Rood bolletje op de corona-kaart? Dan navigeren de Zuid-Koreanen er in een grote boog omheen
Hoe voorkom je dat je besmet wordt met het coronavirus? Zuid-Koreaanse websites en apps als Coronamap of Corona-nearby.com worden dagelijks miljoenen keren geraadpleegd, om na te gaan welke plekken vermeden moeten worden.
Hij was hier, patiënt nummer 23, op slechts een steenworp afstand van het perscentrum in Seoul. Begin februari verbleef hij in hotel President, waar hij met zeker 23 anderen contact heeft gehad. Later is hij gesignaleerd in een warenhuis verderop. En wat te denken van de kliniek, slechts een paar honderd meter hiervandaan, die door patiënt 56 is bezocht?
Dossier: Moet u de afgelopen dagen opvallend veel hoesten en zweten? Geen paniek: het virus is net zo dodelijk als de gewone griep (en waarschijnlijk is dat wat u getroffen heeft). Lees hier hoe u zich beschermt, wat wel en niet waar is over het virus, en wat u moet doen bij twijfel.
De kaart met ‘besmette’ locaties staat op coronamap.site, een van de veelgebruikte Zuid-Koreaanse websites waarop je kunt zien welke plekken in de buurt door coronapatiënten zijn bezocht voordat het virus bij hen ontdekt werd. Gekleurde bolletjes op de kaart geven aan wanneer ze er waren. Rood – minder dan 24 uur – is het ergst. Zo zien we een rood bolletje bij het Boramae-ziekenhuis in het zuiden van de stad, waar vandaag iemand positief testte op het virus.
De angst voor besmetting is groot, zeker nu het aantal besmettingsgevallen snel toeneemt. Donderdag kwamen er in Zuid-Korea 433 nieuwe gevallen bij, waarmee het totaal op 1.766 besmettingen komt. Dertien mensen zijn inmiddels overleden.
‘Mensen zijn bezorgd en willen graag snel alle beschikbare informatie’, aldus Kim Hak-joon (27), een startende internetondernemer die vorige week de website coronaita.com lanceerde. ‘De overheid geeft die informatie ook wel, maar dat duurt erg lang en het is moeilijk te vinden.’
Kims website is sinds de lancering medio vorige week meer dan 7 miljoen keer bezocht en daarmee een van de grootste coronasites in het land. Het begon als ‘een projectje’ ernaast, maar de site is inmiddels meer dan een dagtaak geworden. ‘Het aantal besmettingen groeit te hard’, zegt Kim. ‘Ik slaap gemiddeld vier uur per nacht.’
Het is vrijwilligerswerk, Kim legt er zelfs geld op toe. Omdat Kim voor dit project samenwerkt met studenten van de Nationale Universiteit Seoul kreeg hij wel gratis een rommelig klaslokaal ter beschikking op de techniekfaculteit. Kim en vier medewerkers werken er op hun laptops achter schoolbankjes. Het gebouw is verder grotendeels verlaten; vanwege het virus is de start van het nieuwe semester uitgesteld.
Scheutig met details
De informatie over de coronalocaties komt voornamelijk van de overheid. Die is zeer scheutig met details over de handel-en-wandel-geschiedenis van patiënten. Zo krijgen Zuid-Koreanen in sommige gevallen zelfs sms’jes als er in de buurt een coronapatiënt is ontdekt.
Die les leerde Zuid-Korea door de mers-uitbraak in 2015, die aan 38 mensen het leven kostte. Destijds werden veel Koreanen juist vanwege de gebrekkige informatievoorziening ongerust. Nadien nam het parlement een wet aan die de autoriteiten verplicht bekend te maken waar een besmet persoon is geweest. Daarnaast kreeg het epidemiologische opsporingsteam in Zuid-Korea verregaande bevoegdheden om die informatie boven tafel te krijgen.
Eerst worden patiënten uitgebreid geïnterviewd over waar ze wanneer geweest zijn en met wie ze contact hebben gehad. Die informatie wordt gecheckt en aangevuld met telefoondata, creditcardgegevens en de reisgegevens op de ov-chipkaart. Als alle locaties geïdentificeerd zijn, worden de camerabeelden teruggekeken. Dat is bijna altijd mogelijk – de grote Koreaanse steden hangen vol met camera’s. ‘We kijken waar de patiënt zich ophield en of en hoelang hij contact met anderen heeft gehad’, zei directeur Park Hye-kyung van de crisisdienst van de KCDC - het Zuid-Koreaanse RIVM - onlangs tijdens een briefing. ‘De locaties waar de patiënt nauw contact heeft gehad met anderen, maken we openbaar.’
Binnenstromende tips
Aanvankelijk berichtte de crisisdienst snel en zeer gedetailleerd over de coronalocaties, maar door de snelle stijging van het aantal besmettingen gaat dat niet meer. Kim raadpleegt daarom updates van lokale overheden en berichten van de media – die doorgaans veel sneller gegevens openbaar maken. Ook opende de ondernemer voor alle tien regio’s een openbare chatgroep op Kakao – het Koreaanse WhatsApp. De tips stromen binnen en veel tijd gaat op aan factchecken, zegt Kim. ‘Het is een grote verantwoordelijkheid. De informatie die we geven is heel gevoelig, met name voor winkels of restaurants die in de buurt liggen van de locaties.’
Kim mag dan in een grote behoefte voorzien, het is de vraag hoeveel nut de coronawebsites hebben. Eerder deze maand stelde de Koreaanse vereniging voor epidemiologie dat het openbaar maken van de locaties ‘nul effect’ had op de volksgezondheid, omdat de plekken meteen gedesinfecteerd worden. ‘Als het virus er al was, dan is het na de schoonmaak voor 100 procent verdwenen’, aldus hoogleraar Kim Dong-hyun in de krant Joongang Ilbo. De hoogleraar benadrukte dat het openbaar maken van de plekken slechts ‘onnodige stress veroorzaakt’.
Kim benadrukt dat het wel een week kan duren voordat een locatie gedesinfecteerd wordt en dat het dus wél goed is om alles naar buiten te brengen. ‘Mensen zijn bezorgd en willen graag een plek waar ze informatie kunnen delen en controleren’, voegt hij eraan toe.
Kim zegt zelf ook bang te zijn, vooral omdat het aantal besmettingen zo snel toeneemt. Hij pendelt eigenlijk alleen nog maar tussen huis en werk en vermijdt plekken waar veel mensen samenkomen. ‘Ik hoop eigenlijk dat iedereen dat doet’, aldus Kim. ‘En tegen de mensen in Europa zeg ik: was maar goed je handen.’
Waarom angst voor een virus anders werkt dan angst voor een leeuw
De een begint te hamsteren, de ander haalt de schouders op. In het aanzicht van een dreigende noodsituatie reageren we allemaal anders. Vanwaar die verschillen? Vier lessen over angst en onze omgang met risico’s.
Coronavrees in de Formule 1: ook races in Bahrein en Vietnam lijken onzeker
Het aanstaande Formule 1-seizoen dreigt verder te worden ontregeld door het coronavirus. Nadat er twee weken geleden uit voorzorg al een streep ging door de race in China, lijken nu ook de races in Bahrein en Vietnam onzeker. Raceteams nemen maatregelen om het virus buiten de deur te houden, twee weken voor de aftrap van het nieuwe jaar in Australië.
Het virus: horrorziekte of stevig griepje?
Steeds nadrukkelijker rammelt het nieuwe coronavirus uit China aan de spreekwoordelijke poorten van het land; het is zelfs denkbaar dat er al Nederlanders mee zijn besmet. Maar met wat voor indringer hebben we nu precies te maken? Een praktische gids.
Een hernieuwde kennismaking met het coronavirus
Volgens experts is het slechts een kwestie van tijd voordat het coronavirus ook ons land bereikt. Wat weten we over het virus? Een korte, hernieuwde kennismaking met de ziekte uit Wuhan.
Lees al het laatste nieuws in het liveblog.