Dolly Parton, allemansvriend in tijden van polarisatie

„Als ik mijn liedjes schrijf, maak ik kleine films met mijn gitaar, zegt Dolly Parton in Heartstrings, de serie die zij produceerde voor Netflix. De serie bevat acht losse verhalen gebaseerd op de liedjes van de Amerikaanse countryzangeres. Parton speelt zelf bijrollen, en leidt de afleveringen in vanuit haar pretpark Dollywood.

Leuk idee: Parton (73) vertelt in haar liedjes altijd ontroerende afgeronde verhalen met een boodschap. In aflevering één komt haar hit ‘Jolene’ tot leven; een smeekbede van een huismoeder aan haar veel mooiere rivale om haar man met rust te laten. De serie geeft er een twist aan: het gaat vooral over de vriendschap tussen de vrouwen. Van smeken is geen sprake. In ‘Two Doors Down’ moet een zoon uit de kast komen op de bruiloft van zijn zus. ‘Down from Dover’ gaat over de relatie tussen een zwarte Vietnamsoldaat en een witte dochter van een racist.

De afleveringen lijken op de melodrama’s van Hallmark, hier bekend van wenskaarten en kerstfilms. Wie de Amerikaanse kwaliteitsserie gewend is, zal verbaasd zijn over de kitchy vormgeving, het trage tempo, de suikerzoete toon, het uitgespelde plot, het krukkige spel. Misschien is dit ook niet voor hen bedoeld, maar voor de conservatieve achterban van Parton, die ze wil opvoeden. Zo gezien doet ze eigenlijk iets heel gedurfd: onder de suikerlagen zit namelijk een niet mis te verstane progressieve boodschap.

Hoewel ze zich niet zo wil noemen, is ze een feminist die ook in deze serie vrouwen aanspoort het heft in eigen hand te nemen. Ook neemt ze het op voor minderheden als gays, transgenders en Afro-Amerikanen. In de progressieve Netflix-omgeving klinkt het braaf, maar in Trump-country is dit gewaagd. Parton – afkomstig uit een arm gezin in de Great Smoky Mountains van Tennessee – zorgt ervoor dat haar serie ook trotse liefde ademt voor hardwerkende witte arbeiders in de provincie.

Dolly: de podcast

Vrijwel tegelijk met de serie verscheen een uitstekende podcast die probeert te verklaren waarom Parton zo’n uniek fenomeen is: Dolly Parton’s America. In het gepolariseerde land lijkt zij een van de weinige personen bij wie iedereen positieve gevoelens heeft. Iedereen houdt van good ol’ Dolly; van de hardnekkige conservatief tot de fanatieke feminist. Haar publiek werd de afgelopen jaren diverser en kleurrijker, zonder dat ze haar oude fans verloor. En terwijl ze, met haar opvallende uiterlijk, een punchline blijft, krijgt ze tegenwoordig meer dan ooit respect voor haar kwaliteiten als songschrijver. Hoe doet ze dat? Na een concert in New York ging maker en presentator Jad Abumrad nadenken over die vraag. Een leuk onderwerp voor een reportage, dacht hij. Zijn idee groeide uit tot de negendelige podcast.

Bij het onderzoeken van Partons levensgeschiedenis kwam Abumrad op fascinerende zijpaden, zo vertelt hij in aflevering één. Als je haar onderzoekt, zie je ook de maatschappelijke ontwikkelingen van het moderne Amerika. De veranderende rol van vrouwen, machtsmisbruik door mannen, racisme, de geschiedenis van countrymuziek en de rol van immigratie. Parton vertelt iedere aflevering met humor over haar leven „zoals ik wil dat je het hoort”. Verder komen schrijvers, historici, familieleden en fans aan het woord, vaak met persoonlijke verhalen.

Ook voor Abumrad is er een persoonlijk aspect aan de podcast. Hij groeide op in Tennessee, zijn ouders vluchtten in 1972 uit Libanon. Zijn vader werd arts en leerde Parton kennen nadat ze een keer bij hem op de eerste hulp terecht kwam. Ze hadden niks gemeen, maar toch werden ze vrienden. En zo kreeg hij toegang tot Parton. In de vierde aflevering probeert hij te verklaren waarom zijn vader en Parton zo’n goede band hebben, terwijl ze ogenschijnlijk niks gemeen hebben. Dat blijkt toch anders te liggen.

We horen niet alleen de verhalen achter megahits als ‘I Will Always Love You’ en ‘9 To 5’. De eerste aflevering kijkt naar de eerste liedjes die Parton schreef, vaak bijzonder trieste nummers. Een openingszin als „Geboren worden was de ergste en de eerste fout die ik ooit maakte” (‘A Gamble Either Way’) past niet in het beeld van de vrouw die altijd grappen maakt over haar borsten. De aflevering brengt Abumrad ook op zijn eerste zijpad: de ontwikkeling van zogenaamde murder ballads. Liederen waarin mannen vrouwen ombrengen, om wat voor reden dan ook. Die worden altijd geschreven vanuit het perspectief van de man, maar Parton geeft de vrouwen een stem.

Abumrad doet met Dolly Parton’s America niet puur aan mythologisering, er is ruimte voor een completer beeld. Want Parton is ook gewoon een slimme zakenvrouw, iemand die precies weet waarover ze wel en niet moet praten. Zo weigert ze ook maar iets over politiek te zeggen, iets waar zelfs haar zus het moeilijk mee heeft. Overduidelijk een zakelijke beslissing, want er zitten genoeg Trumpfans onder haar publiek. Toch zet ze de deur uiteindelijk op een kier: „Ik heb een geweldig gevoel voor timing. Mijn tijd om hierover iets te zeggen komt nog.”

Luister hier naar liedjes uit de serie:

Delen Mail de redactie