Direct naar artikelinhoud
Stikstofvonnis

‘Met de huidige stikstofregels los je het stikstofprobleem nog niet op’

Boeren demonstreren maandag bij het provinciehuis in Groningen. Belangenbehartiger LTO Noord riep op tot de actie en eist een opschorting van de beleidsregels rond stikstof.Beeld ANP SIESE VEENSTRA

Het terugdringen en helpen van veeteeltbedrijven bij kwetsbare natuurgebieden om de stikstof terug te dringen, is niet genoeg. Vooral in de meest belaste provincies – Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg – zijn veel meer maatregelen nodig.

In een studie voor het Wereld Natuur Fonds (WNF) schrijft Wageningen Environmental Research dat er ingrijpender landelijke maatregelen nodig zijn. TNO pleit in een brief aan de Tweede Kamer voor een combinatie van algemene maatregelen – zoals snelheidsbeperking op de wegen, isolatie van woningen, snellere terugdringing van fossiele brandstof – met gebiedsgerichte maatregelen, bijvoorbeeld het uitkopen van boeren bij Natura2000-gebieden.

Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de stikstofcrisis. ‘Een groot deel van de stikstofproblemen wordt veroorzaakt door bronnen die op lokaal niveau niet kunnen worden beïnvloed’, aldus het rapport van de Wageningse onderzoekers. Gemiddeld komt in alle twaalf provincies bijna de helft van de stikstof van landbouw buiten de provinciegrenzen. Er zullen meer landelijke maatregelen nodig zijn voor de hele veehouderij – ook die in minder gevoelige gebieden, denkt ‘Wageningen’.

Boeren moeten investeren in milieutechnieken, zoals omschakeling naar minder intensieve methoden, met minder varkens en koeien. Bij de Natura2000-natuurgebieden zullen bedrijven moeten worden gesaneerd, zoals eerder voorgesteld door de commissie-Remkes. Het WNF pleit voor het volledig sluiten van de Nederlandse markt voor import van veevoer en voor de export van mest, een oplossing die ook TNO als een zinvolle bijdrage ziet.

Een belangrijk deel van de stikstof komt uit het buitenland

TNO schrijft de Tweede Kamer dat een belangrijke deel van de stikstof die in Nederland neerdaalt, afkomstig is uit het buitenland. In Zeeland en Limburg leveren respectievelijk Vlaanderen en de Duitse deelstaten Noord-Rijnland-Westfalen en Nedersaksen een grotere bijdrage dan de Nederlandse landbouw. In de provincies Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Holland zijn het wegverkeer en huishoudens bovengemiddelde veroorzakers.

De dichtheid van stikstof in de atmosfeer is in de 28 landen van de EU het hoogst in Nederland, vier keer hoger dan het EU-gemiddelde. Op afstand volgen België, Duitsland, Denemarken en Groot-Brittannië. In Nederland wordt bij bijna drie kwart van de natuurgebieden de kritische waarden voor stikstof overschreden.

Politieagenten worden maandag belaagd met stro tijdens boerenprotest voor het provinciehuis in Groningen. Belangenbehartiger LTO Noord riep op tot de actie en eist een opschorting van de beleidsregels rond stikstof.Beeld ANP SIESE VEENSTRA

Er is meer onderzoek nodig naar maatregelen om de stikstof effectief terug te dringen, aldus TNO. De organisatie pleit voor een gezamenlijke aanpak met de buurlanden. TNO merkt ook op dat er nog wetenschappelijke onzekerheid is over de processen die tot stikstofneerslag leiden. Daardoor leveren de berekeningen van diverse onderzoeksinstituten grote verschillen op over de hoeveelheid stikstof die per hectare grond neerdalen. 

Er zou een landelijke monitoringprogramma moeten worden opgezet, adviseert TNO. Het meetnetwerk moeten worden uitgebreid, nieuwe meetmethoden moeten worden ingezet, satellietgegevens moeten worden gebruikt. De organisatie zegt dat de landbouw verantwoordelijk is voor ruim 60 procent van de stikstofuitstoot, het wegverkeer zit rond de 15 procent, de industrie op 9 procent en huishoudens en kantoren op 6 procent. De uitstoot van de scheepvaart op de Noordzee is buiten beschouwing gebleven.

Lees ook:Boeren protesteren opnieuw tegen de aanpak van stikstof en het klimaat

Opnieuw staan er bezettingen met tractors van boeren op stapel, bij het RIVM, de provincies en op het Binnenhof.

Nergens in Europa is de ammoniakuitstoot zo hoog als in Nederland

Harde cijfers van het RIVM laten zien dat boerenbedrijven alleen maar tijdelijk hun uitstoot konden verminderen. Minister Schouten wil dat niet oplossen met een halvering van de veestapel. Maar de kringlooplandbouw die zij voorstaat kan daar wel degelijk toe leiden.

Waarom ligt het RIVM onder vuur?

Boze boeren richten hun woede op het RIVM.Wat verwijten zij het instituut?