Ex-hoofdofficier Van Nimwegen sleept OM voor de rechter om rapport over relatie

De kwestie rond de twee hoofdofficieren veroorzaakte de afgelopen twee jaar een diepe crisis binnen het Openbaar Ministerie (OM). Betrokkenen schetsten een beeld van een verziekte sfeer en een angstcultuur in de organisatie.

Van Nimwegen, die hiervoor procureur-generaal was en tot de top van het OM behoorde, wil dat het OM en de onderzoekscommissie onder leiding van Jan Watse Fokkens zich voor de rechter verantwoorden voor onrechtmatig handelen en de schade die hij heeft geleden. In april 2019 werd hij geschorst na de presentatie van het rapport van de commissie omdat daarin werd geconcludeerd dat hij zou hebben gelogen over zijn relatie met hoofdofficier Bloos. Sindsdien zit hij thuis.

De commissie-Fokkens velde in het rapport, waarin de relatie van Van Nimwegen met Bloos centraal stond, een hard oordeel over Van Nimwegen. Niet alleen had hij herhaaldelijk gelogen over zijn relatie met hoofdofficier Bloos, maar ook zou hij zijn zwager bevoordeeld hebben bij een aanbesteding van het OM voor software.

‘Bewijs achtergehouden’

In de dagvaarding maakt de advocaat van de ex-hoofdofficier een minutieuze analyse van het rapport van de commissie-Fokkens en noemt hij het ‘onzorgvuldig’ en ‘onevenwichtig’, waarbij hij verklaringen aanhaalt en citeert die volgens hem ten onrechte niet, of ondeugdelijk samengevat in het rapport zijn gebruikt. Hij stelt dat de commissie rommelde met formuleringen en bewijs achterhield om verklaringen van getuigen overeind te houden.

Ook bestempelt de commissie zonder feitelijke onderbouwing bepaalde negatieve verklaringen over Van Nimwegen als geloofwaardig, aldus de advocaat. Tegelijkertijd worden verklaringen die de lezing van Van Nimwegen bevestigen zonder onderbouwing neergezet als ‘niet aannemelijk’, zegt hij.

Het College van procureurs-generaal en de commissie willen niet reageren op de kwestie en zeggen de dagvaarding te gaan ‘bestuderen’. 

Een ander verwijt van Van Nimwegen is dat hij van de commissie nauwelijks kans op wederhoor heeft gehad, omdat hij verklaringen – soms anonieme – van anderen over hem slechts ten dele mocht inzien en dat zijn reactie niet is verwerkt in het rapport. Volgens Van Nimwegen hadden de top van het OM en de onderzoekscommissie maar één doel. ‘Barbertje moest hangen voor de ogen van de natie.’ Van Nimwegen heeft ook nooit een reactie gehad van het OM en de commissie op zijn formele bezwaar tegen het rapport.

Contra-expertise

Op verzoek van de oud-procureur-generaal heeft hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries van de Radboud Universiteit in Nijmegen recentelijk contra-expertise uitgevoerd naar het onderzoeksrapport. De hoogleraar is gespecialiseerd in integriteitsonderzoeken en schrijft dat hij niets in het rapport heeft gevonden dat ‘dat duidt op niet-integer handelen’ van Van Nimwegen. 

De Vries heeft gekeken naar de ‘wijze van redeneren’, de ‘onderbouwing van conclusies’ en de consistentie. Hij schrijft dat er in het rapport veel ‘niet onderbouwde conclusies’ staan en dat door het hele rapport zonder argumenten wordt geconcludeerd ‘dat de ene opvatting wel en de andere niet aannemelijk is’.

Als voorbeeld van ondeugdelijkheid noemt Van Nimwegen de conclusie in het rapport dat hij en Bloos ‘vanaf het eerste gesprek dat de Commissie met ieder van hen heeft gevoerd, het bestaan van een relatie vóór het najaar van 2015 hebben ontkend’. In zijn eigen verhoor bij de commissie in september 2018 zei Van Nimwegen juist dat hij zich in 2013 realiseerde dat ‘ik tot over mijn oren verliefd was geworden op haar en dat ze heel veel voor mij betekende’. Toen werd volgens Van Nimwegen duidelijk dat ze beide ‘sterke gevoelens hadden’. ‘De relatie werd in de loop van 2013 ook intiemer dan tot dat moment het geval was geweest’, aldus Van Nimwegen tegen de commissie.