KPN loopt voor de troepen uit en bouwt ondanks politieke strijd alvast Huawei-zendmasten in de Randstad
Telecomprovider KPN installeert momenteel Huawei-antennes voor de vernieuwing van zijn mobiele 4G-netwerk in de Randstad, dat later ook geschikt zal zijn voor de snellere 5G-variant. De vervanging is opmerkelijk omdat het kabinet nog bezig is eisen te formuleren waaraan de mobiele communicatienetwerken dienen te voldoen om spionage via Chinese Huawei-apparatuur tegen te gaan.
In juli formuleerde de overheid in hoofdlijnen al haar 5G-beleid. Komende maand presenteert staatssecretaris van Economische Zaken Mona Keijzer (CDA) de uitwerking daarvan. De Tweede Kamer nam eerder een motie aan om telecomproviders ‘geen onomkeerbare stappen’ te laten nemen bij de uitrol van 5G. Ondertussen vervangt KPN nu al radio-apparatuur van het Zweedse Ericsson door antennes van Huawei.
Inlichtingendiensten AIVD en MIVD en Agentschap Telecom onderzoeken nog welke beveiligingseisen nodig zijn om ‘kroonjuwelen binnen de telecomsector’ te beschermen en ‘infrastructuur’ te beveiligen. De veiligheidsdiensten schreven eerder dat de introductie van 5G ‘substantiële risico’s’ voor de privacy van burgers en voor de vertrouwelijkheid van gevoelige bedrijfs- en overheidsinformatie vormt.
Het KPN-netwerk is aan modernisering toe: de huidige antennes voor 2G, 3G en 4G moeten vernieuwd worden om de verwachte groei van dataverkeer aan te kunnen. Na Den Haag en Rotterdam zullen de nieuwe Huawei-antennes zich als een olievlek over de Randstad uitbreiden. Zo is Amsterdam over een paar maanden aan de beurt. Uiteindelijk zal in 2021 heel Nederland gebruikmaken van de betere antennes.
Daarmee lopen KPN en vooral T-Mobile – dat al helemaal is overgegaan op Huawei – voor de troepen uit. Theoretisch zou het in december te presenteren eisenpakket van de regering er namelijk zo uit kunnen zien dat Huawei onmogelijk aan de nieuwe veiligheidseisen kan voldoen.
Intern houden weinigen rekening met dit scenario. Een woordvoerder van KPN benadrukt dat het bedrijf eigen veiligheidseisen heeft, die recent zijn aangescherpt: ‘We worden talloze keren per jaar aangevallen, dus dat we ons netwerk goed moeten beveiligen, is niets nieuws.’
De zegsman wil niet speculeren over de vraag wat er gebeurt als het kabinet met voorschriften komt waaraan Huawei niet kan voldoen. ‘We wachten dit af en zullen altijd aan de eisen van de overheid voldoen.’ In het uiterste geval zullen T-Mobile en KPN hun Huawei-antennes weer moeten ontmantelen.
150.000 Chinese spionerende hackers
Het ‘Huawei-vraagstuk’ plaatst het kabinet en telecompartijen voor een dilemma. Huawei is de goedkoopste en beste leverancier en levert nu al de belangrijkste apparatuur voor bijvoorbeeld T-Mobile en KPN. Maar dat betekent ook dat alle communicatie door Chinese apparatuur gaat. Voor de vernieuwing van het meest gevoelige deel van het netwerk (de ‘core') kiest KPN overigens een Westerse leverancier.
Met de nieuwere mobiele techniek 5G wordt de afhankelijkheid van Huawei hoe dan ook groter, terwijl China steeds dominanter wordt en continu Nederlandse bedrijven bestookt om bedrijfsgeheimen te stelen. De Nederlandse inlichtingendiensten schatten dat China dagelijks ruim 150.000 hackers inzet om te spioneren.
Huawei heeft eind 2018 en begin 2019 een aantal gesprekken gehad met de top van het ministerie van Economische Zaken om de zorgen over spionage weg te nemen, blijkt uit documenten die Politico heeft opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Ook leverde Huawei informatie aan voor de ‘cybersecurity beleidslijnen’ van het ministerie. Volgens het bedrijf heeft de Chinese overheid geen rechtsgrond om Huawei te dwingen toegang te geven tot de systemen buiten China. Veiligheidsdiensten AIVD en MIVD constateren juist dat ‘diverse landen nationale wet- en regelgeving hebben om dienstverleners te dwingen tot medewerking aan inlichtingenactiviteiten’.
‘Onze klanten in Nederland staan onder druk om zaken te blijven doen met Huawei. We hebben het vertrouwen nodig van de Nederlandse regering’, schrijft directeur van Huawei Nederland half december 2018 aan Economische Zaken. En: ‘We zoeken naar een manier om samen met de Nederlandse overheid de zorgen weg te nemen.’ De Duitse regering besloot onlangs om Huawei niet te weren bij 5G maar een ‘no spy’-verklaring te laten tekenen. Dat kwam bondskanselier Angela Merkel op kritiek uit haar eigen partij te staan. Critici vinden dat zij buigt voor de druk uit China – een van de belangrijkste handelspartners van Duitsland. Verschillende parlementsleden van de CDU roepen Merkel nu op om Huawei alsnog uit te sluiten.
T-Mobile was niet bereikbaar voor commentaar.