Wereldleiders zijn net mensen: zij roddelen ook
Alles wat de Amerikaanse president Trump doet op topontmoetingen, ligt onder een vergrootglas. Dus toen er een video opdook waarop andere leiders hem lijken te bespotten, dook onder meer The New York Times erbovenop. Hij moest haast wel diep geraakt zijn.
Ontmoetingen van wereldleiders zijn strak geregisseerd. Het toeval moet zo veel mogelijk worden uitgeschakeld, want daar komen alleen maar ongelukken van. Gezichten die onverwacht uit de plooi schieten, per ongeluk openstaande microfoons – een nachtmerrie voor politici. Het lijken dan net gewone mensen, op momenten dat het even niet uitkomt, zoals op de NAVO-top in Londen.
Dinsdagavond was er een receptie door koningin Elizabeth op Buckingham Palace. Een groepje leiders wordt gefilmd terwijl ze zich vrolijk lijken te maken over de Amerikaanse president Trump. “Hij was te laat omdat hij eerst een persconferentie van 40 minuten geeft”, zegt de Canadese premier Trudeau tegen de Franse president Macron, de Britse premier Johnson, de Nederlandse premier Rutte en prinses Anne. De naam Trump valt niet in de video, maar later erkent Trudeau dat hij het over de Amerikaanse president had. Er wordt gelachen. Het groepje heeft kennelijk niet in de gaten dat het gesprek wordt opgenomen.
Homp vlees
De beelden komen naar buiten en de media storten zich erop, zoals dierentuinleeuwen hun tanden zetten in een homp vlees die hun kooi in wordt geworpen. Rutte spreekt sussende woorden. “We hebben urenlang op recepties gestaan, dan is het onvermijdelijk dat je af en toe wat roddelt. Wat er besproken is, is vertrouwelijk. Maar het ging nergens over.”
De kijkers van de video krijgen inderdaad slechts flarden mee van het gesprek, het is allemaal niet heel duidelijk te volgen, het lijkt ook niet heel schokkend allemaal. Maar ja, roddelende leiders – dat maakt men niet zo vaak mee en zeker in combinatie met Trump is zo’n incident onweerstaanbaar.
Door de Amerikaanse president krijgen toppen altijd een eigen dynamiek. Alles ligt bij hem onder het vergrootglas: hoe hij handen schudt, zijn botheid, zijn onhandige motoriek, zijn woeste gelaatsuitdrukkingen. The New York Times trekt alle duidingsregisters open. Dat andere leiders achter zijn rug grappen over hem maken, moet Trump diep hebben geraakt, schrijft de krant.
De president zal het zien als een nieuw bewijs dat de elites in Amerika en de rest van de wereld hem niet moeten. Na afloop zei Trump over Trudeau dat deze “twee gezichten” toont, eigenlijk een schijnheilig ventje is. Een verwijt dat hij de jonge Canadese premier eerder maakte. Trumps voornemen om zich in Londen te profileren als staatsman, ter afleiding van het impeachment-onderzoek thuis in Washington, liep een gevoelige knauw op.
Schoothondje
Wat één openstaande microfoon niet voor schade kan aanrichten. Daar kwamen ook de Amerikaanse president Bush jr. en de Britse premier Blair achter tijdens een G8-top in Sint-Petersburg in 2006. “Yo, Blair, wat doe je?”, viel uit de mond van Bush te horen toen de twee mannen elkaar onverwachts tegen het lijf liepen. De begroeting werd in de media al gauw uitgelegd als bewijs dat Blair het schoothondje van Bush was.
Ook een spontane gezichtsuitdrukking kan tot opwinding in de media leiden, merkte de Duitse kanselier Merkel. Bij de G20-top in Hamburg in 2017 betrapten de camera’s haar erop even met de ogen te draaien terwijl ze in gesprek was met Poetin. Dat moment werd geïnterpreteerd alsof ze het helemaal had gehad met de Russische macholeider, die voortdurend aan het woord was.
Elk gebaar, elk woord waarbij politici afwijken van het script, is voer voor de pers. Zij probeert als in de grot van Plato aan de hand van de schaduwen die door het vuur op de rotswand worden geworpen, door te dringen tot de werkelijke wereld van de leiders. Trump moet er niets van hebben.
“De fake news media doen al het mogelijke om mijn ZEER succesvolle Navo bezoek aan Londen te kleineren”, twitterde hij vanuit de Air Force One op weg naar huis.