Elizabeth Warren blijkt tijdens debat duidelijk de nieuwe koploper van de Democraten

De voorliggers in de race om de Democratische nominatie kregen harde persoonlijke vragen voorgelegd, tijdens het tv-debat van dinsdagavond. Het was de vierde keer dat ze de degens kruisten, in het door CNN en The New York Times georganiseerde debat aan de Otterbein Universiteit in Ohio. De drie bovenliggers werden aangevallen op hun plannen en ideeën door negen andere kandidaten, die in de peilingen ver op hen achterlopen.

Het vaakst werd Elizabeth Warren bestookt, maar dat versterkte alleen maar het beeld van de afgelopen weken: dat zij momenteel de sterkste kandidaat is bij de Democraten.

Bernie Sanders krijgt steun 

Met spanning werd uitgekeken naar het optreden van Bernie Sanders, omdat de 78-jarige senator uit Vermont kort geleden een hartaanval had. Hij kreeg twee stents geplaatst en moest zijn campagne tijdelijk stilleggen. Maar aan zijn antwoorden was niets te merken, of het zou moeten zijn dat hij dit keer minder kregelig was, meer ontspannen.

Wie wil weten of hij fit genoeg is, moet wat hem betreft komen naar de manifestatie waarmee hij zijn campagne hervat, in het New Yorkse Queens. “Er komt een speciale gast”, beloofde hij. Korte tijd later wisten Amerikaanse media te melden dat het om de bij linkse Democraten zeer populaire Alexandria Ocasio-Cortez gaat: het Congreslid gaat zijn kandidatuur officieel steunen.

Biden of Warren niet te oud? 

Joe Biden is landelijk nog steeds de populairste kandidaat, met 29 procent in de peilingen, tegen Warren (23 procent) en Sanders (16 procent). Maar Biden liep de afgelopen maanden de nodige deuken op. De meest recente schade is aangericht door zijn zoon Hunter, die tijdens het vice-presidentschap van zijn vader een goedbetaalde baan bij een gasbedrijf in Oekraïne kreeg. President Donald Trump probeerde afgelopen zomer Oekraïne te bewegen tot een onderzoek naar corruptie rond dat bedrijf en de Bidens – wat tot een impeachment-onderzoek tegen hemzelf leidde. Al is van iets illegaals niets gebleken, dinsdag gaf Hunter toe dat het met het oog op de positie van zijn vader niet verstandig was geweest.

Vindt Joe Biden dat ook? Hij kreeg dat dinsdagavond niet over zijn lippen. Hij heeft beloofd dat als hij president wordt, zijn familieleden geen werk in het buitenland zullen aannemen. Maar op de vraag of dat beleid voor een vice-president ook geen goed idee zou zijn geweest, bleef hij het antwoord schuldig.

Zowel Biden als Warren werden gevraagd of ze niet te oud zijn om president te willen worden. Warren (70) liet impliciet weten nog energie genoeg te hebben: “Ik zal harder werken en organiseren, en het langer volhouden dan wie dan ook, inclusief Donald Trump, Mike Pence of met wie de Republikeinen het ook maar zullen moeten doen.”

En de 76-jarige Biden wees op zijn lange loopbaan in de politiek, en vooral zijn acht jaar als vice-president. “Ik heb het gezien, ik weet wat de baan inhoudt. Dat ik kandidaat ben, is juist onder meer vanwege mijn leeftijd en ervaring. Dat brengt ook wijsheid met zich mee. We hebben deze keer iemand nodig die vanaf de eerste dag zijn plaats kan innemen op het wereldtoneel, respect afdwingt bij wereldleiders, van Poetin tot onze bondgenoten, en precies weet wat er moet gebeuren om dit land weer op de rails te krijgen.”

Volgens Biden kan niemand van de andere elf kandidaten aan zijn prestaties tippen: “Ik ga iets zeggen dat misschien sommige mensen hier zal beledigen, maar ik ben de enige op dit podium dit iets groots gedaan heeft gekregen, van de Wet tegen geweld tegen vrouwen tot de Wet op betaalbare gezondheidszorg en een wet die met een injectie van 90 miljard dollar voorkwam dat we in een economische depressie raakten.”

Maar dat kwam hem op een uitbrander te staan van Bernie Sanders, die hem eraan herinnerde dat hij met zijn stem in de Senaat ook ‘gedaan kreeg’ dat de VS in een rampzalige oorlog in Irak belandden.

‘Warren heeft geweldig werk verricht’

Elizabeth Warren wilde vervolgens toch wel even gezegd hebben dat zij het machtige Bureau voor Financiële Consumentenbescherming heeft opgezet. Daar was Biden het mee eens: “Ik vond toen dat ze geweldig werk had verzet, en ik ging naar het Congres en zorgde dat de stemmen daarvoor er kwamen.” Warren leek niet zo overtuigd van Bidens rol: “Ik ben president Obama diep dankbaar, die zo hard vocht om die organisatie in de wet verankerd te krijgen.”

In meerdere opzichten was Warren het centrum van de aandacht. Ze sleepte veel meer spreekminuten in de wacht dan de andere kandidaten: een kleine 23 minuten, in een debat van drie uur. Tweede was Joe Biden met 16,5 minuten. Het minst kregen de kijkers te horen en te zien van miljardair Tom Steyer (62). Die had voor het eerst genoeg aanhang verzameld om überhaupt aan een debat mee te mogen doen, maar zijn spreektijd werd beperkt tot een dikke zeven minuten, waarin hij vooral pleitte voor meer belastingen voor rijken als hij, en minder invloed van het grote geld op de politiek.

En de rest? 

Warrens vele minuten had ze mede te danken aan het feit dat ze zo vaak werd aangevallen door andere kandidaten – dat leverde automatisch een recht op antwoord op. Met name senator Amy Klobuchar (59) uit Minnesota en burgemeester Pete Buttigieg (37) van South Bend, Indiana hadden het op haar voorzien. Beide hopen de rol van Joe Biden over te nemen als favoriet van Democratische kiezers die Warren te links vinden.

Van die twee staat Buttigieg nog het hoogst in de peilingen, landelijk zo’n 5 procent. Zijn koele optreden en doordachte antwoorden leveren hem veel positieve recensies in de media op, en fans na campagne-bijeenkomsten. Maar zijn beperkte bestuurservaring, zijn leeftijd en het feit dat hij homo is, maken dat zelfs veel bewonderaars onder de Democratische kiezers niet geloven dat hij het komend jaar tot president zal schoppen.

Dinsdagavond was Buttigieg voor zijn doen opvallend fel. Hij kreeg het aan de stok met voormalig congreslid Beto O’Rourke (47) over diens plan om militaire-stijl aanvalswapens van de bezitters ervan af te pakken. Volgens Buttigieg dreigt daardoor de politieke steun voor een verkoopverbod van die wapens te verdampen. “We zijn er zo dichtbij, en dan zal dat vastlopen omdat iemand zei: “We komen je je geweren afpakken”?

Al even hard tegen hard ging het tussen Buttigieg en congreslid Tulsi Gabbard (38) over de Amerikaanse terugtrekking uit Noord-Syrië. Beiden hebben in de krijgsmacht gediend, in oorlogsgebieden. Gabbard moet niets hebben van Amerikaanse avonturen in het buitenland, en vindt dat Trump hoogstens de terugtrekking uit Noord-Syrië niet handig heeft aangepakt: “Donald Trump heeft het bloed van de Koerden aan zijn handen, maar datzelfde geldt voor zo veel van de politici in ons land, van beide partijen, die deze regime-veranderingsoorlog hebben gesteund die in 2011 begon.”

Buttigieg ziet dat totaal anders. Hij vindt dat de VS nooit Irak hadden moeten binnenvallen, en dat het hoog tijd is om uit Afghanistan te vertrekken. “Maar het is ook zo dat een klein aantal gespecialiseerde commando’s en inlichtingenmensen het enige was dat voorkwam wat er nu gebeurt in dat deel van Syrië, het begin van een genocide en de terugkeer van IS.”

Volgens Buttigieg schamen Amerikaanse militairen zich voor Trumps besluit. Bovendien lopen ze nu meer gevaar, omdat hun bondgenoten hen nu niet meer vertrouwen. “Als je de eer van onze militairen wegneemt, kun je ze net zo goed ook hun kogelvrije vesten afpakken.”

Lees ook: 

Op campagne met Elizabeth Warren: Het is tijd voor impeachment! 

 Presidentskandidaat Elizabeth Warren wil Trump al langer laten afzetten. Ze is niet meer de enige.