Direct naar artikelinhoud
Luchtvervuiling

Goed nieuws: door de schonere lucht leeft u zes jaar langer

Goed nieuws: door de schonere lucht leeft u zes jaar langer

Door Europees beleid is de luchtverontreiniging sterk teruggedrongen. Met flinke gezondheidswinst tot gevolg.

De lucht is in Nederland de afgelopen dertig jaar dankzij Europees beleid een stuk schoner geworden. Zonder de maatregelen die de EU heeft opgelegd, was de vervuiling met stikstofoxides en fijnstof een stuk groter geweest. En was de gemiddelde levensverwachting in Nederland ongeveer zes jaar lager.

De luchtkwaliteit was in 1980 een stuk slechter dan nu, schrijven onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdag in het vakblad Atmospheric Environment. Als er sindsdien geen normen waren gesteld aan de uitstoot van fabrieken of auto’s, was de situatie nu erger geweest. Zo bedroeg de gemiddelde concentratie fijnstof destijds 59 microgram per kubieke meter. Dat was bij een ongebreidelde groei gestegen tot 102 microgram per kuub in 2015, maar is nu teruggebracht tot 12 microgram per kuub.

Met dank aan het buitenland

Met enkel Nederlands beleid was dit nooit gelukt, zegt Guus Velders van het RIVM. Meer dan de helft van het verschil wordt verklaard door reducties in het buitenland. “Dat werkt soms dubbel. Als Duitsland maatregelen neemt in de auto-industrie, vervuilt het autoverkeer hier in Nederland minder. Maar er komt dan ook minder fijnstof vanuit Duitsland binnenwaaien.”

De onderzoekers namen 1980 als uitgangspunt omdat toen het Europees beleid van de grond begon te komen. Bovendien waren er uit die tijd voldoende gegevens om de concentraties vervuilende stoffen te reconstrueren. Vervolgens trokken de onderzoekers de trends uit die tijd door. De groei van het autoverkeer, van de industrie. Maar dan zonder de filters op schoorstenen tegen de zwaveluitstoot en zonder katalysatoren. Velders: “Een autofabrikant heeft er misschien wel belang bij om een motor zuiniger te maken, maar niet bij een nabehandeling van de uitstoot. Die katalysator zou er zonder beleid niet zijn gekomen.”

Een verkeersbord geeft aan dat automobilisten een milieuzone ingaan in de stad Utrecht. Binnen die zone mogen geen dieselauto's komen die gebouwd zijn voor 2001.Beeld ANP

Industrie levert de belangrijkste bijdrage

De meeste winst is dus geboekt door reducties in het buitenland. Per sector blijkt de industrie de belangrijkste bijdrage te hebben geleverd; ruim de helft van de winst komt daar vandaan, op afstand gevolgd door de landbouw en het verkeer.

De schonere lucht in Nederland levert jaarlijks 700.000 extra levensjaren op, oftewel gemiddeld zes extra levensjaren per persoon. Dat leidden de onderzoekers af uit allerlei bevolkingsstatistieken. Hoeveel verschilt de levensverwachting per regio en wat is het verband met de luchtkwaliteit? Daaruit volgt de sterftekans door de vervuiling.

Velders was verrast door de grootte van het effect. “Wij dachten eerst nog: zijn deze concentraties niet te extreem? Maar nee, de vuile lucht uit ons model is nu praktijk in India of China.” Maar ook hier is nog een wereld te winnen, zegt hij. “De luchtvervuiling kost ons nog altijd negen tot twaalf maanden van ons leven.”

Lees ook:De houtkachel mag in Nederland blijven branden

Het kabinet wilde de kachels met hun vervuilende uitstoot niet verbieden.