Facebook moet van rechter nep-advertenties met John de Mol actief gaan weren
John de Mol heeft zijn rechtszaak tegen Facebook gewonnen. Facebook moet van de rechter actief nepadvertenties weren waarin John de Mol zogenaamd het investeren in bitcoins aanprijst. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor het advertentiebeleid van het Amerikaanse bedrijf.
Facebook stelde twee weken geleden tegenover de Amsterdamse rechtbank dat het bedrijf slechts een neutraal doorgeefluik van informatie is en dus geen verantwoordelijkheid kan dragen voor advertenties van derden. Maar daarin gaat de rechtbank dus niet mee. Het platform speelt een te actieve rol in het regelen van de advertenties, stelt de rechtbank, die Facebook, naast het verwijderen van de advertenties, ook verplichtte om De Mol gegevens te verstrekken over de partijen die verantwoordelijk zijn voor de advertenties. Als Facebook zich niet aan de uitspraak houdt, kan een dwangsom worden opgelegd die kan oplopen tot 1,1 miljoen euro.
Tussen oktober 2018 en maart 2019 verschenen er op Facebook talloze neppe advertenties waarin John de Mol en andere BN’ers zoals Jort Kelder en Matthijs van Nieuwkerk zogenaamd vertellen hoeveel ze met hun bitcoininvesteringen hebben verdiend. De mensen die op de advertenties ingingen en geld overmaakten, ontvingen geen bitcoins en kregen ook hun geld niet terug. Zo’n 150 gedupeerden raakten gezamenlijk minstens 1,7 miljoen euro kwijt. Facebook ondernam volgens De Mol te weinig actie om dit aan te pakken, waarna hij besloot een kort geding aan te spannen.
Sinds De Mol bij Facebook heeft aangedrongen de advertenties te verwijderen, is dat ook gebeurd en zijn er minder soortgelijke advertenties verschenen. Een algemeen filter, dat De Mol had geëist, is niet mogelijk, maar de rechter ziet het weren van de eerdere advertenties als bewijs dat het platform wel degelijk een actieve rol kan spelen. Dat zoiets mankracht en geld kost, zoals Facebook aanvoert, vindt de rechter geen geldige reden om het niet te doen. Zij meent dat de neppe bitcoinadvertenties daarvoor te veel impact hebben gehad.
‘Voor Facebook is dit een heel vervelend precedent’, zegt Christaan Alberdingk Thijm, een advocaat gespecialiseerd in mediarecht. ‘Als Jort Kelder nu naar de rechtbank stapt met deze uitspraak, dan krijgt hij ook gelijk.’ Dat betekent dat als Facebook de uitspraak serieus neemt, het bedrijf enorme bedragen moet investeren om alle reclames te controleren en alle misleidende advertenties te weren.
Deze uitspraak is in lijn met een soortgelijke rechtszaak die Alberdingk Thijm vorig jaar voor Tommy Hilfiger aanspande tegen Facebook. Daarin ging het om advertenties die namaak Hilfigerkleding aanprezen. Ook hier bepaalde de rechter dat Facebook dergelijke advertenties moet weren. Voor zover Alberdingk Thijm weet, zijn dit de enige twee rechtszaken, in Nederland en daarbuiten, waar de rechter heeft bepaald dat Facebook daarin een actieve plicht heeft.
De rechtszaak van Tommy Hilfiger ligt nu bij het Amsterdamse Gerechtshof. Facebook heeft aangegeven mogelijk ook bij de rechtszaak met John de Mol in hoger beroep te zullen gaan. ‘Als Facebook ook daar verliest zijn de implicaties groter. Hoe hoger de rechter is die oordeelt, hoe meer kracht de jurisprudentie heeft’, aldus Alberdingk Thijm.
De dwangsom van 1,1 miljoen euro noemt de advocaat onvoldoende prikkel tot nakoming: ‘Het belangrijkste nieuws uit deze uitspraak is dat Facebook aansprakelijk is voor haar advertenties. Dat zal het meeste pijn doen. De boete niet.’
In een reactie laat de woordvoerder van Facebook weten dat het platform zal doorgaan met het aanpakken van de advertenties: ‘We nemen dit zeer serieus en stellen daarom ook begin december ons meldformulier voor nepadvertenties beschikbaar in Nederland. Dit biedt een extra manier om feedback van gebruikers te ontvangen, die ons helpt om onze modellen voor het geautomatiseerd opsporen van nepadvertenties te trainen.’
Lees verder:
Verslaggevers Thomas Borst en Charlotte Klein waren aanwezig bij de rechtszaak tussen John de Mol en Facebook. Zij hebben de belangrijkste argumenten van beide partijen op een rijtje gezet.