‘Sterk’ Amerika heeft toch renteverlaging nodig
De Fed, de Amerikaanse centrale bank, heeft de rente opnieuw verlaagd. De rente daalt met 0,25 procent naar 1,75 tot 2 procent. Het is al de tweede renteverlaging dit jaar. De eerste verlaging was in de zomer en de Fed doorbrak daarmee een periode van ruim 3,5 jaar waarin de rente steeds een beetje werd verhoogd.
De renteverlaging werd verwacht, maar is niet onomstreden. De beleidsrente die de Fed vaststelt, is de basis voor de rente die burgers en bedrijven voor hun leningen en hypotheken betalen. Door de rente te verlagen, wordt lenen goedkoper en wordt investeren, in principe althans, gestimuleerd. Volgens Fed-president Jerome Powell is zo’n stimulans nu op zijn plaats.
Powell erkende dat de Amerikaanse economie nog altijd groeit, dat de werkloosheid laag is, dat de lonen, vooral van laagbetaalde Amerikanen, stijgen en dat de werkloosheid bijzonder laag is. In zijn algemeenheid zijn de vooruitzichten voor de Amerikaanse economie goed. Toch zijn er volgens Powell ook ontwikkelingen die minder rooskleurig zijn. De productie van de Amerikaanse maakindustrie daalt, de bedrijfsinvesteringen ‘ verzwakken’ en de export ‘verzwakt’ ook.
Daarnaast zijn er ‘onzekerheden’. Volgens Powell neemt de groei in Europa en China af. Er komt een brexit aan en daarnaast zijn er ‘onzekerheden’ over de handelspolitiek. Daarmee doelde Powell op de handelsoorlog tussen China en de VS waardoor veel uit China geïmporteerde producten duurder zijn geworden. “Mensen uit het bedrijfsleven vertellen me”, zei Powell, “dat de onzekerheid over de handelspolitiek remmend werkt op de bereidheid tot investeren en de Fed-voorman leek daarmee een bedekte sneer uit te delen aan president Trump. Powell zei ook dat hij niets tegen een handelsoorlog kan doen maar wel maatregelen kan nemen die de negatieve effecten ervan beperken.
Volgens Powells critici heeft de Amerikaanse economie momenteel helemaal geen stimulans nodig. Daarbij komt nog dat president Trump, die Powell in 2018 benoemde tot president van de Fed, zich geregeld over de rentestand heeft uitgelaten. Hoewel Trump zich niet met de rentestand mag bemoeien – dat is een verantwoordelijkheid van de Fed – heeft hij meermaals laten weten dat de rente wat hem betreft omlaag moet, en snel ook. Om zijn boodschap kracht bij te zetten, kleineerde hij Powell en zijn mede-bestuurders diverse malen in tweets. Zo noemde hij de bestuurders boneheads (stommelingen, idioten) en suggereerde hij dat Powell een grotere vijand van Amerika was dan de Chinese president Xi Jinping. Nu Powell de rente voor de tweede keer heeft verlaagd, wekt hij de verdenking op zich dat hij zich door Trump heeft laten beïnvloeden. Powell ontkende dat overigens. Hij benadrukte dat de Fed onafhankelijk opereert.
De Amerikaanse centrale bank zetten het wapen van de renteverlaging in na de financiële crisis die in 2008 uitbrak. Jarenlang bleef de rente op het uitzonderlijk lage niveau van 0 tot 0,25 procent. Aan het eind van 2015 voerde Powells voorganger, Janet Yellen, de eerste renteverhoging sinds jaren door. In kleine stapjes werd de rente verhoogd tot 2,25 a 2,5 procent vorig jaar. Vorig jaar liet de Fed nog doorschemeren dat er ook in 2019 kleine renteverhogingen zouden komen. Die kwamen er echter niet. Opvallend was Powell geen uitspraken deed over de plannen van de Fed voor de rest van het jaar. Hij liet het bij de platitude dat de Fed de ontwikkeling van de Amerikaanse goed in de gaten houdt en maatregelen zal nemen als de economische werkelijkheid daarom vraagt. Overigens stemden drie van de tien Fed-bestuurders tegen de renteverlaging: zeven stemden voor.
Lees ook:
Verlaging van meer pensioenen door de lage rente lijkt onvermijdelijk
Pensioenfondsen zien hun financiële situatie verslechteren en het korten van nog veel meer pensioenen lijkt onvermijdelijk. Het onbegrip bij gepensioneerden en vakbonden groeit. Zij vinden dat de overheid het de fondsen onnodig moeilijk maakt.