de komende 72 uur. Dat gaat dwars in tegen meerdere bepalingen uit het migrantenpact van 2016 en dwingt – hoopt president Recep Tayyip Erdogan althans – het Westen tot een reactie. Het openen van de grens heeft volgens Turkse media direct effect. Een groep van ongeveer driehonderd migranten zou vanochtend te voet in de richting van de Europese Unie zijn vertrokken.

De eerste stop voor migranten die de tocht proberen te maken, is Griekenland – niet alleen een EU-, maar ook een Navo-lidstaat. De alliantie belegde vanochtend een spoedbijeenkomst. Daarin liggen wat de Verenigde Staten betreft ‘alle opties op tafel’.

Het zal moeten blijken wie bereid is die woorden om te zetten in daden. Niemand zit te wachten op escalatie, laat staan een aandeel daarin.  Maar gezien het Navo-grondbeginsel dat een aanval op één lidstaat alle andere óók aangaat, zal in elk geval moeten worden geluisterd naar Turkije.

Voor het Russische consulaat in Istanboel maakten hordes boze Turken hun gevoelens vanochtend luid en duidelijk: “Rusland, moordenaar! Poetin, moordenaar!”