Direct naar artikelinhoud
ReportageSchaatsen

Schaatsen met een hittegolf op komst: ‘Gek, maar wel erg leuk’

Vader en zoon De Putter zijn overgekomen uit Oeganda en schaatsen in Thialf op het zomerijs.Beeld Harry Cock

Omdat de commerciële schaatsploegen zo veel mogelijk willen trainen, ligt er hartje zomer in Thialf een spiegel- gladde ijsvloer. Er zijn zonnepanelen, maar de koelmachines loeien op vol vermogen. Enige ‘schaatsschaamte’ is misschien op zijn plaats.

Met een korte broek boven zijn huurschaatsen stapt Jan Willem de Putter ietwat onwennig richting de spiegelgladde ijsvloer van Thialf. ‘Dit is natuurlijk heel erg gek, midden in de zomer’, geeft hij direct toe. ‘Maar ja, wij wonen in Oeganda waar we een boerderij hebben. Dus normaal hebben we niet de kans om te schaatsen.’ Daarom leek het de voormalige Deventenaar leuk om met zijn vrouw en drie kinderen de befaamde schaatstempel te Heerenveen te bezoeken. 

Terwijl Nederland zich opmaakt voor de tweede hittegolf van 2019, ligt het ijs er in Heerenveen prachtig bij. ‘Zomerijs’ kent schaatshal Thialf al vele jaren, maar zo lang als deze zomer hebben ze het nog nooit gehad. Maar liefst acht weken, tussen 22 juni en 17 augustus, kan er geschaatst worden. Elk weekend is de baan ’s middags open voor ‘recreanten’, toegang 8 euro voor drie uur.

Het is te danken aan de commerciële schaatsploegen dat er dit jaar zo lang ijs ligt, zegt Jan Zwier, die bij Thialf verantwoordelijk voor de ijsplanning. ‘Wij zijn hier een nationaal topsportcentrum, en meer ijs is een volgende stap in de ontwikkeling van het schaatsen. De merkenteams van toppers als Sven Kramer en Patrick Roest wilden heel graag meer dan de vier weken die we normaal hadden.’ Daarbij trekt het ijs topschaatsers vanuit heel Europa. De Russen, Polen, Noren en Italianen zijn allemaal al met delegaties in Heerenveen geweest.

De amateurs zijn voor de exploitatie van Thialf niet nodig, hoogstens leuk meegenomen, zegt Zwier. ‘Het is zelfs een financieel risico, vroeger gingen we bijvoorbeeld ook door de week ’s avonds open. Maar dan waren er vaak twintig man op het ijs. Dat kon niet uit.’ In de weekenden zijn er nu dagelijks een paar honderd bezoekers. Zwier: ‘De meeste recreanten denken in de zomer niet aan schaatsen. In het weekend zien we vooral schaatsclubs.’

Zondagmiddag behoren De Putter en zijn Oegandese familie inderdaad tot de weinige ‘koek-en-zopierijders’. Terwijl zij in de buitenbaan hand in hand vooruit krassen, schieten links van hen afgetrainde lijven in wedstrijdpakken voorbij. De teksten op de uniforme pakken in de schaatstreintjes verraden dat velen van hen meer dan honderd kilometer hebben moeten reizen om hier hun slagen te maken. Met serieuze blik worden er techniekoefeningen uitgevoerd. Een enkeling waagt zich al aan een vinnig startje.

Schaatsverslaafd

Janine behoort tot de absolute ‘schaatsverslaafden’, die het ook in de zomer niet kunnen laten. Samen met een delegatie van haar club is ze helemaal vanuit Nijmegen naar Heerenveen gekomen. Vorig weekend waren we hier ook. Terwijl de baan even wordt geveegd en de schaatsers langs de kant een snelle boterham naar binnen werken, heeft zich alweer een plan voor een volgende trip gevormd. ‘We willen graag naar Polen. In de nieuwe schaatshal van Warschau gaan ze deze zomer ook nog een paar weken ijs maken.’

Wringt het niet dat je als schaatser smacht naar een koude winter, maar intussen midden in de zomer naar een energieverslindende ijshal gaat? Juist door de broeikasgassen dreigt natuurijs immers een steeds schaarser goed te worden? Nee, van ‘schaatsschaamte’ heeft Janine geen last. ‘Ik denk dan toch: bijna alles is niet goed. Wat denk je bijvoorbeeld van een zwembad in de winter?’ Ook haar clubgenoten schudden verbaasd het hoofd. Een clubgenoot heeft zich bovendien laten vertellen dat ijsmachines juist efficiënter draaien wanneer het buiten warmer is.

Dat kan Jan Zwier van Thialf helaas niet bevestigen. ‘Zeker als het de komende week weer boven de 35 graden wordt, zullen we de koelmachines weer op vol vermogen aan moeten zetten. Dat kost zeker veel energie.’

Schaamte

Thialf heeft zich tot doel gesteld volledig ‘klimaatneutrale’ ijsbaan te worden. Zo is de hal bij de ingrijpende verbouwing van 2016 veel beter geïsoleerd en ligt het hele dak vol met zonnepanelen. Zwier: ‘Maar we zijn helaas nog lang niet zelfvoorzienend. Nog altijd moeten we ongeveer twee derde van onze energie inkopen. Het is een kwestie van kleine stapjes.’

‘Ik probeer wel op het milieu te letten, maar je kunt niet alles doen’, zegt Jan Willem de Putter gevraagd naar zijn schaatsschaamte. Na ruim een uur rondjes rijden houdt zijn gezin het weer voor gezien. In het cafeetje naast de baan eten ze een krentenbol. Aan de muur hangen fotootjes van natuurijspret en van een Elfstedentocht. De Putter: ‘Ik vrees dat die er wel nooit meer zal komen.’ De kinderen nemen een slok van hun warme chocomel met slagroom. Nog even in Oudhollandse wintersferen voordat ze buiten weer de zomer in stappen.

ANDER ZOMERIJS

Thialf is niet de enige schaatshal die zomerijs maakt. Deze week is op dinsdag en donderdag bijvoorbeeld kans om te schaatsen in Enschede. In Den Haag is na 11 augustus de ijshockeyhal weer open en ook in Alkmaar en Geleen zijn de (kleinere) ijshallen zo nu en dan open. Op de onoverdekte Jaap Edenbaan in Amsterdam zal het de komende week waarschijnlijk ook druk zijn. Maar dan met zonaanbidders. Langs de baan is deze zomer een stadsstrand neergelegd.