Geen probleem met Russen, maar met Russische regering
Zaterdag stond een man met een blanco protestbord op het Rode Plein in Moskou. Niet lang, want hij werd al snel afgevoerd door de politie, die hem na een uur weer op vrije voeten stelde. Je kunt erover twisten of een leeg bord een ‘protestbord’ kan zijn, maar de arrestatie van de man wijst natuurlijk wel in die richting. Alleen al het idee dat hij íets zou kunnen bedoelen, was te veel voor de autoriteiten.
De toestand in Rusland maakt allerlei leuzen denkbaar, maar ik weet wat deze eenzame man eigenlijk wilde zeggen: ‘Ik houd van Holland’. Zeg nou zelf, hij kwam in actie precies op de dag dat Trouw uitgebreid publiceerde over hoe de Russen ons zien. Hoe zien de Russen ons? Heel positief, in feite. De vrieskou die heerst op officieel niveau vertaalt zich niet in vijandige sentimenten onder de bevolking en het zou verstandig zijn, aldus de Rusland-kenners van de website Raam op Rusland, om daar op in te spelen: “Méér contact tussen jongeren, academici en burgers die actief zijn in maatschappelijke organisaties.”
Wel heel ernstig
Daar kan ik het alleen maar mee eens zijn. Een autocratisch bewind verdient met enige afstandelijkheid te worden bejegend, maar de onderdanen van zo’n bewind niet, juist niet. Wij hebben geen probleem met de Russen, maar met de Russische regering. Dat probleem is wel heel ernstig, daarom had ik mijn aarzelingen bij het interview met Ron Keller, oud-ambassadeur in Moskou en Kiev. Hij wijt de verwijdering tussen Rusland en het Westen, inclusief Nederland, aan de uitbreiding van de Navo in oostelijke richting, waardoor Moskou zich bedreigd voelt in zijn geografische ‘invloedssfeer’. Afgezien van dat dubieuze begrip – mogen de buurlanden van Rusland niet hun eigen koers kiezen? – kan ik hier nog wel in meegaan. Bij de afschaffing van het Warschau Pact, waar ik in 1991 getuige van mocht zijn, was het idee dat ook de Navo snel ten grave zou worden gedragen. Waarna een nieuw, gezamenlijk veiligheidssysteem zou worden opgetuigd. Het kwam er nooit van.
Maar ook als Poetins anti-Westerse opstelling inderdaad hiertoe te herleiden is, wat ik niet helemaal geloof, is een reset niet zomaar mogelijk. Voor Nederland geldt dat vanwege de aanslag op de MH17 des te meer. Keller stelt voor die kwestie ‘even te parkeren’ zodra in maart de internationale strafzaak begint. Dat had wellicht gekund als Moskou had meegewerkt aan dat proces, de autoriteit van de rechter had erkend en verdachten uitgeleverd. In plaats daarvan kregen we een propaganda-oorlog tegen het onderzoeksteam. Moeten we dat allemaal maar laten waaien?
Echt wel iets gaande
Intussen houdt Rusland zich onledig met het destabiliseren van Westerse democratieën, worden ex-spionnen en andere tegenstanders van het Kremlin geliquideerd en bombardeert de Russische luchtmacht stedelijke centra en ziekenhuizen in Syrië; er is echt wel iets gaande. Ik besef dat diplomatie bestaat uit het schudden van vuile handen, dat is onvermijdelijk. Maar voorlopig kunnen de betrekkingen onmogelijk hartelijk zijn.
Drie keer per week schrijft Stevo Akkerman een column waarin hij de ‘keiharde nuance’ en het ‘onverbiddelijke enerzijds-anderzijds’ preekt. Lees ze hier terug. Abonneer je op zijn column in onze mobiele app en lees hem als eerste.