„Scholing over suïcide spaart mensenlevens”

Te veel mensen overlijden onnodig en onvrijwillig aan suïcide, stelt de Ivonne van de Ven Stichting. „Als de juiste hulp op het juiste moment voorhanden was geweest, had het niet zo ver hoeven komen.” Dinsdag overhandigde de stichting een petitie met bijna 9000 handtekeningen aan de Tweede Kamer. Met een noodkreet: geef suïcidepreventie een structurele plaats in de opleiding van zorgprofessionals.

„Nu doen veel hulpverleners door schade en schande ervaring op”, weet prof. Ad Kerkhof, mede-initiatiefnemer van de petitie. Verreweg de meeste mensen die zelf een einde aan hun leven maken, willen dat eigenlijk helemaal niet, zegt de emeritus hoogleraar suïcidepreventie. „Het is geen vrije keus, maar een wanhoopsdaad.” Ook met het idee van machteloosheid –als iemand echt wil, doet hij het toch wel– rekent hij af. „Deze mensen zijn vaak heel goed te helpen.”

Nederland heeft wetenschappelijk verantwoorde richtlijnen voor het behandelen van patiënten met suïcidaal gedrag. „Professionals kunnen die niet altijd goed toepassen omdat de opleidingen er geen aandacht voor hebben. Zou dat wel gebeuren, dan scheelt dat enkele tientallen slachtoffers per jaar. En misschien wel meer.”

In bijna alle verhalen van nabestaanden hoort Ida Bontius van de Ivonne van de Ven Stichting het terug: hulpverleners weten niet wat ze met een suïcidale patiënt aan moeten. „Het komt voor dat artsen op de spoedeisende hulp boos worden op iemand die een zelfmoordpoging heeft gedaan. Terwijl zo’n patiënt net zo goed ziek is als iemand die met een gebroken been komt.” Het gebeurt volgens haar ook dat iemand na wat medische verzorging gewoon weer naar huis wordt gestuurd. „Niet zelden komt er daarna een poging overheen.”

Wat opleiders tegenhoudt? „Misschien het idee dat suïcidaal gedrag een persoonlijke keuze is?” oppert Bontius. „Vanuit de wetenschap is allang bekend dat dit niet klopt. Je komt tot suïcide na een proces van vreselijk lijden. Mensen zitten in koker, een tunnelvisie, van wanhoop en depressieve gevoelens. Achteraf zeggen mensen die een zelfmoordpoging hebben gedaan vaak: Ik weet helemaal niet meer hoe ik toen was. Ik was compleet van de wereld.”

Meer onderwijs aan zorgprofessionals leidt tot minder suïcides, bevestigt Brits onderzoek. Ook een Nederlandse studie wijst in die richting. Daarvoor werden patiënten van hulpverleners die geen training hadden gehad vergeleken met patiënten van een getraind team. Na afloop bleek dat de laatste groep minder suïcidaal was en sneller beter werd. De patiënten merkten dat de hulpverleners beter konden luisteren en handelen.

Hoe je als zorgprofessional in contact treedt met deze patiënten, zou volgens prof. Kerkhof ook aan de orde moeten komen in een opleiding. „Veroordeel zo iemand niet, maar luister. Het allerbelangrijkste is dat een patiënt gehoord en begrepen wordt.”

Vorige week overhandigde de Ivonne van de Ven Stichting haar petitie al aan staatssecretaris Paul Blokhuis. Die beloofde aan de slag te gaan met de oproep. Dinsdag vroeg de stichting de Tweede Kamer erop toe te zien dat dit gebeurt. En sprak ze de wens uit dat opleiding in suïcidepreventie een voorwaarde wordt voor de registratie als beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg.

Heeft u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl

„Scholing over suïcide spaart mensenlevens”

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?