Direct naar artikelinhoud
NieuwsRussische moordaanslag

Bellingcat: Russische diplomaat was betrokken bij mislukte moordaanslag in Bulgarije

Een Russische diplomaat in Genève maakte volgens het journalistieke onderzoeksteam Bellingcat deel uit van een moordcommando van de Russische militaire inlichtingendienst, GROe. Die dienst deed bijna vijf jaar geleden een mislukte poging om een Bulgaarse wapenfabrikant te doden.

President Poetin inspecteert een model van het nieuwe hoofdkwartier van de Russische militaire inlichtingendienst GROe in 2006. Een speciale afdeling van de GROe, Eenheid 29155, zat achter de mislukte moordaanslag op de Bulgaarse zakenman Sergej Gebrev.Beeld EPA

De diplomaat, die bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) was gedetacheerd, had hiernaast contacten met de plegers van de mislukte aanslag op de Britse dubbelspion Sergej Skripal met het zenuwgas novitsjok, in 2018. Die aanslag was volgens de Britse autoriteiten het werk van twee GROe-agenten, die later werden geïdentificeerd als Anatoli Tsjepiga en Aleksandr Misjkin.

Drie jaar eerder werd de Bulgaarse zakenman Sergej Gebrev met ernstige vergiftigingsverschijnselen opgenomen in een ziekenhuis in Sofia. Hij overleefde, maar een maand later werd Gebrev opnieuw opgenomen met vergiftigingsverschijnselen. Een Fins laboratorium trof later in zijn bloed sporen aan van een zenuwgas dat vroeger als insecticide werd gebruikt. 

Opvallend was dat de mislukte pogingen om Gebrev te vergiftigen, samenvielen met de bezoeken van drie GROe-agenten aan Sofia. Volgens de Bulgaarse justitie logeerden zij in een hotel waar Gebrev zijn auto had geparkeerd. Beelden van bewakingscamera's tonen hoe een van de GROe-agenten in de parkeergarage rondschuifelt op zoek naar een auto. Volgens Bellingcat smeerde hij vermoedelijk het gif op de deurgrepen van de auto van Gebrev.

Valse naam

Een van de drie leden van het team, die onder de valse naam Sergej Fedotov reisde, was ook in het Britse Salisbury toen Tsjepiga en Misjkin een probeerden de dubbelspion Skripal op een soortgelijke manier om te brengen. Bij hem was het gif op de knop van de voordeur van zijn huis gesmeerd.

In samenwerking met het Zwitserse Tamedia en onderzoekssite The Insider heeft Bellingcat nu de identiteit achterhaald van de GROe-agent die onder de valse naam Georgi Gorsjkov meedeed aan de operatie in Bulgarije. Volgens Bellingcat gaat het om Jegor Gordijenko, een diplomaat die op papier deel uitmaakte van de Russische delegatie bij de WTO in Genève.

Net als Tsjepiga, Misjkin en Fedotov (in werkelijkheid Denis Sergejev) werkte Gordijenko echter voor een ultrageheime afdeling van de militaire inlichtingendienst, Eenheid 29155. Uit telefoongegevens blijkt dat de diplomaat/spion vóór de aanslag op Skripal regelmatig contact had met Tsjepiga, Misjkin en andere agenten van Eenheid 29155. 

Nadat Bellingcat de namen van enkele van zijn collega's had achterhaald, besloot Gordijenko in oktober 2018 dat de grond hem te heet onder de voeten werd in Genève en vluchtte hij naar Moskou. Daar meldde hij zich per telefoon meteen bij generaal Andrej Averjanov, de commandant van Eenheid 29155.

De speciale eenheid was volgens westerse inlichtingendiensten ook verantwoordelijk voor een mislukte staatsgreep in Montenegro in 2016. Twee GROe-agenten werden later door een Montenegrijnse rechtbank bij verstek veroordeeld wegens een poging premier Milo Djukanović te vermoorden om een pro-Russische regering aan de macht te brengen.

Lees verder

De mislukte aanslag op de Russische oud-spion Sergei Skripal in Salisbury maakte deel uit van een grotere, gecoördineerde campagne van Moskou om Europa te destabiliseren. Tot deze conclusie zijn inlichtingenfunctionarissen van vier westerse landen gekomen.

Het journalistieke onderzoekscollectief Bellingcat, dat onder meer onderzoek doet naar de MH17-ramp, ontvangt dit jaar de Machiavelliprijs.

De Verenigde Staten hebben in 2017 een Kremlin-medewerker die voor de Amerikanen spioneerde weggehaald uit Rusland, uit vrees dat Trump zijn mond voorbij zou praten. Het zou gaan om een hoge functionaris die al tientallen jaren voor de VS werkte en toegang had tot naaste medewerkers van president Poetin.