Vonnis over kinderen IS’ers legt onenigheid binnen de coalitie bloot
De rechtbank legt de staat een inspanningsverplichting op om 56 kinderen uit Syrië terug te halen. Dat kan betekenen dat ook 23 moeders meekomen. Inmiddels is bekend geworden dat de staat in beroep gaat tegen de uitspraak.
De coalitie heeft deze weken de handen vol aan de stikstofcrisis, maar een al langer spelende kwestie vraagt nu ook alle aandacht: wat moet Nederland met de kinderen van IS-strijders?
Het kabinetsbeleid is altijd geweest om Syriëgangers en hun kinderen uit Nederland te weren. Maar die verdedigingslijn brokkelt af. De rechtbank Den Haag besloot maandag dat de staat een inspanningsverplichting heeft om 56 kinderen uit kampen in het noorden van Syrië te halen. Dat geldt niet voor de 23 moeders. Maar als de Koerdische beheerders van het kamp alleen ouders en kinderen samen laten vertrekken, dan moet Nederland zich volgens de rechter ook voor hun terugkeer inspannen.
Nederland komt hiermee onder grote druk te staan. Het kabinet vindt dat mensen die zich aansloten bij Islamitische Staat hier niet welkom zijn, omdat zij een potentieel terreurgevaar vormen. De kinderen terughalen wil men ook niet, omdat daarna een recht op gezinshereniging ontstaat en de ouders alsnog terug kunnen keren.
Hoger beroep
De Staat gaat in beroep tegen het vonnis van de rechter van maandag over het terughalen van IS-kinderen. Dat laten ministers Ferd Grapperhaus (Justitie) en Stef Blok (Buitenlandse Zaken) dinsdag weten in een brief aan de Tweede Kamer.
‘Wij willen deze kinderen niet terug. En hun ouders al helemaal niet.’
De rechterlijke uitspraak legt opnieuw de onenigheid binnen de coalitie bloot. CDA en VVD willen ook nu geen mensen terughalen. Dilan Yesilgöz (VVD) hoopt dat de staat doorprocedeert. “Wij willen deze kinderen niet terug. En hun ouders al helemaal niet.” Madeleine van Toorenburg (CDA) spreekt van een ‘risicovolle uitspraak’ en wil dat de staat in beroep gaat. Zij wijst ook op een uitspraak van de rechtbank Rotterdam uit januari die de staat vroeg zich in te spannen om een aantal IS-verdachten voor hun strafzaak naar Nederland te krijgen. “Daar is door het kabinet terecht geen uitvoering aan gegeven. Ik verwacht dat er ook aan de uitspraak van maandag geen uitvoering wordt gegeven.”
Maar coalitiepartner D66 ziet juist een nieuwe opening in de discussie. De partij wil al langer mensen terughalen om de kinderen in pleeggezinnen te plaatsen en hun ouders te berechten. Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma voelt zich ‘gesterkt in ons standpunt.’ Hij wil weten hoe het kabinet gehoor gaat geven aan de rechterlijke uitspraak.
De rechtbank droeg daarvoor maandag zelf al ideeën aan. Zij erkent dat ‘van de staat niet vereist kan worden dat grote veiligheidsrisico’s worden genomen’ door zelf een repatriëringmissie in gevaarlijk gebied op touw te zetten, maar vindt wel dat de staat ‘alle mogelijkheden die er zijn, zoals de hulp van de Amerikanen die is aangeboden, moet benutten.’ Ambassadeur Pete Hoekstra heeft gezegd dat de VS Syriëgangers terug naar Nederland willen brengen.
In de chaos ontsnappen
Sjoerdsma wil dat het kabinet op dit aanbod ingaat. “Ga nu met de Amerikanen om de tafel om te kijken wat mogelijk is. Het stof van de Turkse invasie in het noorden van Syrië is wat gaan liggen, en de VS blijven voorlopig met militairen in de regio.”
Premier Mark Rutte zei maandag het vonnis eerst ‘zorgvuldig te bestuderen.’ Woensdag en donderdag zullen Kamerleden minister Stef Blok over de omgang met Syriëgangers bevragen, tijdens een al gepland debat over de begroting van Buitenlandse Zaken.
Blok wil Europese jihadgangers eigenlijk in Irak laten berechten. Maar de regering in Bagdad schoot dat plan vorige maand af. Zij zegt de handen vol te hebben aan de berechting van IS’ers uit eigen land.
De discussie over de terugkeer van Syriëgangers begon al te bewegen door de Turkse inval in het noorden van Syrië in oktober. Uit vrees dat jihadgangers in de chaos ontsnappen uit Koerdische kampen bepleitte D66 toen om alle Nederlanders terug te halen. ChristenUnie wilde in ieder geval kinderen en hun ouders daar weghalen.
Lees ook: Wat gebeurt er met de kinderen uit IS-gebied als ze hier zijn?
Nederland moet de kinderen van IS-vrouwen terughalen, oordeelt de rechter, hun moeders niet. Wat gebeurt er precies met die kinderen?
Waarom de Koerden nooit een echte bondgenoot van het Westen waren
De Koerden rekenden tot voor kort op autonomie met westerse steun. Maar toen de VS besloten Syrië te verlaten, moesten de Koerden de troepen van president Assad in hun gebied toelaten, om te voorkomen dat Turkije het in handen kreeg.