Ziekenhuisomroep in Hoogeveen geeft de moed niet op: ‘Er is niets mooier dan live zijn’

‘Hij doet niks meer!’ Lichte paniek bij technicus Albert Loots. Nadat presentator Roel Allink aan de andere kant van het glas zojuist met zijn vinger het teken heeft gegeven, had de stem van Benny Neyman moeten gaan klinken. Maar in de studio van de Hoogeveense Zieken en Bejaarden Omroep (HZBO) blijft het akelig stil.

Wellicht wat ontregeld door de fotograaf in zijn domein heeft Loots (84) zojuist een half bekertje koffie over het mengpaneel geknoeid. Gelukkig is het euvel snel gevonden: tijdens het boenen blijkt de technicus een verkeerd knopje te hebben ingedrukt. ‘Dat is me in vijftig jaar nog nooit gebeurd!’

Want zo lang is Loots al betrokken bij de uitzendingen. Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden de ziekenomroepen om patiënten enige ontspanning te bieden tijdens hun ziekenhuisverblijf. ‘Je had in die tijd niks, alleen een radio’, herinnert Loots zich.

Stapels cd’s

Twee door een glaswand gescheiden kamertjes op de begane grond van de voormalige zusterflat van het Bethesda Ziekenhuis in Hoogeveen, dat is de studio van de HZBO. Vloerbedekking op de grond, schuimrubber tegen de wand, hoogpolig tapijt op tafel – alles voor de akoestiek. De raampjes in de deuren zijn beplakt met glas-in-loodmotief.

In de stalen archiefkast liggen stapels cd’s in gelabelde lades: ‘gewijde muziek’, ‘streektaal’, ‘populair’. Alsof de tijd heeft stilgestaan tegen een andere wand rijen lp’s, van Bach tot Hazes. Een op de schuif van de microfoon aangesloten fietsachterlicht maakt duidelijk wanneer iedereen z’n mond moet houden. Op een oude versterker staan een rouwkaart en een felicitatie – in juni bestond de HZBO vijftig jaar.

Vier avonden per week wordt hier nog rechtstreeks radio gemaakt. Terug in de tijd op maandagavond, dinsdag- en donderdagavond christelijke liederen, woensdagavond Midweek met liedjes in streektaal en nieuws uit de buurt. De uitzendingen zijn via een speciaal kanaal te horen in het ziekenhuis en enkele verzorgingshuizen in de buurt. De dag erop volgen herhalingen

Secretaris en technicus Henk Strikkers (72) werkte bij een netbeheerder. Presentator Theo Allink (71) was politiewoordvoerder. Na hun pensioen lonkte de betovering van de radio. ‘Er is niets mooier dan live zijn’, zegt Allink. Aanzwellende violen kondigden zojuist weer een Midweek aan. ‘Fijn dat u weer bent afgestemd’, zegt de geboren Tukker Allink in z’n beste Drents. Zijn vingertje gaat de lucht in: tijd voor zangeres Wia Buze.

Ideale leerschool

Aanvankelijk was er elke dag een uitzending. Op zaterdag een jeugdprogramma, waarvoor medewerkers langs de bedden op de kinderafdeling gingen om verzoeknummers te inventariseren. Of ze liepen met een microfoon door de Hoofdstraat om voorbijgangers te vragen wat Pasen voor hen betekende. Loots: ‘Dát was pas radiomaken!’

Het medium bleek een ideale leerschool. Radio-iconen als Erik de Zwart, Gijs Staverman en Edwin Evers maakten bij een ziekenomroep kennis met de magie van de microfoon.

‘Ooit moest je uitzendingen wel in duopresentatie doen. Je kon al die verzoekjes niet alleen afhandelen’, zegt Strikkers. Maar het hoogtij is voorbij. Ziekenomroepen OZO (Meppel), Zoorbro (Veghel) en Noorderbreedte (Leeuwarden), Huisomroep Anna – allemaal hielden ze na decennia op te bestaan.

Tussen alle plaatjes roept Theo Allink op verzoeknummers door te geven op telefoonnummer 0528-286434. Maar bellers zijn er de laatste jaren nog zelden. ‘Als je in het ziekenhuis rondkijkt, kunnen we morgen wel stoppen’, zegt de presentator. Vroeger mocht je van een blindedarmontsteking nog een week bijkomen. ‘De patiënten die er nu liggen, zijn meestal te ziek om te luisteren. En zodra ze kunnen lopen, gaan ze alweer naar huis.’

Bovendien zijn er steeds meer individualistische vormen van vermaak. ‘Iedere patiënt heeft een eigen televisie met wel negentig kanalen’, zegt Allink. ‘En ook senioren kunnen prima overweg met tablet of smartphone.’

Magisch

Ten koste van de gedrevenheid van de vrijwilligers gaat het nog niet. Toots Thielemans, Frans Bauer, Willeke Alberti – de boekjes uit de cd-hoesjes liggen op stapeltje voor Allink op het bureau. Elke uitzending moet anders zijn. ‘Anders krijg je het Sky Radio-effect: dat nummer hoorde ik gister toch ook al?’

Toch, zegt hij: alleen voor jezelf moet je het niet doen. ‘Als er niemand meer luistert, stop ik ermee. Het magische aan radio is dat er ook iemand aan de andere kant zit.’ Alleen op donderdag presenteert hij niet: dan zingt hij zelf, in het Christelijk Mannenkoor Hollandscheveld. ‘Daar draai ik ook wel eens wat van.’

Even voor negenen is het tijd voor Harm Meter van Persbureau Meter uit Alteveer. Een Oktoberfest in het dorp, een aanrijding, de veertiende editie van de Afrikaloop. Het nieuws geeft de woensdaguitzending een professioneel tintje, vindt Henk Strikkers. ‘We hadden ook een weerman, maar die is helaas overleden.’

Nestor Loots zet alvast weer wat cd’tjes op hun plek. ‘U kunt nog steeds bellen, u kunt nog steeds e-mailen’, moedigt presentator Allink aan. Maar de telefoon in de studio blijft ook vanavond stil. Daarom zoekt de omroep sinds kort de luisteraars op. Een paar keer per jaar geven ze liveshows in verzorgingstehuizen. ‘Daar zitten soms wel veertig man’, zegt Strikker. ‘Laatst zette een activiteitenbegeleidster de polonaise in!’

Niet dramatisch

Ach, zegt Roel Allink: ‘Als het een keer ophoudt, dan is het mooi geweest. Daar moet je niet dramatisch over doen.’ En zolang hij live is, is hij live. Hop, daar schiet zijn vingertje weer de lucht in: Op de grote stille heide, kom er maar in. Halverwege het lied kan technicus Loots het weer niet laten de jingle met vogelgeluiden in te starten. Allink: ‘Ze zingt dat het stil is op de heide, hoor!’

Zijn afspeellijst krijgt de presentator er vandaag niet door. Maar wat geeft het: Andre Rieu bewaart hij gewoon voor een volgende uitzending. Of er nog iemand luistert? Allink weet het niet. Maar stipt half tien zijn de laatste woorden voor zijn publiek: ‘We hopen dat u er weer net zo van heeft genoten als wij!’