Tennisster ‘Coco’ Gauff (15) is haar leeftijd vooruit

Cori Gauff, de Amerikaanse tienersensatie van het vrouwentennis, zit op een muurtje in de Oostenrijkse industriestad Linz. Stijlvol gekleed, trofee bij de hand, een studioflitser op haar gericht. De setting is fraai – de avond valt, bergtoppen zijn in de verte zichtbaar, de Donau stroomt verderop. Kampioensfoto’s worden geschoten. Vader en coach Corey Gauff grijnst trots en loopt de fotograaf in de weg als hij zelf foto’s wil maken met zijn telefoon.

Gauff, 15 jaar en 7 maanden oud, won zondag in Linz haar eerste WTA-toernooi. In de finale versloeg ze de Letse Jelena Ostapenko, de Roland Garros-winnaar van 2017. Het lag niet in haar planning dat een toernooizege dit seizoen al zou lukken, zei Gauff, die zich liever ‘Coco’ laat noemen. „Dit moment zal ik de rest van mijn leven herinneren.”

Het jaar van haar doorbraak krijgt zo een nieuwe dimensie, nadat ze op Wimbledon haar naam vestigde met een overwinning op Venus Williams en doorstootte naar de vierde ronde.

Gauff is de jongste winnaar van een WTA-toernooi sinds de Tsjechische Nicole Vaidisova in 2004. De jongste ooit is de Amerikaanse Tracy Austin, in 1977 met 14 jaar en 28 dagen.

Op de nieuwe wereldranglijst van maandag debuteerde Gauff in de top-100, met een 71ste plaats – eind vorig jaar stond ze nog 875ste. Ze is de enige speler onder de achttien jaar bij de beste honderd. Gauff verloor in eerste instantie in de kwalificatie in Linz, maar werd op het laatst als zogeheten ‘lucky loser’ toegelaten tot het hoofdtoernooi omdat de Griekse Maria Sakkari zich terugtrok.

Tegen speelsters die in de meeste gevallen (bijna) twee keer zo oud waren, bleek Gauff vervolgens onwrikbaar. In de kwartfinale versloeg ze Kiki Bertens, de nummer acht van de wereld: haar eerste zege op een speler uit de top-40. „Mijn grootste overwinning ooit”, zei Gauff.

Jennifer Capriati

„Dit meisje is heel speciaal”, zegt de Nederlandse Micky Lawler vanuit St. Petersburg, Florida. Zij is president bij vrouwentennisorganisatie WTA en volgt Gauffs ontwikkeling nauw. „Voor iemand van vijftien is ze niet alleen op tennisgebied, maar ook mentaal enorm sterk.”

Gauff mag door haar leeftijd een beperkt aantal proftoernooien spelen. De WTA stelde hier midden jaren negentig regels voor op om jonge spelers te beschermen. Tot haar zestiende verjaardag, op 13 maart 2020, kan Gauff nog drie toernooien in actie komen – bovenop de tien die ze speelde sinds ze vijftien werd.

De WTA introduceerde de Age Eligibility Rule omdat meerdere veelbelovende tieners instortten, mede door de roem en druk. Bekendste was Jennifer Capriati (in 1990 op haar veertiende in de top-10), die in het nieuws kwam met drugsgebruik en diefstal. De beperkingen gelden voor spelers van veertien tot en met zeventien jaar. Gauff kan dus pas vanaf haar achttiende verjaardag – 13 maart 2022 – een volledig programma draaien.

De kritiek: de regels zouden de ontwikkeling van Gauff tegenhouden. „Ze moeten het aanpassen”, zei de Franse coach Patrick Mouratoglou, betrokken bij de begeleiding van Gauff, in juli tegen NRC. „Ik denk dat het spelers raakt die eerder vroegrijp zijn. Je belemmert iemand die ergens klaar voor is.”

Lees ook komt het succes van Gauff te vroeg?

Lawler begrijpt dat standpunt goed. „Het is een moeilijke discussie. Natuurlijk wil je de jeugd beschermen, maar aan de andere kant kunnen de regels het tegenovergestelde bereiken.” Zoals: extra stress omdat spelers maar bij een gelimiteerd aantal toernooien in actie kan komen. Of: minder toernooien kunnen spelen waardoor de progressie stagneert.

De WTA analyseerde de regels onlangs tijdens de US Open op een bijeenkomst met specialisten, waaronder artsen. Conclusie: de regels werken goed. Volgens de organisatie is het aantal burn-outs onder jonge spelers in de afgelopen 25 jaar „sterk verminderd” en wordt de gezondheid, ontwikkeling en het succes op lange termijn bevorderd.

Lawler: „De dokters waren het allemaal eens dat het lichamelijk belangrijk is, voor de spieren en de groei, d at je een jong lichaam de kans geeft om sterk te worden, voordat je fulltime op de proftour gaat spelen. Dat moet je goed opbouwen.”

In de bijeenkomst waren artsen unaniem, zegt Lawler: ze kunnen tienertalenten niet op een „gevaarlijk pad” zetten. Van belang is dat je als jonge belofte niet meer dan drie weken aan één stuk speelt, zegt Lawler. „Je moet periodiseren: toernooien spelen, herstellen. Tennis is heel fysiek en veeleisend, met ook veel reizen.”

Versoepeling of verandering van de leeftijdsregels is naar aanleiding van de kwestie Gauff voorlopig niet aan de orde, vertelt Lawler. De regels, zegt ze, volstaan voor de grote meerderheid van de jonge spelers.

Australian Open

Gauffs nieuwe status als tophonderdspeler is van belang voor de komende periode, zegt Lawler, die het toernooischema besprak met de familie. Gauff verzekerde zich van directe plaatsing voor de Australian Open, januari volgend jaar. Woensdag speelt ze in de eerste ronde van een evenement in Luxemburg, haar laatste toernooi dit seizoen.

Gauff geldt als een uitzonderlijk talent – ze wordt gezien als toekomstig nummer één van de wereld. De marketingmachine rond haar draait volop, met onder meer de campagne ‘Call Me Coco’, van kledingsponsor New Balance.

In het algemeen nemen druk en verwachtingen in een situatie als deze toe, zegt Lawler, die in het verleden tennissers begeleidde voor sportmanagementbureau Octagon. „Stress komt met beroemdheid. Je leven verandert in korte tijd, je hebt nu veel sponsors, de pers wil alles van je weten. Er zijn zoveel factoren die hierin meegewogen moeten worden.”

N.B.: Dit artikel is op 15 oktober 2019 om 9.10 uur geactualiseerd.