Zelenski wint overtuigend in Oekraïne en kan gaan praten met Poetin

Met de klinkende overwinning verzekert Zelenski, de acteur en tv-producent die eerder dit jaar verrassend tot president werd gekozen, zich nu ook van brede steun in het parlement van Oekraïne. “Vanaf nu moeten parlement en president samenwerken om de Oekraïners gelukkig te maken”, aldus Zelenski direct na het uitbrengen van zijn stem.

Geen politieke ervaring

Hoe de stembuspeiling zich uiteindelijk vertaalt in zetels is nog afwachten omdat de stemmen van de districten – die de helft van het parlement bepalen – niet zijn meegenomen in de peilingen. Hoe dan ook brengt de winst van zijn partij een nieuwe volksvertegenwoordiging. Daarin zullen tientallen dertigers en veertigers komen die net als Zelenski geen politieke ervaring bezitten, maar wel deskundigheid, bijvoorbeeld op het gebied van corruptiebestrijding, infrastructuur of belastingen.

“We willen in een land leven waar de wet geldt, zodat internationale investeerders zich op hun gemak voelen”, aldus Zelenski, gevraagd naar zijn prioriteiten.

Al sinds zijn aantreden stelt de president het oplossen van het conflict met Rusland voorop. Zo wil hij nieuwe vredesonderhandelingen met Poetin. “Laten we bespreken van wie de Krim is, en wie er wel of niet in de Donbas aanwezig is”, sprak Zelenski eerder deze maand in een videoboodschap, gericht aan de Russische president.

Eerste telefoontje

Bij het conflict in de Oost-Oekra­ïense regio Donbas, waar door Rusland gesteunde milities het leger bevechten, stierven de aflopen vijf jaar meer dan dertienduizend mensen. Afgelopen week spraken de twee presidenten voor het eerst telefonisch met elkaar, onder meer over een uitruil van gevangenen.

Goede tweede is het pro-Russische ‘Oppositie Platform’, dat gesteund zou worden door 12 procent van de kiezers. De grote man achter die partij, Viktor Medvetsjoek, heeft in tegenstelling tot Zelenski al een vredesplan paraat voor de Donbas, dat hij afgelopen week in Straatsburg presenteerde aan Europarlementariërs en vervolgens aan Poetin. Het plan komt neer op het herstellen van de economische banden met Rusland en autonomie voor de zelfbenoemde opstandige republieken in Oost-Oekraïne, in ruil voor lagere gasprijzen voor Oekraïners.

Samenwerking

Hoewel Zelenski tot nu toe van geen enkele concessie aan Rusland wil weten en een coalitie met Oppositie Platform onwaarschijnlijk is, zou de partij gezien het verkiezingsresultaat de vice-voorzitter van het parlement kunnen leveren.

Voor Zelenski is het nu zoeken naar samenwerking met in elk geval één andere fractie om een regering te kunnen vormen. De partij van voormalig president Porosjenko – die volgens de peilingen negen procent zou halen – heeft hij al taboe verklaard. Zelenski wil zelfs dat alle hooggeplaatste ambtenaren van het tijdperk-Porosjenko worden uitgesloten van het openbaar bestuur.

Rockzanger

Samenwerking met de partij van Joelia Timosjenko – die acht procent zou halen – is daarentegen ‘tamelijk mogelijk’, zoals een woordvoerder van Dienaar van het Volk het uitdrukte. Dat Timosjenko, die eerder eerste minister was en in die hoedanigheid omstreden gasdeals sloot met Poetin, premier wordt sloot Zelenski zondag uit. “Ik wil een volslagen nieuw en onafhankelijk persoon op die post”, sprak hij.

De president zou daarom de andere nieuwkomer in het parlement, rockzanger Svjatoslav Vakartsjoek, die met zijn partij ‘Stem’ volgens de eerste stembuspeiling met zes procent de kiesdrempel haalt, hebben uitgenodigd om te praten over het ambt van eerste minister.

Lees ook: 

Oorlogsmoe Donbass vreest voor wat de verkiezingen Oekraïne zullen brengen

Na vijf jaar oorlog jagen de presidentsverkiezingen in de Oost-Oekraïense regio Donbass vooral angst aan. ‘Als ze in godsnaam maar stoppen met schieten.’

Verkiezingen in Oekraïne: verslaat een komiek de zittende president Porosjenko?

De stemlokalen zijn in Oekraïne geopend voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Een van de voornaamste kanshebbers op de tweede ronde is een 41-jarige acteur en komiek, Volodimir Zelenski. In de Kievse woonwijk Obolon is hij populair. “Als er niets verandert, vertrek ik.”