Direct naar artikelinhoud
Klimaattop

‘Zullen mijn kinderen me later vragen wat sneeuw is?’

Deelnemers aan de Youth Climate Summit in New York.Beeld AFP

Voorafgaand aan de Climate Action Summit maandag, kwamen jongeren dit weekend samen voor de Youth Climate Summit, een top voor jongeren. ‘We kunnen de kolibrie zijn, die de bosbrand blust door in zijn snaveltje water te halen, terwijl de olifant met zijn grote slurf zegt dat het niet kan.’

Bas den Hond
New York

Niemand verslaat Chloe Kim (19) momenteel in de halfpipe. Maar het klimaat krijgt de Olympisch en wereldkampioen snowboarden uit Californië er misschien wel onder. In het gebouw van de Verenigde Naties in New York vertelde ze zaterdag een zaal vol generatiegenoten over haar nachtmerrie: “Ik begon met snowboarden toen ik vier was. En ik hield er meteen enorm van. Het heeft me ongelooflijke avonturen laten beleven, me zo veel lessen geleerd. Maar ik ben doodsbenauwd dat als ik later zelf een gezin heb, mijn kinderen zullen vragen: mama, wat is sneeuw?”

Zorg en strijdbaarheid wisselden elkaar af op de Youth Climate Summit, de jongerentop over het klimaat, die vooraf ging aan de Climate Action Summit. Die actietop voor staatshoofden, regeringsleiders en ministers heeft VN-secretaris-generaal António Guterres voor maandag bijeengeroepen, een dag voor de Algemene Vergadering. Hij daagde daarmee de lidstaten uit, met concrete plannen te komen, nieuwe plannen, om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Dat uitdagen deden de jongeren op hun eigen conferentie ook.

Wereldwijde schoolstaking

Ze waren daar vrijdag al mee begonnen, toen naar schatting 60.000 demonstranten in New York meededen aan de wereldwijde schoolstaking voor het klimaat. Er was vergunning aangevraagd voor maar 5000. Maar de demonstratie had dan ook een klimaatberoemdheid als trekker, de 16-jarige Greta Thunberg, die met haar solodemonstraties onder schooltijd voor het Zweedse parlement duizenden jongeren over de hele wereld inspireerde. “Ik denk dat als genoeg mensen bij elkaar komen en zich hiervoor inzetten, dat het verschil gaat maken”, zei ze na afloop tegen persbureau AP.

Een dag later zat ze, weggezonken in een groene kuipstoel, met drie andere klimaatactivisten naast Guterres, die nu eens niet zijn gebruikelijke rol als ‘keynote speaker’ had en in plaats daarvan de ‘belangrijkste luisteraar’ was. Heel veel zei ze niet, maar daar had ze een goede reden voor: “Ik ben gevraagd om op de Algemene Vergadering te spreken, dus ik gun nu anderen meer spreektijd.”

Greta Thunberg schudt de hand van secretaris-generaal Guterres.Beeld AP

Die anderen waren op hun eigen manier de strijd over het klimaat aangegaan. Bruno Rodriquez uit Argentinië: “Ik kom uit een Latijns-Amerikaans land, het verhaal van onze regio is het verhaal van vijf eeuwen plundering. We moeten eisen dat de honderd bedrijven die samen 71 procent van de broeikasgassen uitstoten, daarmee ophouden.” Wanjuhi Njoroge uit Kenia begon een online petitie voor behoud van de bossen, toen het boerenbedrijf van haar familie geplaagd begon te worden door droogte. “Wij in Afrika stoten het minste uit, maar we lijden er het meest onder.” Kleine bijdragen kunnen het verschil maken, zei ze: “We kunnen de kolibrie zijn, die de bosbrand blust door in zijn snaveltje water te halen, terwijl de olifant met zijn grote slurf zegt dat het niet kan.”

‘Het begon met de jeugd’

Secretaris-generaal Guterres genoot er zichtbaar van. “Toen ik met dit werk begon een paar jaar geleden, was ik moedeloos over het klimaat. We zagen al dat er een noodsituatie was, met droogte in Afrika, conflicten die daardoor werden veroorzaakt, zelfs het zich uitbreiden van terrorisme. Je zag gletsjers smelten, koraal verbleken. Maar ondertussen overheerste de apathie. En nu voel ik er opeens vaart in komen. En dat begon met de jeugd die in beweging kwam, wereldwijd.”

Aan het eind van een dag waarop de jongeren vooral elkaar aanmoedigden en instrueerden om op allerlei manieren actie te blijven voeren, was het tijd voor een ontmoeting met de wereld van de volwassen bestuurders. De Oostenrijkse president Alexander Van der Bellen herinnerde zich hoe hij als econoom moeite had moeilijke boodschappen aan politici te verkopen. “Ik adviseer je niet in gedetailleerde discussies met hen te gaan. Zorg dat je aandacht krijgt, dan kunnen ze je niet negeren. Jullie hebben wat mijn generatie niet had: de inzet van Arnold Schwarzenegger, en Greta Thunberg.”

Oud-president Michelle Bachelet van Chili, nu hoge commissaris voor de mensenrechten bij de VN, waarschuwde ervoor de golf van jeugdactivisme niet te laten wegebben. “Benut het netwerk dat je nu hebt opgebouwd, de platforms die je vandaag hebt leren gebruiken, om het aan de gang te houden, jaar in jaar uit. En toon durf. Durf je te laten verkiezen in lokale raden waar de beslissingen worden genomen. Want we hebben niet alleen jonge mensen nodig die de instituties vertellen wat ze moeten doen, jongeren moeten daarin vertegenwoordigd zijn.”

Correctie 23-9: In een eerdere versie van dit artikel stond dat Greta Thunberg 14 jaar oud is. Dat moest 16 jaar oud zijn. 

Lees ook:Klimaatgezant Marcel Beukeboom: Deze top wordt anders

Over een week begint in New York een VN-klimaattop. De Nederlandse gezant Marcel Beukeboom denkt dat die de sleur van het vergadercircuit zal doorbreken. ‘Deze top wordt anders.’

VN-baas Antonio Guterres: De natuur is boos

Antonio Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, verwacht dat publieke druk overheden zal dwingen om de ‘klimaatnoodtoestand’ te lijf te gaan.