Trump zette Oekraïne onder druk om Joe Biden te onderzoeken

Het laatste incident: een telefoontje van de Amerikaanse president aan zijn Oekraïense collega Volodimir Zelenski, waarin Trump hem aanspoort om een onderzoek te starten tegen Joe Biden en zijn zoon, onder het mom van corruptiebestrijding.

Kennelijk probeerde Trump een buitenlandse mogendheid in te schakelen om een politieke opponent uit te schakelen (Biden is koploper in de Democratische presidentsrace). Het lijkt op de gebeurtenissen van 2016, toen Trump de Russen opriep om de computer van zijn tegenstander Hillary Clinton te hacken. Het team-Trump wist de Russische hulp op electorale waarde te schatten, bleek later uit het onderzoek van Robert Mueller.

Het verschil is dat Trump inmiddels president is, en dat hij nu dus zijn officiële macht heeft gebruikt om een privézaak (zijn herverkiezing) te bevorderen. Een ander verschil is dat Trump persoonlijk betrokken is bij het incident, dat kan worden teruggebracht tot één telefoontje in plaats van een warboel aan contacten.

Veel progressieve Democraten, onder wie presidentskandidate Elizabeth Warren, riepen dit weekend om een afzettingsprocedure. Ook een aantal conservatieve commentatoren vinden dit de druppel die de emmer doet overlopen, en roepen nu voor het eerst om impeachment.

Maar Trumps steunpilaren – senatoren, afgevaardigden, tv-presentatoren, ministers – bleken dit weekend nog altijd onaangetast door de weer en wind van Trumps presidentschap. Alle Republikeinen die zich lieten zien of horen, vonden dat het Biden was die iets fout had gedaan, en gaven verder zoals gebruikelijk de Democraten/de media/de Deep State de schuld.

Klokkenluider

Waar gaat het allemaal over? Trump, zo onthulde The Washington Post vorige week, zou volgens een klokkenluider in een telefoontje met een andere wereldleider beloften hebben gedaan die door een inspecteur van de inlichtingendiensten als ‘urgent zorgelijk’ en ‘geloofwaardig’ werden beoordeeld.

De klokkenluidersklacht, die normaal gesproken aan het Congres moet worden doorgegeven, werd tegengehouden door de Directeur voor Nationale Inlichtingen, Joseph Maguire, de vorige maand door Trump aangestelde overkoepelende baas van de Amerikaanse spionagediensten.

Zijn geheimhouding maakte de zaak natuurlijk alleen maar spannender. Met wie had Trump gebeld? Waarover ging het? Wat had Trump beloofd?

Inmiddels is duidelijk dat het een telefoontje op 25 juli met Zelenski betreft. The Wall Street Journal achterhaalde dat Trump er in het gesprek ‘acht keer’ bij Zelenski op zou hebben aangedrongen om een onderzoek te openen naar Joe Biden en zijn zoon wegens corruptie. En dit speelde terwijl Trump Oekraïne wekenlang financiële militaire hulp had onthouden, een bedrag van 250 miljoen dollar, terwijl dat allang overgemaakt had moeten worden.

De onthullingen passen bij al bekende feiten. In mei wilde Rudy Giuliani, Trumps persoonlijke advocaat, naar Oekraïne afreizen om ‘een corruptiezaak’ aan te kaarten, ogenschijnlijk rond de Bidens. Donderdagavond erkende Giuliani in een interview op CNN dat Biden inderdaad een doelwit van die reis was. Giuliani had later in Spanje alsnog overleg met Oekraïense contactpersonen. Hij zei dat Trump niet op de hoogte was van zijn inspanningen.

Drie commissies in het door de Democraten gedomineerde Huis van Afgevaardigden zijn twee weken geleden al begonnen met een onderzoek naar de Oekraïne-connectie. De commissies eisen nu een transcript van Trumps telefoongesprek op 25 juli. Wat heeft de president te verbergen?

Trump zelf hield een paar dagen lang vol dat hij niets verkeerd had gedaan, dat hij nooit iets verkeerds zegt, omdat hij ‘weet dat er mensen meeluisteren’. Maar zondag begon hij ‘spionnen’ de schuld te geven van het afluisteren van gesprekken (dat is routine, in het Witte Huis: bij zulke gesprekken is een inlichtingenmedewerker telefonist en notulist).

Zondag gaf hij toe dat het gesprek over Biden was gegaan. ‘Het gesprek was grotendeels feliciterend, grotendeels corruptie, al de corruptie die plaatsvindt. Het was grotendeels over het feit dat we niet willen dat onze mensen, zoals vicepresident Biden en zijn zoon bijdragen aan de corruptie die er is in de Oekraïne.’

Bijbaan zoon Hunter Biden

De vermeende corruptie van de Bidens draait om een goedbetaalde bijbaan van Joe’s zoon Hunter. Die kreeg in 2014 een commissariaat (à 50 duizend dollar per maand) bij het Oekraïense gasbedrijf Burisma, vlak nadat zijn vader als vicepresident tijdens een bezoek aan de Oekraïne had gehamerd op het belang van de aardgaswinning voor de onafhankelijkheid. Hunter, die vaker in het kielzog van zijn vader banen kreeg aangeboden, had geen ervaring in de sector.

Later, in 2016, werd de Oekraïense openbare aanklager Victor Shokin onder druk van onder meer Joe Biden ontslagen. Trump en Giuiliani zeggen dat deze aanklager onderzoek deed naar corruptie bij Burisma, en dat hij ook Hunter in het vizier had.

Er zijn geen bewijzen dat dat zo is. Volgens westerse waarnemers en Oekraïense activisten deed Shokin juist te weinig onderzoek naar corruptie. Zijn ontslag werd door het voltallige parlement goedgekeurd. Uit een onderzoek bleek dat Biden senior niets verkeerd had gedaan. Hunter Biden deed eerder dit jaar, nadat zijn vader zich voor de Democraten kandidaat had gesteld voor het presidentschap, de deur achter zich dicht bij Burisma.

Zelfs als Biden junior iets onoorbaars heeft gedaan en Trump zich oprecht zorgen maakt over corruptie in Oekraïne, dan blijft het ongebruikelijk dat een president een onderzoek daarnaar probeert af te dwingen door zijn persoonlijke advocaat erop af te sturen, en geen ambtenaren of diplomaten.

Nu blijft de vraag of Trump iets onoorbaars heeft gedaan. Die vraag is eigenlijk simpel te beantwoorden: niets is zo erg dat het tot vervolging kan leiden. Dit omdat het ministerie van Justitie van mening is dat een zittende president niet vervolgd kan worden.

Dat concludeerde ook Mueller eerder dit jaar – waarna hij in niet mis te verstane woorden liet weten dat het aan het Congres is om de president ter verantwoording te roepen. Het middel daarvoor: impeachment, een afzettingsprocedure.

Nancy Pelosi, de Democratische leider in het Huis van Afgevaardigden die zo’n afzettingsprocedure zou moeten beginnen, liet echter aan radiozender NPR weten dat ze daar de tijd nog niet rijp voor acht. ‘We volgen de feiten en de wet.’