Vijf waarheden over de kosten en de werking van de warmtepomp

Vrijwel alles wat geschreven of gezegd wordt over de warmtepomp – de positieve en de vele negatieve dingen – berusten allemaal op waarheden. Maar het is net als bij de stikstofdiscussie, zonder kennis van de context worden die waarheden uit hun verband gerukt.

Waarheid één: de warmtepomp is drie tot vijf keer efficiënter dan de beste hr-ketel. Feit blijft, de prijs van de kilowatts energie uit het stopcontact is drie keer zo hoog als die van de kilowatts energie uit de gasleiding.

Waarheid twee: de kosten van een warmtepomp zijn drie tot vijf keer zo hoog en het zal (té) lang wachten worden op een aanzienlijke prijsdaling. Dat is jammer, maar het is niet anders.

Waarheid drie: warmtepompen ­kunnen het gebouw niet warm krijgen. Onzin, of toch waar? Grote ziekenhuizen worden met warmtepompen verwarmd en dan zouden die pompen een huis niet warm kunnen krijgen?

De ‘waarheid’ zit hem in dit geval in het verschil tussen de warmte van een warmtepomp en van een cv-ketel. Een cv-ketel voor een appartement heeft bijvoorbeeld een vermogen van 18 kilowatt, voor een groot herenhuis is wel 30 kW nodig. Van die 18 kW heeft hij misschien maar 3 kW nodig om te verwarmen en de rest om snel kraanwater op temperatuur te brengen. Het voordeel van die overwaarde is wel dat het, als je het koud krijgt en de thermostaat een of twee graden hoger zet, binnen de kortste keren lekker warm is.

De warmtepomp kan dat duidelijk niet. Hij kan het heerlijk 20 of 22 graden maken, maar van 20 naar 22 heeft hij op zijn minst een paar uur nodig. Je kunt dan dus beter een trui aantrekken als je het koud krijgt. Dat komt doordat hij veel minder goed kan moduleren. Je kiest daarom een warmtepomp dichter (3, 5 of 7 kW) bij het vermogen dat hij moet leveren. En van die prachtige efficiency blijft niet veel over als de afgiftetemperatuur te hoog moet zijn. Hij is daarom dol op vloerverwarming. Dat geeft een stuk meer comfort, maar is tevens een reden waarom je de temperatuur niet snel kan veranderen.

De pomp is te horen, maar in de winter zitten toch weinig mensen op terras of balkon

Waarheid vier: ze maken geluid. Er zijn twee manieren voor een warmtepomp om energie uit de omgeving te halen: uit de buitenlucht of uit de grond. Als die uit de buitenlucht moet komen, dan gaat er per uur zo’n 2500 kubieke meter lucht doorheen. Dat is ook te horen. Maar ja, als de pomp in de winter moet verwarmen, zitten er maar weinig mensen op terras of balkon.

Waarheid vijf: een warmtepomp in een slecht geïsoleerd huis, dat kan niet. Jawel, het kan wel, maar dan heb je een grotere warmtepomp nodig en een energiecentrale naast je huis. Dat je met de cv-ketel in een slecht geïsoleerd huis ook al de buitenlucht zat te verwarmen merkte je minder door de relatief lage prijs van ons gas.

Ik woon zelf in een grote stadswoning uit de jaren dertig. Met wat standaard isolatie-aanpassingen en een warmtepomp zit ik nu nog niet op de helft van de energierekening van een paar jaar terug.

Mijn advies: schaf je een warmtepomp alleen aan om de centen, dan zou ik die lekker op zak houden. Je doet het om andere redenen. Om het klimaat, voor je kleinkinderen, voor de techniek, de uitdaging of gewoon omdat het hartstikke leuk is. U kent misschien ook wel die buur of kennis die trots op de smartphone laat zien hoeveel zijn ­zonnepanelen gisteren hebben opge­leverd.

Het is echt leuk om te zien dat mijn warmtepomp met nog geen anderhalve kW aan stroomverbruik (standje één van een straalkacheltje) momenteel mijn hele huis warm houdt.

Lees ook:Steeds minder mensen willen hun woning van het gas afhalen

Negatief gestemde bewoners vrezen hoge kosten. Nederlanders die wél graag hun cv-ketel de deur uit doen, denken nu meer aan Groningen dan aan het klimaat.

Wat betekent het Klimaatakkoord thuis, op het werk en voor de portemonnee?

Wat betekenen de afspraken voor u als burger? En hoe reageren het bedrijfsleven en milieuorganisaties?