Direct naar artikelinhoud
Afvalverwerker

‘Chantage’ en ‘leugens’: Amsterdamse politiek verstrikt in afvalcrisis

Burgemeester Halsema bij de raadsvergadering over het opstappen van wethouder Udo Cock en de toekomst van vuilverbrander AEB.Beeld ANP

Eén wethouder stapte al op, twee anderen kregen de volle laag in de gemeenteraad. Intussen houdt de afvalcrisis aan.

‘Chantage’ en ‘leugens’ waren woensdag de sleutelwoorden op het Amsterdamse stadhuis, samen met ‘afvalcrisis’ en ‘bestuurscrisis’. Had wethouder Sharon Dijksma (PvdA) maandag op de Stopera afvalondernemer Wim Beelen gechanteerd en bedreigd? Had wethouder Marieke van Doorninck (GroenLinks) vorige week tegen commissieleden gelogen toen ze zei niets te weten van het plan waarmee collega wethouder Udo Kock (D66) twee maanden bezig was geweest?

Op verzoek van de verontwaardigde oppositie vond woensdagmiddag een interpellatiedebat plaats. Kock kon niets meer toelichten: hij is een week geleden opgestapt toen de coalitie zijn plan torpedeerde om de noodlijdende afvalverwerker AEB te verkopen aan de onderneming Beelen. En zo kreeg het drama rond AEB er  wat heftige scènes bij. De gemeente stopte al een half miljard euro in het bedrijf, waar nog maar twee van de zes afvallijnen werken. AEB heeft de gemeente als aandeelhouder, maar lijdt door wanbeleid een half miljoen euro per dag verlies.

Verkopen, dacht Kock, van huis uit econoom: dat levert het minste risico op voor de stad. Hij ontwikkelde een plan met AEB én Wim Beelen – die als intermediair de ergste crisis bij AEB deze zomer oploste – voor een private overname. Maar zijn collega-wethouders van GroenLinks en PvdA staken daar een stokje voor: het was juridisch risicovol, omdat er sprake zou zijn van staatssteun en een twintigjarig contract. Kock stapte daarom op, volgens burgemeester Femke Halsema ‘volkomen onverwacht’. Hij werd met bloemen uitgeluid, als de tovenaar die de chaotische gemeentefinanciën van Amsterdam op orde had gekregen.

Stront en slib

Kock hield ten afscheid ‘zijn meest politieke toespraak’ in de vijf jaar van zijn wethouderschap: “Saamhorigheid is onmisbaar. Richt je niet alleen op sociaal zwakkeren. Iedereen kan profiteren van de sociaal-economische promotiemachine die Amsterdam is. De verschillen zijn veel kleiner dan veertig jaar geleden.”

De dag was begonnen met een exposé van afvalondernemer Wim Beelen, op verzoek van de oppositie. Hij voelde zich na al zijn inzet om de ‘stront en het slib van Amsterdam op te ruimen’ bij de afvalcrisis ‘als wild afgeschoten’. Twee wethouders zouden grote druk op hem hebben uitgeoefend om geen openheid van zaken te geven over zijn plannen. “Mijn andere zaken bij de gemeente zouden een stuk moeizamer gaan, als ik hier informatie geef”, zo betichtte Beelen Dijksma van een driegement.

Die legde op haar beurt aan het einde van de middag keer op keer uit hoe zij het als wethouder deelnemingen had bedoeld: “Beelen mocht geen bedrijfsinformatie van AEB bekend maken, dat zou onze onderhandelingspositie schaden.” Het deed Dijksma ‘pijn’ dat raadsleden naar de microfoon bleven oprukken om haar van chantage te betichten. “Zoiets heb ik in mijn hele carrière nog niet meegemaakt.”

Wethouder Van Doorninck zocht haar verweer in semantische hoek: zij bleek wel degelijk geweten te hebben van het verkoopplan voor AEB van Kock, maar noemde de ‘intentieverklaring’ tussen de partijen juridisch risicovol en daarmee ‘niet realistisch als plan’. Een motie van afkeuring wegens onvolledig informeren tegen Van Doorninck kreeg echter slechts de stemmen van de oppositie (19 van 45 zetels).

Ondertussen moddert AEB voort. Pas laat in de avond begon de raad over de inhoudelijke problemen.

Lees ook:

De afvalcentrale van Amsterdam is een soort Noord-Zuidlijn. Hoe kon het zo ver komen?

Het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf kampt met zulke grote problemen dat de gehele afvalsector er last van heeft. De kosten lopen in de miljoenen en enig aandeelhouder Amsterdam ziet de bui al hangen. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?